amalinks wokungena

Breaking News

Abasakhulayo beGwanda Bakhuthaza AbeZACC Ukuhlolisisa Iziphathamandla zeZanu PF


Abasakhulayo beGwanda emhlanganweni labeZACC

Abasakhulayo edolobheni leGwanda sebekhuthaze ikomishini elwisana lenkohlakalo, eyeZimbabwe Anti Corruption Commission ukuba ihlolisise iziphathamandla zebandla elibusayo, eleZanu PF ezibahluthunela imigodi yegolide.

Abasakhulayo beGwanda emhlanganweni labeZACC
Abasakhulayo beGwanda emhlanganweni labeZACC

Lokhu kuvele lapho kuqhutshwa umhlangano wokulwisana lenkohlakalo emsebenzini wokwemba amatshe aligugu oqhutshelwe eGwanda ngoLwesine, phakathi kwabatsha labekomishini le.

Bekhuluma emhlanganweni oqoqwe yinhlanganiso yabatsha eye Community Youth Development Trust-CYDT, abatsha ababesebenzela eWest Nicholson beliqembu elaziwa ngokuthi Youth in Mining, baveze ukuba iziphathamandla zikahulumende zabasusa emgodini ababesemba kuwo kungenani lokuthi balamaphepha abavumela ukwemba kuleyondawo.

UMnu Paul Gwanangana uthi basuka kulumgodi sebebona ukuthi impilo zabo zisengozini ngemva kokuhlaselwa ngamabhemba.

“Laba abakhona okwamanje bathengisa igolide okungekho emthethweni njalo basekelwa yiziphathamandla zakhona ezithi azisuki kulumgodi, indaba yamabhemba siyibonile eWest Nicholson, imota zethu zatshaywa ngamatshe.Lamuhla yikho okudla khona iziphathamandla ezikhonapha eGwanda, silusizi ukuthi kambe singabantwana sizama ukuphakama basiwisele emgodini, sicela abeZACC bayefika eWest Nicholson babone abantu abakhonapho bababophe.”

UNkosikazi Duduzile Masilela yena ukhale ngehofisi elibona ngokwenjiwa kwamatshe aligugu eleMinistry of Mines esithi lilesandla kunkohlakalo eqhubeka emigodini yegolide.

“Ministry of Mines angikwazi ukuthi selaze lalungisa ama Map enu azimvuthu, amaMap yenu azimvuthu yiyo adala idouble allocation of claims ngoba yonale idouble allocation of claims at the end of the day kucina kusiba lebribe ungeke ucine uvumelane lomuntu ukuthi aphiwe iclaim ekade ingeyomunye umuntu kungelamali ephumileyo phakathi bakithi siyacela ukuthi likulungisisi khonokho as amaminers sileproblem kakhulu sometimes sicina sisiyafika eHigh Court thina abanye siyabe singelazo mali zokuyafika eHigh Court.”

UMnu Ndaniso Mpande uthi kuyadingeka ukuthi imithetho yegolide ikakhulu kulesisabelo iguqulwe ukuze abatsha bengapheleli entolongweni.

“Indawo ezinje ngabo Gwanda azideclare ama gold zones okuzatsho ukuthi ukutholakala ulegold eGwanda ayisilocala kodwa icala kube yikuthi ulithengise nga sinanzelela ukuthi igold eGwanda lapha ulakho ukulithola uhlakula emasimini.”

UMnu Onesmus Nyaunde olilunga leZACC uthe bazahlolisisa lezizikhalazo bathathe amanyathelo ukuze linkohlakalo iphele.

“Ngithinthekile ngodaba lweWest Nicholson, siyenzeni?, ngiyakuthatha kunjalo ngihambe lakho kumhlonitshwa uLoice Matanda Moyo ngimbikele ukuthi lokhu yikho okwenzakala eWest Nicholson loba kungabikhona obuya ukuzosibikela, nxa sesibikelwe uyabiza abanye abatshele ukuthi loludaba kumelwe luphathwe njani, silakho ukuhambisa abecuphi bethu kumbe sibe labantu abasebenza bengaziwa bekhonale”

Abanye abatsha abangene lumhlangano bakhala ngokuthi leziziphathamandla azibaholisi lapho zithe zabaqhatsha njalo bethuselwa ngokunyamalaliswa lapho bethonisa izikwelede.

UMphathintambo obona ngezenzakala eZansi yemaNdebeleni uMnu Abedinico Ncube kanye loMnu Japhet Dube webandla leZanu PF ngezinye zeziphathamandla eziphatheke ekwembeni igolide eGwanda. Asenelisanga ukuxhumana lababili laba, kodwa sixoxe lomgcinisihlalo webandla elibusayo iZanu PF uMnu Rabelani Choeni othi abatsha laba abeze lezikhalazo ehofisini lakhe hatshi ukugijimela kubonozindaba.

please wait

No media source currently available

0:00 0:03:38 0:00
XS
SM
MD
LG