amalinks wokungena

Breaking News

Ugatsha Lwezempilakahle Lusungula Uhlelo Lokuhlaba Abantwana Ukuvikela iNdingindi


Abantwana behlatshwa amajekiseni okuvikela imikhuhlane
Abantwana behlatshwa amajekiseni okuvikela imikhuhlane

Ugatsha lwezempilakahle lubika ngokusungula umkhankaso wokuhlaba abantwana amajekiseni okuvikela umkhuhlane wendingindi kuyonale inyanga kaMpandula olukhangelelwe ukufinyelela abantwana abangaba yizigidi ezinhlanu abaphansi komnyaka leminyaka elitshumi lanhlanu.

Kulolu hlelo kukhangelelwe ukuhlatshwa abantwana abalenyanga eziyisitshiyagalolunye kusiyafika iminyaka elitshumi lanhlanu ngeviki eyodwa kusukela mhlaka 25 Mpandula kusiyafika u2 Mfumfu.

Umkhuhlane wendingindi ungomunye yaleyo eyingozi ikakhulu ebantwaneni abangaphansi kweminyaka emihlanu lalabo asebekhulile abangazange bahlatshwe ukuvikelwa kulumkhuhlane.

Ukuqhamuka komkhuhlane lo kuvame lapho kusiba labantwana abangahlatshwanga abathi bangabalawo uphange umemetheke kuyo yonke indawo.

Umphathintambo wogatsha lwezempilakahle lokunakekelwa kwabantwana, uDr David Parirenyatwa uthi lonyaka umkhankaso lo ngowakuqala lapho abazahlanganisa umuthi wendingindi lowomkhuhlane ohambelana lawo, i-rubella.

Wengeze esithi bathemba ukuthi lalabo abazali abeqisa amajekiseni okumele abantwababo bawahlabe bazasebenzisa lelithuba ukuthola wonke amajekiseni okumele ukuthi nga sebewatholile.

Osebenza kwezempilakahle, uNkosikazi Rachel Mapungwana, uthi umkhuhlane we ndingindi ulezibonakaliso ezihambelana lalo omunye i rubella. Uthi abazali bangeke bazi ukuthi umkhuhlane umntwana alawo yiwuphi kungakho bangabona umntwana elokuqubuka i rash engalumiyo emzimbeni iqalisa ebusweni, amehlo esiba bomvu njalo lomphimbo lawo ubuhlungu baphange baye esibhedlela bayethola uncedo kuhlolisiswe igazi umkhuhlane ungakamemetheki.

UNkosikazi Mapungwana uqhubeke esithi abazali kabahlaliseke ngoba uhulumende usenzile wonke amalungiselelo ukuthi abantwana bahlatshwe ezikolo kanye lemakiliniki ukuze bavikelwe emikhuhlaneni le.

Ngesikhathi behlatshwa, uthi abantwana bazanikwa njalo okokwakha umzimba iVitamin A kubo bonke abalenyanga eziyisithupha kusiya eminyakeni emihlanu.

Ngenxa yokuhambelana kwalimikhuhlane, ugatsha lwezempilakahle luthi kusukela ngomnyaka ozayo luzaqhubeka ngejekiseni eyodwa evikela imikhuhalne yomibili, indingindi le rubella.

UNkosikazi Thelma Sithole, ingcwethi kwezempilakahle, uthi kuyadingeka ukuthi abazali bafundiswe ngemikhuhlane eyingozi ebantwaneni ukuze babelakho ukusukumela phezulu lapho kuthiwe abantwana bezohlaba.

Basesekhona abazali abangazwisisi ukuqakatheka kokuyahlabisa abantwana, athi abazi ukuthi lokhu kuyingozi hatshi kwababo abantwana kuphela kodwa lakulabo abakomakhelwane lezikolo.

Lokuya esibhedlela owesifazana ezithwele uthi kuqakathekile ngoba umkhuhlane werubella wenza umntwana azalwe eyisilima lapho unina elalumkhuhlane.

Isakhamuzi, uNkosazana Siphiwe Sibanda, uthi kuqakathekile ukuthi abezempilakahle bakhulumisane labazali ukuze bazwisise ukuthi abantwababo bahlatshwani njalo kuqakatheke ngani ukukwenza lokhu.

Eminyakeni edluleyo, uthi nxa kusenziwa imikhankaso enje, abongi aabaziniki isikhathi sokuchasisela abazali ukuthi umkhankaso lo ujongeni njalo imithi le isebenzanjani.

Umongikazi uNkosikazi Progress Dube, uthi kuqakathekile ukuthi uzulu aphatheke kumikhankaso yokuhlabisa abantwana ngoba uhulumende uhlezi eletha imithi emitsha lapho ebona kuqhamuka imikhuhlane eyayingavamanga kudala.

Nxa uhulumende ezinika isikhathi sokwenza limikhankaso uthi kumele kube obala ebazalini ukuthi kulodubo oludinga ukulungiswa ngoba akungeke kuthiwe buyani hlabisa abantwana nxa kungela dubo.

Ngomnyaka ka 2010 kwaqhamuka umkhuhlane wendingindi elizweni lonke jikelele, kwafa abantwana abangamatshumi amahlanu – 50 phezu kwenkulungwane lamakhulu amabili elawuthelelanayo – 1200. Kulabo ababa lalumkhuhlane, abathathu kuphela kunani eliphezulu kwamakhulu amabili - 220 babewuthelelwe behlatshiwe ukuvikela.

IRubella yona, ibikwa iqhamuke nyakenye kwafa abantu abangaphezu kwenkulungwane – 1 024.

Udaba lokuhlaba abantwana amajekiseni okubavikela umkhuhlane wendingindi
please wait

No media source currently available

0:00 0:06:29 0:00
Lapho esitholakala khona

XS
SM
MD
LG