amalinks wokungena

Breaking News

Uhulumende weZimbabwe: Sizosebenzisa Imithetho Yonke Ekhona Ukuvimba Ingozi Zomgwaqo


Uhulumende uthi uzimisele ukwenza konke okusemandleni akhe ukusebenzisa imithetho ebalisa owe Statutary Instrument 129 womnyaka ka 2015 okhuluma phezu kokufakwa kwemitshina etshengisa isiqubu imota ezithwala abantu zigijima ngaso ukwenqabela ingozi zemigwaqweni.

Umphathintambo wogatsha lwezokusetshenziswa kwemitshina yakulezi nsuku - Information and Communications Technology and Cyber Security - ICT, umnumzana Kazembe Kazembe ulandisa ngosekuthe kwenziwa nguhulumende ukusebenzisa lumthetho we SI 129 kuze kube khathesi.

"Zikhona ezinye indlela ezingasetshenziswa okuyikho abogatsha lolu baphakathi kwakho. Umzekeliso yikuba ingabekwa limitshina kodwa kube lemitshina njalo ebonisa ukuba imota yinye ngayinye ikuphi kwendawo kanye lokuba igijima ngesiqubu esingananai. Le yindlela evele ikhona isetshenziswa kulelei kakhulukazi kumankampani asebenza ezimele. Kungakho sikhangela indlela ezihlukeneyo ukuba sibone ukuthi yiziphi ezingasisebenzela ngcono"

Kodwa abenhlanganiso ephatheke emikhankasweni yokulwela ilungelo lezihambi eye Passenger Association of Zimbabwe - PAZ bathi ukuphuza kukahulumende ukusebenzisa imithetho efana lowe SI 129 osuleminyaka emithathi wethulwayo kungokunye kosekubangele ukuqonga kwenani labalahlekelwa yimpilo labalimala engozini zemigwaqweni.

Isikhulumeli sale inhlanganiso ye PAZ emhlubulweni we Mandebeleni umnumzana Nobert Mafu ulandisa kabanzi ngalokhu.

"Ngoba kusitsho ukubana akula sizatho sokuba amabhasi engafaka lawa ama reducer e speed nxa kuyikuthi kusegcekeni ukubana isiqubu yiso esibangela ama accident lawa awenzakala emgwaqweni. Esingaqathanisa lokubana ma sikhangala kulizwe lase Rwanda,uzafumana ukuba bawafaka ama speed reducers lawa asehlisa izingozi ngesibanga esingaba ngamatshumi ayisithupha ekhulwini. So sibesicela ukubana uhulumende angenele kulokhu"

U Mafu uthi abammeli bezigaba edale lephalamende balomlandu wokuthi baphume lomthetho osekela lokho.

"Besicela njengabe Passengers Association ukubana bakithi abantu bayaphela kodwa abantu abakhanda imithetho bekhona. Imithetho kayikhandwe,ifakwe njalo isebenze. Abazakwehluleka ukuyilandela leyo mithetho babotshwe bafakwe ezintolongweni ukwenzela ukuthi izimpilo zabantu zisizakale"

Umnumzana Evance Shava, isakhamuzi sako Bulawayo yena ukhala ngabatshayeli bezimota ezithwala uzulu athi benza umathanda emigwaqweni besephula imithetho.

"Sicela abatshayeli bamabhasi balandele imithetho emigwaqweni. Siyacelisisa kakhulu ukuthi amabhasi engagijimi kakhulu njalo alandele imithetho yemigwaqweni"

Abenhlanganiso yamagqwetha alwela ilungelo loluntu eye Abammeli Human Rights Network bona bakhuthaza uhulumende ukuba aphange awusebenzise lumthetho.

Obona ngokuqhutshwa kwenhlelo enhlanganisweni yamagqwetha le umnumzana Tineyi Mukwewa ulandisa ngalokho.

"Emazweni athile afanana labo United Kingdom,emazweni afanana labo United States ama Public Transport bayanikwa umlandu wokuthi bawufake lowo mtshina ozakwenza ukuthi imota ayidluli I speed limit. Nxa kuyi eighty imota kumele ukuthi ihambele ku eighty. Even noma angagxoba amafutha kangakanani,ayidluli khonapho"

U Mukwewa uthi alomsebenzi omkhulu amalunga edale lephalamende ukufuqa uhulumende ukuba enze okumele kwenziwe phansi kwalo mthetho.

"Nxa sikhuluma nge Oversight Role ye nhlangano ye Parliament,kumele I Parliament ibize uMinister we Transport,Road and Infrastructure ukuthi imbuze ukuthi kungani lokhu kungalandelwa. Njalo kumele ukuthi kube lobudlelwano between I Ministry of Transport lamapholisa wona ama emigwaqweni ukuze kwazakale ukuthi yini kungenzakali"

Abe Traffic Safety Council of Zimbabwe – TSCZ bathi phose isilinganiso sokungamatshumi ayisitshiyagalo lunye ekhulwini ( nearly 90% ) sengozi zemigwaqweni zibangelwa yikuphosisa kwabantu.

Bathi lokhu ngokubalisa ukugijima ngesiqubu esiphezulu okwedlulisa amalawulo ikakhulu abamabhasi, ukuthatha izinqumo ngesikhathi esingafanelanga kanye lokutshayela ngendlela elobutshapha.

Abe PAZ belethemba lokuba imiphefumulo yabantu ingalondolozeka emigwaqweni nxa ungasetshenziswa ngendlela lumthetho we SI 129.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:19 0:00

XS
SM
MD
LG