amalinks wokungena

Breaking News

Lokhu Esadinga Ukuncedwa Ukuzithuthukisa Umntwana Oyintombazana


International Day of the Girl Child
International Day of the Girl Child

Mhlaka 11 Mfumfu kunanzwa usuku oluqathekisa inhlalakahle lempilakahle yamantombazane olwe International Day of the Girl Child, abenhlangothi ezitshiyeneyo ezisebenzisana labantwana kanye lezitholisa usizo baveza indima eqakathekileyo edlalwa ngamantombazane kanye labasakhulayo

Bulawayo..................

Umtwana oyinkazana ubesalela emuva esikhathini ezinengi enhlelweni zokuthuthukisa umnotho welizwe kukanti lezi nhlelo kumele zigoqele uzulu wonke kunhlangothi zonke zempilo.

Kungaleso sizatho sokubunjwe inhlanganiso ezitshiyeneyo ezasungulelwa ukulwela ukuthuthukisa umtwana oyinkazana ukuthi engasaleli emuva njengeminyakeni edluleyo.

Mhlaka 11 Mfumfu kunanzwa usuku oluqathekisa inhlalakahle lempilakahle yamantombazane olwe International Day of the Girl Child, abenhlangothi ezitshiyeneyo ezisebenzisana labantwana kanye lezitholisa usizo baveza indima eqakathekileyo edlalwa ngamantombazane kanye labasakhulayo elizweni okugoqela kwezemfunbdo yabo, ukuthuthukiswa komnotho kanye lezokuthuthukiswa kwenhlalakahle.

Ilunga ledale lePhalamende emele iPumula Constituency unkosikazi Sichelesile Mahlangu uthi amantombazane kumele abe lokwabo abakwenzayo ukuthi bathuthuke babengomama bakusasa abaqhotho abalakho ukuselela imuli zabo.

“Nxa sikhangela ukusizwa emantombazaneni kukalutshwane, siyananzelela kufanele ukuthi ngabe abalamaprojects awo aqondana labo but amanengi kuyabe kuhlangene. Sikhangelele ukuthi amankazana ngabe yiwo athola amaprojects aqondane labo ngoba umtwana oyinkazana simfundisela ukuthi abe ngumama wakusasa ukuthi izinto zihambe obaba nxa bebodwa akulanto ehambayo.”

Unkosikazi Nozipho Zypo Moyo omele amalungelo abomama uthi abantwana abangamantombazane lokhe bevinjwa ukuthi bafunde bazithuthukise njengabafana.

"Umntwana oyinkazana lokhe esehluleka ehlangana lobunzima lokuthi aye esikolo, kulenhlanganiso ezifana laboPathways abake bancedisana lenhlanganiso ezifana labo Child Line ukubona ukuthi abantwana abangamankazana bayatshona besesikolo ngoba siyananzelela ukuthi imuli lokhe zisithi umfana kangene esikolo phambili kwenkazana. Okunye okumele sikunanzelele yikuthi loba sesifikile ku50/50 ukuthi umtwana wonke aye esikolo kodwa siyananzelela ukuthi kukhona okuhlukumeza umtwana oyinkazana ukuthi engayi esikolo okufana lokuya esikhathini engela okokufaka ukuthi ezivale.”

Unkosikazi Sanele Nyoni isakhamuzi sakoBulawayo engumzali uthi uhulumende kumele abelesandla ekunakekeleni amantombazane asakhulayo angazizwa esalele ngaphandle njengakwamanye amazwe ukuthi bancediswe esikolo baphiwe impahla zokusebenzisa nxa besesikhathini.

“Siyananzelela ukuthi kwamanye amazwe abantwana bayaphiwa imapads ukuthi basebenzise besesikhathini.Thina njengabazali esikufisayo yikuthi uhulumende nxa esenza I budget yeminyaka akhumbule umtwana oyinkazana ngoba leyimvelo njalo ayisibo bonke abenelisa ukuthi bezithengele.Nxa kunzima ukubathengela kabafundise ukuthi kwenziwa njani ama re-usable labo bathole ulwazi lendlela yokuthi bazithuthukise bodwa bengasaleli emuva.”

Laloba isimo somnotho welizwe singamanga kuhle, kulamantombazane afisa ukuthi afundiswe ukuthunga amaRe-usable sanitary pads ukuze abangenelisi ukuthenga basebenzise wona. Omunye wamantombazane lawo nguLucy Mwembe othi bafisa ukuthi baphiwe ulwazi lokuthi bazenzele izinto ngezabo izandla.

“Njengamankazana sihlangana lezinto ezinengi kodwa sikhangelelwa phansi, khathesi kulendlela ezinengi zokuthi sizithuthukise njengamankazana ezinjengokuthi singafundiswa ukwenza amapads re-usable ones lathi sikwanise ukuthengisa sifundisana njalo akula muntu ongaphuthelwa yizifundo ngenxa yokuthi ukuperiod sizahlonitshwa njalo futhi ngumphakathi.”

Embikweni wokunanza lolusuku abawethule ndawonye, abe UNICEF Zimbabwe kanye labenhlanganiso eEuropean Union kuleli, baveze ukuba amantombazabna eZimbabwe aqhubeka ebhekane lobunzima obugoqela ingozi yokutshadiswa besesebancane, osekuyinto ebhahileyo kweleZimbabwe. Baveze njalo ukuba owesifazane oyedwa kwabathathu watshada ngaphambi kokuba afikise iminyaka elitshumi lasificamunwe munye-18.

XS
SM
MD
LG