amalinks wokungena

Breaking News

Uzulu Wethuswa Luhlelo Lwe Biometric Registration


FILE - Abavota ngomyaka ka2013 eDomboshava duzane leHarare, July 31, 2013.
FILE - Abavota ngomyaka ka2013 eDomboshava duzane leHarare, July 31, 2013.

Ngesikhathi abanye eZimbabwe, ikakhulu abamabandla aphikisayo, beveza ukukhathazeka kwabo ngenhlelo zokubhalisa ukuvota lakukhetho kusetshenziswa imitshina yangalezi nsuku eye Biometric Registration and Voting kukhetho lomnyaka ozayo, kuyafana lakomakhelwane eBotswana lapho udaba lwakhona osuleze lwafika emthethwandaba.

IBotswana leZimbabwe akhangelwa ngelihlo elitshiyeneyo uma kukhulunywa ngezombusazwe. Amazwe womabili ayehlukaniswa ngumfula uRamokgwebana, kodwa kunengi kwezombusazwe okwenza amazwe la womabili abengamanzi lamafutha.

IBotswana isiguqule omangameli kathathu lokhe phakathi kweminyaka phose engamatshumi amane edluleyo, njalo umongameli wesine uyangena esihlalweni ngomnyaka ozayo, kodwa eZimbabwe, umongameli Robert Mugabe wangena esihlalweni ngo1980 ekhangelelwe ukucintisa njalo kukhetho lomnyaka ozayo.

IZimbabwe iphakathi kwenkinga zombusazwe, inengi likhala ngokungakhululeki enkulumeni njalo ukungena kubandla lezombusazwe elingayisilo leZanu PF elibusayo okwamanje, kukhangelwe njengo kukhanga ukufa.

Kodwa eBotswana kulokuzwisisana phakathi kwabamabandla atshiyeneyo, njalo abantu bonke bakhululekile ukuveza umbono wabo kungakhathalekile ukuthi ngowaliphi ibandla elibusayo loba elipikisayo.

Noma nje kunjalo, amazwe womabili asehlanganiswa lonyaka yisinqumo sengatsha eziqhuba ukhetho, sokuthi kungasetshenziswa umunwe kukhetho oluzayo kodwa kungene imitshina. IBotswana ibamba ukukhetho ngomnyaka ka2019, kukanti eZimbabwe, ngomnyaka ozayo.

IZimbabwe Electoral Commission kanye leIndependent Electoral Commission eBotswana, bacabanga okufanayo ukuthi kusentshenziswe imitshina ekubhaliseni abantu ukuvota eZimbabwe kanye lekuvoteni kwele Botswana.

Kodwa lokhu sekudale impikisano, amabandla aphikisayo kanye lezizalwane zisithi imitshina le, ilakho ukudala ubuqili, ikakhulu ngamabandla abasuya eleZANU eZimbabwe kanye leBotswana Democratic Party (BDP) eBotswana.

Umnunzana Stan Ncube uthi kulesizatho abantu bengafuni imitshina le.

Kukanti omunye wakhe uRyder Moyo uthi kakasiboni isizatho sokusuka ekusebenziseni umunwe, laye ecabangela ukuthi kungaba lobuqili uma kusetshenziswa iminwe.

EBotswana amabandla aphikisayo angaphansi komanyano we Umbrella for Democratic Change (UDC) asekhweze loludaba emthethwandaba ukuyamisa ukusetshenziswa kwale imitshina.

EZimbabwe amagqwetha kanye labaqeqetshileyo kwezomfundo bathi imitshina le ilakho ukuletha ubuqili.

XS
SM
MD
LG