amalinks wokungena

Breaking News

Abazali Baxwayiswa Ukunanzelela Okudliwa Ngabantwana


Abezempilakahle bakhuthaza abazali ngesikhathi lesi kunanzwa ikhefu leKhisimusi lalapho umnyaka uqalisa ukuthi bananzelele ukudla okudliwa ngabantwana njalo bakhuthaze abasakhulayo ukuphatheka kwezemidlalo lokwelula imizimba ngoba inhlolisiso esiyenziwe iveza ukuthi inengi labantu emadolobheni selizimuke okwedlulisa amalawulo okubafaka engozini yemikhuhlane etshiyeneyo ngenxa yokungadli ngendlela eqondileyo.

Kuvamile ukuthi umnyaka uqala nje abantu babe loluhlu lwalokhu abajonge ukukufeza kumbe abadinga ukukuguqula empilweni zabo – ama new year resolutions.

Abacubungula ukuhlalisana kuhle kuzulu bathi kumqoka ukuthi lapho lezizinqumo zisenziwa, abantu baqakathekise imizimba yabo, ikakhulu ukudla okudliwayo kanye lokunyikinyisa imizimba ukuze uthi umnyaka uqala abantu besendleleni enhle yokuzinanza.

Ezikhathini ezinengi ikhefu leli lenza abantu bazitike ngokudla okwehlukeneyo, kudliwa ezifela emlonyeni ezilakho ukutshiya inengi likhuluphele.

Ingcwethi enhlanganisweni ye Heart Foundation of Zimbabwe, zithi lanxa kulenani eliphezulu labantwana elingatholi ukudla okwakha umzimba okwaneleyo, sokulelinye iqembu labantwana elilenani elikhwelayo eselilohlupho lokuzimuka okungalungelanga impilakahle yabo ngenxa yokungadli ngendlela eqondileyo lokutshona lihlezi lingenzi lutho.

Inhlanganiso le ithi lanxa inengi labantu abadala selikhangela imizimba yalo, inengi labazali alinanzi imizimba yabantwana ngoba licabanga ukuthi akulangozi ukukhuluphala kobuntwana kuyaphela lapho bekhula.

Ingcwethi kwezempilakahle, uMnumzana Colin Hlatshwayo, uthi ukudla okudliwa kulezi insuku akwakhi mzimba kodwa kuyawulimaza ngenxa yemithi esetshenziswa ekukhuliseni izifuyo eyama GMO.

Uthi phezu kwalokho inengi labantu litshona lihlezi emahofisini, lihamba ngezimota kuthi lalabo abangasebenzi emahofisini batshona behlezi phansi isikhathi esinengi ingabe ngabathengisayo kumbe abangasebenziyo.

UNkosikazi Memory Tshabangu, ongumzali, uthi esikhathini esinengi abazali abazihluphi ngokuzimuka kwabantwana.

Uthi kwesinye isikhathi bayabe becabanga ukuthi lufuzo nje ikakhulu lapho umntwana ephuma emulini yabantu abazimukileyo bakhohlwe ukuthi lanxa kunjalo kumele umntwana akhangelwe ngoba lokhu kuza lemikhuhlane.

Uthi kuqakathekile ukuthi umnyaka uqala imuli zijonge ukudla okwakha umzimba hatshi okuzimukisa kakhulu okuyikho okuvame ukuthengiswa emakhefa atshiyeneyo

UNkosazana Abigail Ndlovu, ongumbalisi, uthi ugatsha lwezemfundo luyayinanza impilakahle yabantwana kungakho kuqakathekiswa hatshi ukufunda kuphela kodwa lokuphatheka kwezemidlalo.

Uthi kuhle ukuthi izikolo zivulwa nje abantwana bayangena kusigaba sokugijima ngoba inengi liyabe lidle lazimuka ngalelikhefu kodwa lanxa kunjalo okuqakatheke kakhulu yikuthi abazali bananzelele ukudla okudliwa ngabantwana nsukuzonke babafundise besebancane ngoba vele sigoqwa sisemanzi singawoma siyaqamuka.

UNkosikazi Nomathemba Mguni, oyisakhamuzi, uthi inengi labazali aliselaso isikhathi sokukhangela abantwana ngenxa yempilo yakulezinsuku.

Uthi njalo inengi labazali elakhula lihlupheka licabanga ukuthi ukuthengela abantwana ukudla okumnandi okuzimukisayo yikho ukutshengisa uthando lingazi ukuthi yikubulala abantwana.

Ingcwethi kwezempilakahle, uMnumzana Terrence Khupe, laye ugcizelele udaba lokudla okuphiwa ontanga kulezinsuku. Uthi udubo olukhona ikakhulu emadolobheni ngolokuthi abazali sebajayela ukudla kwakulezinsuku okugcwele amafutha letshukela bakhohlwa ngokwesintu okuyikho okulakho ukwakha umzimba ngendlela kungazimukisi okwedlulisa amalawulo.

Uthi osomabhizimisi bakulezi insuku bagijimisa imali kungakho uthola inkukhu sezinikwa ukudla okuzikhulisa ngamaviki amalutshwane nje besezithengiswa osokwenza labantu abazidlayo bakhule ngaleyo ndlela ikakhulu ngekhefu lekhisimusi kugijinyiswa imali.

Ingcwethi kwezempilakahle zithi lanxa ukukhuluphala kungakabi yingozi ememetheka elizweni lonke, inhlolisiso esithe yenziwa emhlabeni jikelele iveza ukuthi nxa abantwana bengafundiswanga ukudla ngendlela eqondileyo lokuphatheka kwezemidlalo lokwelula imizimba, lokhu kuyaba yingozi enkulu ngeminyaka engamatshumi amabili azayo. Ingcwethi lezi zithi njalo kunzima ukuthi umntwana ovele engafundanga ukunanza isisindo somzimba wakhe esakhula, aqale esekhulile.

XS
SM
MD
LG