amalinks wokungena

Breaking News

Abahlala Entumbane Labanye Bafola Emigwaqweni Besola Ukusetshenziswa Kwezidakamizwa Ezithwalise Nzima Abatsha


Balwisana lokusetshenziwa kwezidakamizwa
Balwisana lokusetshenziwa kwezidakamizwa

BULAWAYO - Abahlali belokitshi leEntumbane koBulawayo bamanyene labantwana bezikolo zakulindawo ngoMvulo kanye lamapholisa betshengisela ngokufola besola izidakamizwa esezigcwele kulindawo abathi sezilimaze abasakhulayo abanengi osokubangele abanye babo ukuthi bengeniswe ezibhedlela ezelapha abagula umkhuhlane wengqondo.

Ilokitshi leNtumbane selidume kakhulu ngenxa yezidakamizwa ezibhenywa lokunathwa ngabasakhulayo.

Uzulu wakulindawo uthi sezaphatheka enhlelweni zokulwisana labathengisa izidakamizwa. Isikhulumeli samapholisa akoBulawayo, u-Inspector Abednicho Ncube, uchaza ngalumkhankaso.

Abanye abafole emigwaqweni Entumbane ngoMvulo. (Photo: Ezra Sibanda)
Abanye abafole emigwaqweni Entumbane ngoMvulo. (Photo: Ezra Sibanda)

"Amapholisa eNtumbane lezakhamuzi lama teacher labantwana besikolo beNtumbane High School lamanye ama-colleges akhonapha eNtumbane bahlale phansi bananzelela indaba yama drugs, idrug abuse sitshela abantu silama stakeholders ukuthi abantu abatshiyane lezidakamizwa. Abantu beNtumbane, icommuninty yeNtumbane isisukumileyo yonke ihlangana lamapholisa isilwa lama drugs. Amadrug abusers, abantu abathengisa ama-drugs icommunity yeNtumbane isibonile ukuthi i-awareness they are now fully aware ama-problems amadrugs."

Ngeviki ephelileyo amapholisa anyenyele ikhosikazi elidume kakhulu eNtumbane uMaHadebe labopha umntanakhe bemethesa umlandu wokuthengisa izidakamizwa.

UMaHadebe uthi, "Amapholisa athi mina ngithengisa izidakamizwa. Bangene endlini yamankazana bathola umuthi wokugcoba izilonda. Ngangithengisa zona imbanje kudala ngabo 2016 ngatshiyana lakho khonokhuyana. Kade sengizithengisela utshwala sihambisa emakhaya ngizithengisele umsika wami ngithule umsindo."

Batshensele Entumbane ngoMvulo besola ukusetshenziswa kwezidakamizwa. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)
Batshensele Entumbane ngoMvulo besola ukusetshenziswa kwezidakamizwa. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)

UNdodana Dube, oleminyaka engamatshumi amabili yokuzalwa -20 years, ngomunye othatha izidakamizwa lezi ngoba uthi kasebenzi ngakho-ke ziyamchitha isizungu.

"Into eyenza sigcine segijimisa lokhu asila msebenzi and futhi siyabe sitshona sizihlalele akulamuntu ofuna ukusiqhatsha yikho sicina sesibhema khonolokhu abakutshoyo okunengi kwangakhona ama-drugs ngoba into lezi zisenza singacabangi nzima sihle sihambe siyelala singacabangi ngokudubeka.

Amazwi kaNdodana agcizelelwa ngomunye osakhulayo, uCaroline Mthinsi, othi abasakhulayo akusela ndawo zokuzilibazisa sebengolova abatshona behlezi.

Batshengisele emigwaqweni Entumbane ngoMvulo. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)
Batshengisele emigwaqweni Entumbane ngoMvulo. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)

"Amayouth ayesithi engaqeda isikolo kubekhona ama-activities abawayenzayo lokunye okokufundela ama-course, khathesi akulanto abayenzayo kuvaliwe konke. Ama-youth asuka ebesehlala ebeseswela into zokwenza then liyayazi le-peer pressure liyaqala ukuyengana lingabantwana seliqala ukwenza ezinye izinto okungamelanga lizenze njengokubhema. Ma liqala liqala lisithi liyadlala licine selisiba ngama addicts and ma suyi-addict kunzima ukuthi wekele."

UBhekuzulu Ndlovu, owenhlanganiso uePamvuri PVO encedisa abasakhulayo abathatha izidakamizwa ukuthi baphume kuzo, uthi kulezizatho ezenza intsha ithathe izidakamizwa.

"Ngama child-headed families where by sithi abazali bahambe eGoli betshiye abantwana lama house girl kumbe enyinto kungabayikuthi ama-families a apraiser ukunatha utshwala abangelandaba kakhulu ukuswelakala kwama curfews i-strict upbringing. So, sithi asigcineni abantwana bethu khona bezaba away from drugs. Amanye amadangers amadrugs esiwabonayo yikuthi kule death, abantu nxa sebedakiwe bayayenza anything abasalandeli ama traffic rules. Enyinto sithi ihealth yakho iya deteriorator."

Abatshengisele emigwaqweni ngoMvulo Entumbane. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)
Abatshengisele emigwaqweni ngoMvulo Entumbane. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)

UNkosazana Nozizwe Ncube uthi ilokitshi leNtumbane intsha ayisakhuli kahle ngenza yabantu abathengisa izidakamizwa.

"Sebaqedile abantwana sidanile nje siyicommunity. Sesikhathele abantu siyareporter ngomama wamadrugs okuthiwa nguMaHadebe kodwa akulanto eyenziwayo kukhanya uphila lamapholisa. Bathi yi Crystal Meth. Okunye bathi iyahwaya i-energy saver iglue ienergy saver ikhipha okumhlophe so asazi ukuthi kuhlanganiswa lani.”

Udubo lwezidakamizwa alukho koBulawayo kuphela kodwa lusabalele emadolobheni amanengi aseZimbabwe asethwele nzima.

UMongameli Emmerson Mnangagwa ngomnyaka ophelileyo wazise ngokusungulwa komkhankaso wokulwisana lomkhuba omubi lo, wokusetshenziswa lokuthengiswa kwezidakamizwa, oweNational Anti-Drug and Substance Abuse Campaign ukuvimba ukumemetheka kokuthathwa kwezidakamizwa ngabasakhulayo kodwa inengi lithi kukhanya akulanto ecacayo eyenziwa kulumkhankaso.

XS
SM
MD
LG