amalinks wokungena

Breaking News

IZimbabwe Imanyane Lamanye Amazwe Ekunanzeni iAfrica Day


 African Union
African Union

EleZimbabwe limanyane lamanye amazwe awezwekazi labensundu ukunanza usuku lweAfrica Day phansi kwendikimba ethi: ‘SilencingTheGuns: Creating Conducive Conditions for Africa's Development and Intensifying the Fight against the COVID-19 Pandemic’.

Uzulu yena uthi kakukho okujabulisayo ngalelikhefu lonyaka, njengoba luza ngesikhathi ziqonga izehlakalo zokuhlukunyezwa kwabantu ngabezomvikela ikakhulu labo abakulangothi lokulwela ilungelo loluntu, abamabandla aphikisayo kanye lentathelizindaba.

Abantu abanengi bathi lanxa lolu kulusuku oluqakathekileyo embalini yezwekazi le Africa akukho okujabulisayo ngalo lonyaka kungenxa yezizatho ezinengi ezigoqela ukwephulwa kwelungelo loluntu kanye lokuqhamuka komkhuhlane weCovid 19.

Isikhulumeli sebandla eliphikisayo ele United African National Council – UANC, umnumzana Alfios Mapuranga uchasisa ukuba kungani bona njengebandla bethi alujabulisi olwalonyaka usuku lwe Africa day.

“Izinto zonke zimi manzonzo. Singakhangela kwezomkhonomi sikhangele i social life yabantu sibili, kulodubo kuphela kodwa uhulumende ekhona ephongukhangela nje. Asila ngitsho lento eyokuthi singajabulela. Khathesi singakhangela futhi, kulodubo lwe Covid-19 okwenzakalayo lapha eZimbabwe abantu abanengi bazihlalele emakhaya, bafa ngendlala. Abanye kabala misebenzi ngemva kwe Lockdown.”

Izehlakalo elizweni uMapuranga uthi seziphambana leziqondiso zenhlanganiso yeAfrican Union, eyasungulwa ngaleli langa ibizwa ngokuthi yiOrganisation of African Union.

“Izinto ezinengi ezenzakalayo ukuthi abantu bayamphonguthunjwa. Yizinto ezenza ukuthi sithi ziyaphambanisa ukuthi sibe sihlezi lamuhla sisithi hayi silelanga lethu elokuthi sijabule ngalo ele Africa Day.”

Umkhokheli welinye njalo ibandla eliphikisayo, eleMDC-T, uDr Thokozani Khuphe yena ukhuthaza ukubambana kukazulu weZimbabwe libuyele esimeni elalikiso ekuqaleni.

“Kube lilizwe esasilazi okwakuthiwa yi bread basket of Africa. Sithanda ukuthi wonke umuntu eZimbabwe abe lomsebenzi abantu babe lokudla ezindlini zabo kube lezibhedlela ezilemithi lamadokotela abantwana baye ezikolo bayefunda begrajuwethe babe lemisebenzi. Abantu babe lamandli ahlanzekileyo kube lemigwaqo kube lezibhedlela kube lamakilinika. Abantu impilo zabo ziguquke , zintshintshe.”

Njengoba lolusuku lunanzwa ngesikhathi eleZimbabwe lamanye umhlaba wonke bebhekane lodubo lwegciwane le Coronavirus eselibulele abantu abanengi emhlabeni jikelele uxwayisa uzulu uMaKhuphe ukuba alandele iziqondiso ezabekwa ngabezempilakahle elizweni zivelela kwabenhlanganiso ebona ngezempilakahle umhlaba wonke jikelele eye World Health Organisation ukulondoloza impilo zabo.

“Sigeze izandla zonke izikhathi, zingahambi lapho okulabantu abanengi. Sizame ukuthi khona siluvikele lolu ugciwane ukwenzela ukuthi lungasibhidlizi, solubhidlize amazwe umhlaba wonke. Njalo futhi siyathandaza ukubana kube lomuthi wokwelapha leligciwane. Kodwa ngithanda ukuthi lamuhlanje ngithi maZimbabweans amahle, kasibeni muntu munye, kasibambaneni, kasisebenzenini ndawonye ukwenzela ukuthi sakhe isizwe sethu."

Kwagcizelelwa ngesinye isakhamuzi emzini we Chisipite edolobheni le Harare umnumzana Wiseman Mthembu.

“Sifake ingqondo zethu ndawonye sidinga imbono kwamanye amazwe la e Africa ukuthi singayingqoba njani leyo Corona kumbe singenza njani ukuthi impilo yama Africa ibe ngcono. Sikhangela njalo ukuthi ezibhedlela, kuyini okungenizwa, kulungiswe ukuthi abantu baphephe, baphile kakuhle. Babe lempilakahle engcono ngasezibhedlela. Njalo sikhumbule ukuthi ukubambana kwethu yikho okwenza ukuthi into ziphumelele.”

Kodwa intathelizindaba elizweni zithi luza ngesikhathi zihlukunyezwa ngabezomvikela ngaphansi kombuso kaMongameli Emmerson Mnangagwa yena owayethembise ukuba umbuso wakhe ozaba ngowehlukile kulokaMnu. Robert Mugabe.

Emazwini akhe okunanza iAfrica Day uMnangagwa akazange athinte udaba lokulondolozwa kwamalungelo oluntu kodwa njengenhlalayenza ekhethe ukugxila ekusoleni amazwe athuthukileyo ngezijeziso athi zethulelwa iZimbabwe.

“Lokhe buziveza ubuhuqhuluzi obucatshileyo lapho esibona khona abakwamanye amazwe angentshonalanga eqhubeka engenela kundaba zethu zemindeni yethu kuzwekazi le Africa. Akukutsha lokhu eZimbabwe, lokhu kungenela kwezomdeni. Silokhe siphansi kwezijeziso esazibekelwayo ngesizatho sokuba sathatha umhlabathi wethu khona okwakuyisiqokoqela sokugqiba ukusiswa kombuso wabelungu”

Kunje kulentatheliizndaba ezinanza lelikhefu zivalelwe u Frank Chikowore lo Samuel Takawira ngemva kokuba bencitshwe ithuba lokuhlawulela imali yesibambiso eye bail.

Ababili laba betheswa umlandu wokwephula iziqondiso ze Covid-19 ngesikhathi beqhuba umsebenzi wabo beye khulumisana lenkokheli yabasakhulayo yeMDC ekhokhelwa ngumnumzana Nelson Chamisa abathi ummeli weHarare West edale lephalamende, oNkosazana Joana Mamombe, Cecilia Chimbiri loNetsai Marova esibhedlela se Parktown eHarare.

XS
SM
MD
LG