amalinks wokungena

Breaking News

Kulolongwa Umthetho oweMOPA Bill Othatha Isikhundla SowePOSA


Umthetho osalolongwa oweMaintenance of Peace and Order (MOPA) Bill wamukelwa ngemibono ehlukeneyo ngamalunga edale lephalamende ngaphambilini kokuyakwethulelwa uzulu ezabelweni zonke zelizwe ukuze laye aphe imibono yakhe ngawo esikhathini esifitshane esizayo.

Umthetho lo ukhangelelwe ukuthatha isikhundla sowe Public Order and Security Act (POSA) wona oncindezela ilungelo likazulu lokubuthana.

Lokhu ukungezwani kwamalunga edale lephalamende ngaloludaba kuphume egcekeni namhlanje emhlanganweni wekhomithi ebona ngokuvikelwa kukazulu, eye Defense, Home Affairs and Security Services Portfolio Committee oqhutshelwe eHarare.

IBill le, ibikwa iqhubekela phambili ngokunikeza amapholisa amandla wokuthi avumele loba ayalele ukuqhutshwa kwembuthano yabantu abedlula itshumi lanhlanu (15) kanye lokutshengisela.

USenator Theresa Makone owebandla le MDC emele iHarare Metropolitan, uthi akula nguquko elethwayo yilumthetho nxa mapholisa ezaqhubekela phambili elamandla okuvumela loba okwalisa ukutshengisela kanye lokubuthana kwabantu.

“Amapholisa aphiwe njalo amandla wokuvumela loba ukwalisa ukuqhutshwa kwembuthano. Ngokubona kwami nxa kungaqhubekela phambili kunjalo, kutsho ukuthi akula nguquko ebekhona phakathi kwe Bill le lomthetho wePOSA. Ngibona kungani amapholisa aphiwe amandla amanengi kumele zaiswe ngembuthano kuphela hatshi ukuthi aphiwe amandla wokwalisa”

Kodwa omele iMangwe edale lephalamende engowe ZANU PF, uMnu. Obedingwa Mguni uthi kuqakathekile ukuthi amapholisa abe lalawo mandla.

“I Clause le ekhona kuBill yethu inhle ukuthi wonke umuntu ofuna ukwenza umhlangano wona amabandla ezombusazwe, amabandla okholo, imitshado kanye lembuthano yabantu abedlula itshumi lanhlanu kabaye emapholiseni beyekhuluma ukuthi ngelanga elithize sifuna ukuhlangana, lokhu kunceda amapholisa ukuthi abone ukuthi kulokuthula kuleyo mihlangano, ngoba kungenzeka ukuthi kuthoplakale ukuthi kulabanye abafuna ukwenza olunye ulutho eceleni, duzane laleyonto eyenzakalayo engenza ukuthi kube lomsindo phakathi kwabantu, kube lengxabano ebantwini , amapholisa azenza ukuthi ayehlukanise leyomihlakangano

Uqhubeke ethi uhulumende weZANU PF uzimisele ukuguqula imithetho engahambelani lesisekelo sombuso.

“Zinengi izinto ezitshiyeneyo ngoba sizama ukumanyananisa isisekelo sombuso welizwe, iPOSA yethu entsha, iBill yethu entsha ibunya ngokuthi isithethe okunengi kuConstitution, njengokuthi khona nxa abantu bezatshengisela, kuqala vele bekungeke kuvunyelwe, khona ukutshengisela amapholisa ebephiwa amandla wokuthi abone ukuthi lokhu kungenzakala na, kodwa kathesi yikubazisa nje njengokutshiwo yiConstitution”

Ingcwethi kwezomthetho uMnu Mark Sithole uthe kumele udaba lokulungisiswa kwemithetho lwenziwe masinya ukuze uzulu enelise ukukholisa amalungelo.

“Udaba lwe MOPA beluhlezi luzahlupha ngoba siyazi ukuba abameli bephalamende abazwanani. Ngabe abameli bedale lephalamende bengenza masinya ukuze eminye imithetho iqondiswe kusisekelo sombuso”

Minengi imithetho esimelele ukulungisiswa lidale lephalamende ukuze ihambelane lokumunyethwe yisisekelo sombuso welizwe kodwa abanengi bathi lokhu kakuthathi sikhathi nxa uhulumende ezimisele ukunikeza abantu amalungelo abo.

Ugatsha lukahulumende olubona ngezemithetho nyakenye luveze ukuba kulemithetho efika amakhulu amane-400 emelele ukuguqulwa ukuze ihambelane lokumunyethwe yisisekelo sombuso welizwe ezalotshwa ngo2013.

Udaba lomthetho osalolongwa oweMOPA siluphiwa nguGibson Bhebhe
please wait

No media source currently available

0:00 0:04:42 0:00
XS
SM
MD
LG