amalinks wokungena

Breaking News

Izakhamizi zeHarare Ziveza Imibono Etshiyeneyo Ngemfa kaMnu. Robert Mugabe


Umnumzana Robert Mugabe owayengumongameli weZimbabwe
Umnumzana Robert Mugabe owayengumongameli weZimbabwe

Izakhamizi zaseHarare ziveze imibono etshiyeneyo phezu kokubhubha kukalowo owake waba ngumongameli weZimbabwe umnumzana Robert Mugabe obhubhele kwele Singapore eseleminyaka engamatshumi ayisitshiyagalolunye lanhlanu ( 95 ).

Inengi labakhulumisane leStudio 7 bathe laloba kulokuhle akwenzayo ekuqaliseni kombuso wakhe ngenxa yokuhlala kakhulu embusweni kulokubi azakhunjulwa ngakho.

Omunye wabo yisakhamuzi seHarare uMnu. Tafadzwa Chigandiwa. “Kuyasizwisa ubuhlengu sibili, asiyali sibili ukuthi ngumuntu kade elolunya especially kithi thina amaZimbabweans labanye nje. Kodwa isikhathi lesi nje yisikhathi sokuthi simkhale.”

Kodwa uthi izehlakalo ze Gukurahundi zizokwala zimkhumbuza u Mugabe lolunya ayelalo.

“Ikakhulu minga engingamkhumbula ngakho yindaba ye Gukurahundi, indaba leyo iyasizwisa ubuhlungu, kwafa sibili abantu abanengi and yena wayekhanya engumuntu ongela lembeko yokuthi akhulume labantu ukuthi hayi ngiyaxolisa into leyi yenzakele. Wayengumuntu okhanya engaphathekanga kakhulu”

Okusekelwe ngosakhulayo u Vusumuzi Ncube othi u Mugabe uze wafa engazange axolise emphakathini wemaNdebeleni lenkabazwe owalahlekelwa yizihlobo ngesikhathi se Gukurahundi.

“Umdala uMugabe usitshiyile sibili sithi lsngalezo kodwa thina u Mugabe kasincedanga ngalutho thina njengabantu beZimbabwe. Ngoba singacabanga amacala aboGukurahundi besibulalela imuli zethu, omalume bethu, okhulu bethu labo bhudi bethu. Asinganikwa i compensation, abakalungisi lutho abakasiniki I official apology. So u Mugabe ngokwakhe nguye owalimaza ilizwe leli, nguye owadiliza ilizwe leli kazange waliyakha, akulanto ayenzayo. I situation esikiyo nguye owayibangelayo. So mina ngiba lokujabula ukuthi hayi umuntu lo owabulala i Zimbabwe usefile.”

Ubeka umlandu u Mugabe wokubulala ilizwe ngokungathuthukisi umnotho usukela kusimo owawukiso ngesikhathi ethatha umbuso kowayeyinhloko kahulumende ngaleso sikhathi umnumzana Ian Smith.

“Ngihle ngicabange nge Gukurahundi yinto engiyahle ngizicabange, i Gukurahundi nxa abadala sisabancane besitshela ngakho. Siqale ngo 2008 into esazibona ngawethu amehlo thina sibili, besitshaya amasotsha, besitshaya ngogodo.”

Kodwa omunye wabasebenzisana lo Itai Dzamara intathelizindaba eyayikhankasela ukusuka esikhundleni kukaMugabe elwela ilungelo loluntu owanyamalala ngesikhathi sombuso kaMugabe phansi kohlelo olweOccupy Africa Unity Square, uCharles Nyoni uthi akukho okuhle angakakutsho phezu kukaMugabe.

“Ye sibili sibona u Mugabe kuthiwa usesitshiyile usebhubhile sabona nje abantwana beZimbabwe bedidizela, betatazela sebefuna ukukhuluma ukuthi nje u Mugabe wayengumuntu omuhle njalo usitshiyele i legacy enhle. Mina nje ngomunye wabantu abasakhulayo owayesebenza lo Itai Dzamara lo owanyamalala ngesikhathi sika Mugabe, angiboni lutho nje olokuthi singatshona sikhuluma ukuthi u Mugabe wenzani, wasitshiyela i legacy iphi. Ngoba sisuka ku colonization yamakhiwa size singene ekubuseni kwakhe akulanto eyantshintshayo. Siphongubona ukuthi ukuhlukumeza kwantshintsha i level, kwakhitshwa abantu abangabelungu kufakwa abamnyama kodwa ukuhlukumeza kufana.”

Usola uMugabe uNyoni ngesimo somnotho esiselizweni esidalele inkinga abasakhulayo abazelwe ngemva kwempi yenkululeko.

“Kithi thina abasakhulayo kakhulu laba abazalwa ngo 1980 kusehla kuze kuyefika kubo 2000, asilampilo esiyiphilayo ngoba silokhe silokhe sidubeka ngendaba yokuthi sisuka esikolo asitholanga lutho, asisebenzanga lutho ngenxa kaMugabe labo Mnangagwa. So angila ngitsho amazwi amahle engingawatsho owokuthi u Mugabe usefile. Instead ngiyathaba ukuthi okumuntu lokhu sekuhambile sekuyi minus one problem.”

Unkosikazi Sithabile Mathe uthi lanxa elusizi ngokubhubha kukaMugabe, akasoze amkhohlwa ngenxa yomonakalo kwezomnotho awubangelayo.

“Bekulobunzima ngesikhathi esabusa okwenza abafowethu baya kwamanye amzwe ngokuswelakala komsebenzi elizweni lakithi. Lokho kwenza abanye bafika baba yizigebenga abanye njalo bathengisa imizimba besenzela ukusapota imuli eziseleyo eZimbabwe. Lokho kwabangela ukuthi kube labantwa abanengi abazintandane. Okunye njalo, izibhedlela bezingela mithi during his term. Ukuswelakala kwemithi lokhu, abanengi bafile ngenxa yokuthi imithi abayitholi ezibhedlela. Kungasenani, achithekileyo kawasabutheki. May his soul rest in peace.”

Ingcwethi kwezombusazwe uMnu. Pride Mukono yena uthi kasikho isizatho sokuba ilizwe likhale ngemva kokubhubha kukaMugabe.

“Ukufa kuka Mugabe sibona kuyinto esingakhengeleli ukuthi uzulu ebekhala ngaye ngoba ubengumuntu ololunya njalo eqondana okuthi yena esuthe yedwa labangani bakhe lemuli yakhe kuphela enganaki ukuthi thina njengabantu beZimbabwe siphila kanjani. Ngakho ke nxa sikhangele, utshiye ebulele into ezinengi kakhulu, ufele e Singapore ngoba ngapha bekungelazibhedlela ezimelaphayo, abantwana bakhe befunda phandle kwelizwe ngoba ngapha etshiye ebulele izikolo. Wabulala into ezinengi kakhulu njalo wasitshiya siphakathi kwezikwelede, wabulala abantu abanengi kakhulu nge Gukurahundi, sabona wabulala abantu ngo 2008 ngoba efuna ukuthi abe lokhe esesikhundleni sakhe, elokhe elamandla akhe onke. Ukufa kwakhe, yikho okuthiwa ukufa, udwayi lufa lensiba zakhe. Lo usitshiyele ama problems amenengi kakhulu okokuthi singabe simkhalela.”

Umuyi u Mugabe obengezwa kuhle okwesikhathi eside eselatshwa esibhedlela sakwele Singapore. Amalungiselelo esililo lomngcwabo akakaziswa njalo utshiye umkakhe uNkosikazi Grace Mugabe labantwana abathathu, u Bona, u Robert Junior lo Chatunga lomzukulu.

Imobono yabeHarare ngemfa kaMugabe siloMavis Gama
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:33 0:00
XS
SM
MD
LG