amalinks wokungena

Breaking News

Ugatsha Lwendaba Zasekhaya kweleSouth Africa: Wonke Umntwana Kumele Avunyelwe Ukufunda


Umpathintambo wendaba zasekhaya kwele South Africa uMnu. Aaron Motsoaledi
Umpathintambo wendaba zasekhaya kwele South Africa uMnu. Aaron Motsoaledi

Izizalwane zeZimbabwe kweleSouth Africa sezemukele ngenjabulo amazwi kamphathintambo wogatsha lwendaba zasekhaya umnumnzana Aaron Motsoaledi ngenkulumo yakhe yokuthi abantwana bezizalwane zakwamanye amazwe ezihlala eSouth Africa kufanele bavunyelwe ukufunda kungakhathalekile ukuthi balencwadi zokuba selizweni ngokusemthethweni kumbe hatshi.

Isizalwane seZimbabwe umnumnzana Greatman Mkhwebu uthi inkulumo kamnumnzana Motsoaledi isibethulele umthwalo omkhulu kakhulu, ikakhulu nxa kukhangelwa ukuthi ezikolo zikahulumende kuhlawulwa imali ephansi kakhulu.

“Ibisiphatha kabi lento thina singabantu beZimbabwe esizihluphekelayo esingakhoni lokuthi sibhadale ischool fees ngoba imali yaseZimbabwe siyazi lamhlanje yile, kusasa yile. Kuyasehlula ukuthi ngapha sithumela ukudla, siyathenga zonke izinto from amabhuku to ball pens. So, ma ngaba isiphakamiso sakhe sisivumela ukuthi abantwana bafunde siyajabula kakhulu ngoba lathi kuzasiphungulela umthwalo osindayo ngoba singakwazi ukuthi singacina sikuphi.

Enkulumeni yakhe ayiqhube labezindaba ngenyanga ephelileyo, umnumnzana Motsoaledi uthe wonke umntwana kufanele abe sesikolweni kungakhathalekile ukuthi uzalwa kweleSouth Africa loba kwelinye ilizwe. UMotsoaledi uthi ngemva kokunanzelela ukuthi abantwana bakwamanye amazwe abangelancwadi zokufunda bayenqatshelwa ukufunda ezikolweni zikahulumende, uye wathintana logatsha lwezemfundo kuleli.

Uthole ukuthi abenza lokhu bathi besaba ukuthi ugatsha lwendaba zasekhaya lungabathola belabantwana abangelancwadi luzabethesa umlandu.
Kodwake uMotsoaledi uthi iziphathamandla zakhe ziya ezikolo kuphela nxa kulamacala adaliweyo hatshi ukuyabheka ukuthi abafundi bakwamanye amazwe balamaphepha kumbe hatshi. Uthi ngensuku zalamhlanje kuyingozi kakhulu ukuba lomntwana ongafundanga ngakho akekho olemvumo yokubenqabela ukufunda.

Esinye isizalwane seZimbabwe umnumnzana Alfios Magwegwe uthi lezi zindaba ezimnandi.

“In the interim kumele abantwana balungiselwe izincwadi ngoba abaningi abantwana sibazalele la. BangamaSouth African citizens ma ulandela i universal law. So uhulumende uma ethi abafunde, baright bafunde, but kumeke abheke ukuthi ma esiyafika 18 years lomntwana bamenzele amaphepha noma ezalwa ngumzali wangaphandle oliforeigner. Kumele benzelwe amaphepha, babhale iMatric, bazikhethele bona ukuthi bafuna ukuba ngabaliphi ilizwe.”

Inengi Labantwana beZimbabwe abakweleSouth Africa abalazo incwadi zokufunda ngenxa yokuthi inengi labazali babo labo abalazo. Lokhu bekusenza ukuthi bengemukelwa ezikolo zikahulumende okuyizo ezihlawulisa imali yesikolo ephansi kakhulu.
Ngenxa yalokhu inengi labantwana laba bafunda ezikolo ezizimeleyo ezibiza imali enkulu. Ezinye zalezi zikolo kucina kutholakala lokuthi zisebenza ngokungekho emthethweni.

please wait

No media source currently available

0:00 0:02:27 0:00
XS
SM
MD
LG