amalinks wokungena

Breaking News

Catriona Laing: Kumele Ukhetho Lwenziwe Ngemfanelo Lonyaka eZimbabwe


UNkosazana Catriona Laing, iziphathamandla zakwele Bhilithane lezizalwane zeZimbabwe ahlangane lazo eBhilithani.
UNkosazana Catriona Laing, iziphathamandla zakwele Bhilithane lezizalwane zeZimbabwe ahlangane lazo eBhilithani.

IZimbabwe isibhale incwadi yokucela ukubuyela ukuba lilunga lenhlanganiso yamazwe ake abuswa yiBhilithane eyeCommonwealth.

Lokhu kufakazwe ngummeli weBhilithane eZimbabwe, uNkosazana Catriona Laing, emhlanganweni awenze labameli benhlanganiso ezitshiyeneyo zezizalwane zeZimbabwe esigodlweni seNgilandi eLondon.

Ukuthi iZimbabwe ibuyele kuCommonwealth kuzamela igcwalise izithembiso zokuthi kuzaba lokhetho olukhululekileyo, akusoze kubelodlame ngesikhathi sokhetho njalo amalungelo abantu azahlonitshwa.

UNkosazana Catriona uthi okwamanje iBhilithane ngeke ithembise ukusebenza kwezomnotho lohulumende kaMongameli Emmerson Mnangagwa ngokugcweleyo.

“Kwezenotho uyakwazi ukuthi kasikazimiseli ukudlelana lelizwe leZimbabwe okugcweleyo. Siyazama ukuthi lathi sizimisamisa ukwenzela ukuthi sithole esikufisayo kukho konke lokhu okwenzakalayo. Lapha sizama sibili ukwenza engani sisebenzisa amatshe ekwakheni ubuhlobo. Silethemba lokuthi konke lokhu kuzavela sobala ngesikhathi kuqhutshwa ukhetho lokuthi nxa luqhutshwe kahle ilizwe leZimbabwe lizathola inzuzo ezinjengezikwelede. Kuyakhanya ukuthi uhulumende uzimisele ukukwenza konke okufunakalayo.”

UNkosazana Catriona ubuzwe ngokuthi umthemba okunganani uHulumende kaMnangagwa ngalokho akutshoyo ukuthi uzakwenza ukhetho olukhelulekileyo.

“Kumele baqhube ukhetho olukhululekileyo. Bengehluleka ukukwenza lokhu kabasoze bayendawo. Akulamuntu obusa okungela nkawulo, obusa engavunyelwa ngabantu. Lokhu kwenza ukuthi bengahlonitshwa ekhaya lakwamanye amazwe. Umbuso uyabangwa ngakho-ke kumele ubangwe ngendlela eqondileyo. Kabasoze basekelwe ngumhlaba wonke jikelele bengenza kubi.

“Okwamanje udaba lwe Zimbabwe silubambe esidukwini ngoba ilizwe kalilamali. Ilizwe leli lilezikwelede ezifika $7 billion okuveza ukuthi liyehluleka ukubhadala izikwelede lezi. Kumele sibasekele ngoba kabasoze baphumelele nxa singakwenzanga lokhu. Ngakho-ke kumele ukhetho lwenziwe ngemfanelo ukwenzela ukuthi amazwe atshiyeneyo kanye lenhlanganiso ezizimele zodwa ezigoqela hatshi kuphela iSADC leAU zithi ukhetho lwenziwe ngemfanelo. Akulalutho uhulumende okumele akwenze ngaphandle kwalokhu.”

UNkosazana Laing uphinde wathi kaboni lonyaka ukuthi kungaba lobudlwangudlwangu obujwayele ukuba khona ngesikhathi sokhetho eZimbabwe.

“Kusenziwa ukhetho ngomnyaka ka2013 akuzange kubelobudlwangudlwangu obesabekayo. ISADC leAU zazitshele ilizwe leZimbabwe ukuthi kabasoze bathi ukhetho belukhululekile nxa kulodlakela elizweni. Sibona engani kuzakubangcono lonyaka lobanje kukhangelelwe ukuthi luzakubakhona udlakela.

Umalayitsha uNomvula Nyoni, obesemhlanganweni owenziwe nguLaing, uthi ubona engani eleBhilithane liyakwazi ukuthi uMnangagwa uzanqoba kukhetho oluzayo.

“Umama lo uCatriona ubonisile ukuthi ibandla leZanu lizanqoba ngoba amabandla aphikisayo ayalwisana njalo bakhankasa betshela abantu amanga kakhulu bezibonakalisa kuphela. Akulalutho abaluphathele abantu olukhanyayo ngaphandle kwamanga.”

UNkosazana Catriona uthi kulokukhanya okuzayo kwele Zimbabwe njalo lelolizwe lizavuka khwatshu ngemva kokhetho.

Uncome kakhulu uhulumende kaMnangagwa ngokuhlonipha amalungelo abantu njalo wethembe ukuthi ukhetho luzabe lukhululekile.

XS
SM
MD
LG