amalinks wokungena

Breaking News

Uhulumende Uqoqa Ukusebenzelana Lenkampani yeOld Mutual Ukuqhelisa Idolobho leFolosi


Aerial view of one of the seven wonders of the world, Victoria Falls, June 24, 2019. (C. Mavhunga/VOA)
Aerial view of one of the seven wonders of the world, Victoria Falls, June 24, 2019. (C. Mavhunga/VOA)

Inkampani kahulumende ekumsebenzi wezokwethekelelwa kwelizwe eyeMosi-oa-Tunya Development Company ibhalelane isivumelwano lenkampani elodumo, eyeOld Mutual Life Assurance Company, ukuthi basebenzelane ekuthuthukiseni isiqinti seFolosi kwele Zimbabwe ngokwakha inkalakatha yezitolo, amawotela lokunye, ngemva kokuphiwa indawo efika amahectares phose amakhulu amathathu (271ha) eMasuwe.

Le yindawo engamatshumi amakilometer phandle kwedolobho leFolosi.

Uhulumende uthi lokhu kuzathuthukisa lelidolobho, njalo kutholise izakhamizi zalumango imisebenzi.

Kodwa ummeli weHwange West edale lephalamende, uMnu. Godfrey Dube, utshele iStudio 7 ukuthi noma abahlali balindawo bengathola imisebenzi ngohlelo lolu, besabela ukuba lapho okwakhiwa khona kuzaphazamisa inyamazana zakulindawo, eziyizo ezilandwa yizethekeli.

“Kusobala ukuthi njengabantu abahlezi eVictoria Falls njengomuntu okhokheleyo nxa kusiba le-development, siyakubongela ukuba yinto enhle emuntwini wonke ukuthi isigaba sithuthuke. Kanti-ke nxa ngingakhuluma obala okusenhliziyweni yami njengomuntu okhokheleyo ukuthi sibonga ukuthi kuyakhiwa, kwenziwa konke eVictoria Falls. Kodwa kulokunanzelela njalo engilakho ukuthi ngabe abasikhokhelayo kakhulu kuhulumende, ama-ministers and all that aba-responsible, bahamba bakunanzelele ukuthi sokusiba yingozi ukuthi iVictoria Falls ibe ilokhu iqhela ngendlela esiqhela ngayo khathesi."

Uphinde wathi: “Ungananzelela ababuya bezovakatsha eVictoria Falls, into abayilandayo, abayikhwabithayo, lathi esikhulele khonaphana nguZambezi umfula, njalo zinyamazana ezifikayo edolobheni leFalls, ezihlezi duzane ledolobho leVictoria Falls. Kanti ungafika okwamanje, akusafanani lemnyaka eyedluleyo. Izinyamazana sezisiya zinyamalala ukubonakala ngeVictoria Falls.”

UDube uthi lokhu kubangelwa yindlela osokusakhiwa ngayo, njalo lendlela ama-game corridors asehamba evalwa. Kodwa uthi lokhu kuzahlupha kusasa ngoba ukuxokozela kutshabalalisa inyamazana njalo kuphazamisa imvelo.

Ugcizelele esithi uhulumende kumele ahloniphe njalo aphakamise i-Integrated Master Plan, exwayisa ukuba idolobho leFolosi kufanele liqhele lilandela lesisixwayo, esigoqela ukwakha ama-satelite towns, ukwenzela ukuthi kungabi lokuminyana endaweni eyodwa, kuphazamisa indawo enhle ebukwa yizethekeli ezivela emazweni wonke omhlaba jikele

“Kusobala ukuthi njengabantu abahlezi ngeVictoria Falls njengomuntu okhokheleyo. Nxa kusiba le-development, siyakubongela ukuba yinto enhle emuntwini wonke ukuthi isigaba sithuthuke. Kanti ke nxa ngingakhuluma obala okusenhliziyweni yami njengomuntu okhokheleyo ukuthi sibonga ukuthi kuyakhiwa, kwenziwa konke eVictoria Falls. But kulokunanzelelanjalo engilakho ukuthi ngabe abasikhokheleyo kakhulu kuhulumende, ama-Ministers and all that aba-responsible, bahamba bakunanzelele ukuthi sokusiba yingozi ukuthi i-Victoria Falls ibe ilokhu iqhela ngendlela esiqhela ngayo khathesi. Kutsho uNdlovu.

Ubuye wathi: “Ungananzelela ababuya bezovakatsha eVictoria Falls, into abayilandayo, abayikhwabithayo, lathi esikhulele khonaphana nguZmbezi umfula, njalo yizinyamazana ezifikayo ngedolobheni leFalls, ezihleziyo ngeduzane ledolobheni leVictoria Falls. Kanti ungafika okwamanje, akusafanani lemnyaka eyedluleyo. Izinyamazana sezisiya zinyamalala ukubonakala ngeVictoria Falls.”

UDube uthi lokhu kubangelwa ngendlela osokusakhiwa ngayo, njalo lendlela ama-game corridors asehamba evalwa. Kodwa uthi lokhu kuzahlupha kusasa ngoba ukuxokozela kutshabalalisa inyamazana njalo kuphazamisa imvelo.

Uphethe ngokuthi uhulumende kumele ahloniphe njalo aphakamise i-Integrated Master Plan, exwayisa ukuba idolobho leFolosi kufanele liqhele lilandela lesisixwayo, esigoqela ukwakha ama-satelite towns, ukwenzela ukuthi kungabi lokuminyana endaweni eyodwa, kuphazamisa indawo enhle ebukwa yizethekeli ezivela emazweni onke omhlaba jikele.

XS
SM
MD
LG