amalinks wokungena

Breaking News

EleZimbabwe Selifuna Ukuvuselela Uhlelo lweNational Youth Service Olwama 'Green Bomber'


FILE - UMongameli Emmerson Mnangagwa, Harare, Zimbabwe, Sept. 4, 2023.
FILE - UMongameli Emmerson Mnangagwa, Harare, Zimbabwe, Sept. 4, 2023.

Abasakhulayo kwele Zimbabwe baveza ukukhathazeka ngombiko osanda kwethulwa nguMongameli Emmerson Mnangagwa othi uhulumende usefuna ukuvuselela uhlelo olweNational Youth Service. Abalusolayo loluhlelo bathi lulakho ukusetshenziswa ukwethusela uzulu ukuba asekele ibandla leZANU PF ngesikhathi sokhetho. Kodwa abakubandla elibusayo bayakulandula lokhu.

Ekhuluma ngesikhathi kunanzwa usuku lukazibuse emkhosini owenzelwe eMurambinda ngeviki ephelileyo, uMongameli Mnangagwa uthe amalungiselelo okusungula uhlelo lolu asekusibangeni esiphezulu. Wazisa njalo ukuba abatsha bonke kumele bangene kulo.

Uhlelo lolu olwaqhutshwa kusabusa umuyi, uMnu. Robert Mugabe lwaludume ngokufundisa abatsha inzondo, njalo lusetshenziwa ukuhlukumeza abadala ngesikhathi sokhetho. Abatsha ababekuhlelo lolu babengena emizini yabantu bebatshayela ukungasekeli iZANU PF.

Inengi lithi uhlelo lolu nxa lungaphendukiswa lulakho ukusetshenziswa ngendlela efanayo ukuze abatsha besekele iZanu PF.

Omunye wabatsha abasola uhlelo lolu nguNkosazana Bertha Sithole owebandla leCitizens Coalition for Change.

“Kuyadanisa ukuba uhlelo lwe youth service soluphenduka njalo ngoba silwazi vele lwenzelwe ukusekela ibandla le ZANU PF. Abatsha abanengi bazasetshenziswa ukuba betshaye abazali ukuba basekele ZANU PF. Kuyasidanisa lokhu ngoba sakubona kudala.’’

UNkosazana Maria Phiri laye uthi uhlelo lolu luzasetshenziswa libandla elibusayo ukwenzela ukuvotelwa nguzulu.

“Ngenxa yesimo somnotho wethu abantu abanengi kabasayithandi ZANU PF. Kungakho sebeletha iyouth service ukuze iphendukise uhlelo luka mana uqonde. Asazi ukuba bafuna kuthiweni ngabe bayalungisa umnotho.’’

UMnu. Mlungisi Dlamini ingcitshi esebenza labatsha kunhlanganiso yeZimbabwe Youth Association uthi uhlelo lolu kumele luhlelwe ngendlela elandela imithetho yelizwe.

“Ngenxa yendlala ekhona uzathola ukuba abe Youth Service laba bazasetshenziswa ukwabela uzulu ukudla bencitsha labo abangayisibo be ZANU PF. Kumele umthetho uqiniswe ukuze uhlelo lolu lungakhethi muntu.”

Kodwa uMnu. Munashe Mtutsa owebandla leZANU PF uthi uhlelo lolu lulungile ngoba luzasetshenziswa ukuze abatsha bathole ulwazi lwembali yelizwe labo.

“Akula muntu okumele ethuke uhlelo lolu. Siyakwazi ukuba abanengi kabasathandi ilizwe labo ngenxa ye social media. Luzakwenza ukuba sazi lapho esivela khona njalo lapho esiya khona njengentsha yeZimbabwe.”

Omunye njalo owebandla leZANU PF, uMnu. Elias Gumbo, uthi uhlelo lolu lufundisa abatsha imisebenzi yezandla lokuba lembeko.

“Uhlelo lolu lusifundisa ukuba senze okunengi okufana lokubaza, ukulima lokuthunga. Akulanto emangalisayo. Labo abangalufuniyo bazonda intuthuko nje.’’

Lokhu kusekelwe nguMnu. Alkim Sibanda osebenza kugatsha luka hulumende olubona ngezabatsha.

“Uhlelo lolu ngenye yezindlela yokuba uhulumende aphumelelise izinqumo eziku Vision 2030. Sifuna ukuba abatsha bathole ulwazi njalo bazi ukuba Zimbabwe ifuna bona hatshi omunye umuntu.”

Kodwa ingcitshi kwezombusazwe esebenza kunhlanganiso yeFredreich Ebert Stiftung, uMnu Ntando Dumani, uthi uhlelo lolu luqondile uma lungasetshenziswa ngendlela eyiyo.

“Ukuze uhlleo lolu luphumelele kumele lungakhethi muntu loba umhlobo. Akumelanga lusetshenziswe ukwenza ezombusazwe kodwa kumele lube yindlela yokuba abatsha betholiswe amathuba kwezomnotho kungelani lamabandla abawasekelayo.”

Abatsha kwele Zimbabwe babhekane lendubo ezinengi ezibalisa ukuswelakala kwemisebenzi, amathuba amabhizimusi, ukuthatha izidakamizwa. Ingcwethi ezitshiyeneyo zithi konke lokhu kungalungiswa ngokuhlela kahle ezimbusazwe hatshi ukuba kuqhutshwe uhlelo lweNational Youth Service

Forum

XS
SM
MD
LG