amalinks wokungena

Breaking News

Sokuhlupha Ukwakha Izikolo Lezindlu eZimbabwe


Ukuthengiswa ngedola lakwele Melika kwempahla yokwakha sekubangele ukuthi izakhiwo zezikolo zingapheleli ukwakhiwa ngenxa yokuthi imbadalo zezikolo zingamadola amaRTGS angemukelwa ngabathengisayo.

Izikolo ezinengi ebezisakha amakilasi awebanga eliphansi sezidonsa nzima ukuba ziqedise lumsebenzi ngoba imali ebhadalwa ngabazali ingahambelani lentengo esezikhona ezitolo.

UMnu. Bongani Zulu, ongomunye okunhlanganiso zesikolo eye School Development Committee, uthi sebedonsa nzima ukuba baphutshe ukwakha ngoba imali ezibhadalwa ngabazali lentengo ezisezitolo zingahambelani.

“Thina njenge SDC committee kuyasiwomela sibili ukuthi siqhubeke ngomsebenzi lo okuqedisa ama block lawa especially awe ECD njengoba kwathwa siwayakhe. Sikhulelwa yikuthi ama funds ethu awavumi ukuthi siqedise umsebenzi ngoba abazali babhadala ngama bond …”

UMnu. Mike Shumba othengisa impahla yokwakha, uthi lapho abathenga khona babhadala ngedola leMelika ngakho yikho labo sebethengisa ngalo.

“Njenge supplier yama building materials thina asisakwazi ukuthi senzeni ngoba lapha esiwoda khona sithenga ngama US dollar, so kuyabe sekungasayenzi ukuthi lathi sekele ukuthengisa nge U.S dollar. Nxa umuntu ethenga nge Ecocash or swipe kuyabe sekuyi times 5, so thina asisakwazi ukuthi ama bond akhona enziwe njani kumbe alahlwe yini. Khathesi siyadubeka ukuthi sidinge ama US dollar, ngakho sesi banjwa ngamandla ukuthi sithengise nge U.S dollar.”

UNkosikazi Linda Moyo, oyisisebenzi sikahulumende, ukhalaza ukuthi ngabe iholo labo liba lidola leMelika ukuze labo benelise ukwakha.

“Mina ngisisisebenzi sikahulumende. Uhlupho esilalo khathesi yikuthi izinto zokwakha khathesi sezithengiswa ngama US dollar, izi stand ngabo US$6,000 kusiya ku US$10,000. Thina khathesi uhulumende usiholisa ama RTGS, ama bond notes, so ukuthi lathi sibelethemba ukuthi sizaba ngo landlord sekunzima kakhulu. Loba angaze khathesi uhulumende athi uyasingezelela iholo kubanzima. Khathesi esikukhalela kakhulu yikuthi nga uhulumende uyasipha iholo lethu ngeU.S dollar ukuze lathi senelise ukwakha.”

Omunye wezakhamizi zakoBulawayo uMnu. Siyabonga Ngwenya uthi kasela themba ngekusasa.

“Mina engilesikhalazo ngakho yikuthi ukuthengisa izinto lezi nge forex akwenzi. Kuyasitshayelela phansi ngoba imali yakhona ukuthi uyibambe kungathatha iminyaka eminengi sibili, langama bond imali yakhona ayibambeki, basitshela ukuthi kuyabe seku times 5 vele asazi kuthi singenzani kumbe singancediswa njani. Singakukhangela ukuphila kwakhona sekunzima, there is no future, no hope for thina ama individuals.”

UNkosikazi Olicah Kaira ongu Provincial Education Director koBulawayo udlulisele umbuzo eHarare, uthi kalamazwi angawatsho ukuthi bangancedisa njani izikolo ukuthi ziphutshe ukwakha.

Idola leMelika litholakala nzima ngoba isisindo salo siphezulu kulaleso esaqanjwa ngu hulumende. Emkambo wensitha idola leMelika liyi $4.10 kodwa ebhanga liyi $3.61.

XS
SM
MD
LG