amalinks wokungena

Breaking News

Liqonga Kancane Inani Labadabuka eZimbabwe Abalamaphepha Okusebenza eBotswana


Botswana-Zimbabwe buses
Botswana-Zimbabwe buses

GABORONE - Inombolo ezikhitshwe luhlangothi lukahulumende olweStatistics Botswana, ziveza ukuba abeZimbabwe lokhe beyibo abakunani eliphezulu kwezisebenzi zokuza komakhelwane. Inani labeZimbabwe abalamaphepha okusebenza kweleBotswana likunkulungwane lengxenye.

Ugwalo olwethulwe yiStatistics Botswana olukhomba inombolo zekupheleni komnyaka ka 2021, lutshengisa ukuthi inani labokuza abaphiwe amaphepha okusebenza kweleBotswana likhuphuke kancane ngokuyitshiyagalolunye ekhulwini (9%).

Inani leli liqonge lisuka phezu kwenkulungwane ezinthathu lamakhulu amane (3,458) ngoNhlangula nyakenye lisiya ku nkulungwane ezinthathu lamakhulu ayisikhombisa (3,779 ekupheleni kukaMpandula nyakenye.

Lokhu kuza ngesikhathi inani labokuza elisebenza kweleBotswana liqhubeka lisehla.

Umnunzana Dumezweni Ncube uthi noma nje inani labeZimbabwe abalamaphepha lilokhe liphezulu, akusalula ukuwathola kweleBotswana.

“Noma abeZimbabwe kuyibo abahamba phambili ngamaphepha akuselula ukuwathola. Uthola ukuthi abawatholayo ngabakuhlangothi lwezokulima, hatshi emsebenzini eyemahofisini.”
Inombolo zeStatistics Botswana zitshengisa ukuthi abeZimbabwe abalamaphepha okusebenza kweleBotswana bangaphezu kwenkulungwane lengxenye (1,555).

Kodwa umnunzana Ntokozo Thebe uthi inani labaseBotswana liphezulu kutshengisa ukuthi kulenengi eliselizweni okungekho emthethweni.

“Silendaba ehluphayo sikhuluma phezu kwama permits. Kulama special jobs abhadalayo, amaphepha kwawasaphiwa abokuza. Silama skills, kodwa asitholi amapermits, sicana sisebenza singelamaphepha ngaleso sizatho.”

Uthi njalo emnyakeni esanda kudlula kulukhuni ukuthola amaphepha okusebenza kweleBotswana, ngesikhathi ilizwe leli liqhuba uhlelo lokufaka imsebenzi ezandleni zezilwane lazo.

“Sekulemthetho yokuthi imsebenzi efana leyokufundisa sekuphiwa abeBotswana kuphela. Kulohlelo lwe localization. Ngitsho lakubo daka boy asisatholakali. Siyenza okokuntshontshela.”
Inengi labeZimbabwe abalamaphepha okusebenza kweleBotswana batholaka kugatsha lwezokulima.

Inengi labavela eZimbabwe, abangaphezu kwenkulungwane (1,094) ngabesilisa kuthi abangaphansi kwamakhulu amahlanu (460) ngabesifazane. Abaphila ngokuzisebenza balutshwana, kuthi inengi, elidlula inkulungwane lamakhulu amathathu lisebenza imsebenzi etshiyeneyo.

AbeZimbabwe baxotsha yibunzima bomnotho ekhaya, kodwa sebebhekana lemigoqo, abanye bebulawa emazweni afana leSouth Africa lapho abetheswa umlandu wokuthathela izizalwane imsebenzi.

XS
SM
MD
LG