amalinks wokungena

Breaking News

Inhlanganiso yeEuropean Union Ipha Uncedo Kunhlelo Zempilakahle eZimbabwe


Isivumelwano sokuphathisa isikhwama sezempilakahle ese Health Development Fund ngabe European Union
Isivumelwano sokuphathisa isikhwama sezempilakahle ese Health Development Fund ngabe European Union

Abasebenza kwezempilakahle yabesifazana, insane kanye labasakhulayo sebemukele isipho samazwe aweEurope esikhangelelwe ukuthuthukisa loluhlangothi njalo kuphungulwe inani labomama lensane eliqhubeka lilahlekelwa ngumphefuulo ekubeletheni.

Inhlanganiso yomanyano wamazwe awe Europe iphe uhulumende weZimbabwe, kusikhwama se Health Development Fund, izigidi ezingaphezu kwamatshumi amane ama Euro – 43 million Euro, emkhosini ophathwe eChinhoyi ngoLwesihlanu.

Lesi sipho siza ngesikhathi idale lephalamende like laveza ukukhathazeka ngenani labesifazana elilokhu lisalahlekelwa ngumphefumulo ngenxa yokuswelakala kwezibhedlela eduzane, imithi kumbe odokotela bokuphatha lumsebenzi.

Limali ingena ngaphansi kohlelo lweHDF olukhangelelwe ukuthola imali phezu kwezigidi ezingamakhulu ayisithupha amadola - $680 million, yokuqhuba inhlelo zempilakahle.

Umphathintambo wezempilakahle, uDr David Parirenyatwa, olobelane lesisivumelwano lommeli we EU eZimbabwe, uMnumzana Phillippe Van Damme, uthi lesisipho sizaphathisa ngendlela emangalisayo ekuvikeleni impilo zabomama, insane labasakhulayo, kodwa okumqoka yikuthi ilizwe lona ngokwalo libe lendlela yokubeka imali kuloluhlangothi, izipho zibe ngezokuphathisa hatshi ukuthi kuhle kukhangelelwe kuzo.

Uqhubeke esithi limali kumele isebenze ukuqhuba inhlelo ezizakwenza ukuthi kusiyafika u2020, abesifazana sebesanelisa ukuthola yonke imfanelo kuzo zonke izibhedlela bengahambanga imimango emide.

Okhangela ukuhanjiswa kwenhlelo kunhlanganiso ye Community Working Group on Health, uNkosikazi Nonjabulo Mahlangu, uthi limali iyamukelekile kodwa kumele isetshenziswe ngendlela, inhlelo ezinje ziqakathekise ukukhulumisana lozulu ngoba esikhathini esinengi imuli yizo eziphethe izinqumo zokuthi owesifazana ozithweleyo ahambe esibhedlela kumbe hatshi.

UNkosikazi Melta Tshuma, isakhamuzi, laye ugcizelele ukuqakatheka kokuthi uzulu afundiswe ngokubhalisa kwabomama kuseselesikhathi kanye lokuhlolwa njalonje lapho besazithwele. Limali, uthi izaphathisa ngoba kungayisizipho ezinje, uhulumende uyabe esefuna ukubhadalisa abesifazana abazithweleyo okwenza bahlale emakhaya bengayidinga usizo.

Umongikazi, uNkosikazi Progress Noko, uthi loluhlelo luhle okwamagama ikakhulu nxa kukhangelwa umsebenzi owenziwa elizweni ngaphansi kweHealth Transition Fund. Ethi izibhedlela lamakiliniki sezilengcwethi ezigxcile kwezokubelethisa, konke lokhu okwenziwa ngemali eyavela ku EU kungakho ulethemba lokuthi layonale imali izaguqula impilo zabesifazana labasakhulayo, ngokufanayo.

Ophethe isikolo sokufundisa abongi ababelethisayo eMatabeleland North, uMnumzana Richard Mpofu, uthi izakhamizi zidinga ukwazi ukuqakatheka kwabesifazana ekulondolozeni imuli ukuze impilakahle yabo ibemqoka.

Olwela amalungelo abesifazana, uNkosikazi Shamiso Nyamayedenga, uthi kuhle ukuthi kudingwe imali kunhlanganiso ezitshiyeneyo, kodwa uhulumende ulomlandu wokubeka imithetho ezaguqula indlela abesifazana abakhangelwa ngayo ngoba yiyo yodwa indlela yokuthi impilo zabo ziqakathekiswe.

Ugatsha lwezempilakahle luthi luzabeka ikhomithi yezisebenzi zalolugatsha, inhlanganiso ezipha imali kanye lengcitshi, eyiyo ezakhangela ukusetshenziswa kwalimali ukuze kungabilezikhenxe ezabakhona ngesikhathi kusabiwa imali ngaphansi kweHealth Transition Fund.

Ngaphandle kweziphathamandla zogatsha lwezempilakahle le European Union, umkhosi wokwethula lesisipho, ungenwe layiziphathamandla zenhlangothi ezitshiyeneyo zenhlanganiso yomanyano wamazwe wonke iUnited Nations.

XS
SM
MD
LG