amalinks wokungena

Breaking News

Uhulumende Ukhuthazwa Ukwakhela Abasakhulayo Indawo Zokuzilibazisa


Recreational Facilities
Recreational Facilities

Inengi labasakhulayo likhala ngokuthi indawo zokuzilibazisa ezifana lenkundla zemidlalo, amaSwimming pools kanye lamaCommunity Halls, ziyasilela kakhulu emizini abahla kiyo kungaba kusemadolobheni lasemaphandleni.

Ingcwethi ezicubungula inhlalakahle kazulu zithi, kuqakathekile ukuba lendawo zokuzilibazisa emizini ehlala abantu amaRecreational facilities, ikakhulu kwabatsha. Lezi ndawo zipha abasakhulayo amathuba okuhlangana njengabontanga, bexoxisana ngendaba zentuthuko, ukuphana amacebo lokuthola okokwenza ukuze bengacini bebanjwa ngamandla ukungena kumikhuba emibi yokuganga kumbe ukuthatha izidakamizwa.

Inengi labasakhulayo likhala ngokuthi indawo zokuzilibazisa ezifana lenkundla zemidlalo etshiyeneyo, amaSwimming pools kanye lamaCommunity Halls, ziyasilela kakhulu emizini abahla kiyo kungaba kusemadolobheni lasemaphandleni okwenza bacine bebanjwa ngamandla ukungena kweminye imikhuba ephambanisa impilo zabo.

Recreational Facilities
Recreational Facilities

Okufakazwa nguMnu. Thembelihle Mhlanga, omunye wabasakhulayo base Lupane.

“Ukuswelakala kwendawo zokuzilibazisa emaphandleni kubangela ukuthi ontanga bahlanganele endabeni zokungezwa, ikakhulu ekusebenziseni izidhakamizwa, ukunatha kakhulu lokuganga sibili, ngenxa yokuthi ingqondo zabo ziyabe zingenzi lutho. Besikhangelele ukuthi amakansili akufake kunhlelo zabo ukuthi izinto ezinjalo zibe khona.

Recreational Facilities
Recreational Facilities

Omunye njalo osakhulayo osebenza lenhlanganiso eye Youth for Innovation Trust ukunceda intsha yaseLupane leBinga, uNkosikazi Thando Gwinji, uchasisa ukuba amaRecreational Centres aqakatheke okungakanani.

“Indawo lezi zibanika ithuba lokuziqoqa, ukwengeza ulwazi, ukwengeza ubungcitshi kanye lamathuba okuthuthuka. Ukuswelakala kwalezindawo kutsho ukuthi ontanga sebechitha isikhathi sabo esinengi bedinga okungabathokozisa; yikho lapho okungena khona izidhakamizwa, ukunatha kakhulu utshwala, ukuthengisa imizimba kanye lobugebenga. Ngakho kuqakathekile ukuthi sizimisele ukwakha ikusasa labontanga, siqalise lamuhla ukukhipha imali eqondane lokwakha indawo lezi zokuzithokozisa, ikakhulu emaphandleni.”

Recreational Facilities
Recreational Facilities

Umzali waseGwanda, uMnu. Ndumiso Sibanda uthi, abasakhulayo bemaphandleni babhekane lobunzima obedlula abasemadolobheni ngoba lanxa belezipho kwezemidlalo akula ndawo lapho ababonwa khona yilabo abangabalolonga ukuze baphumelele.

“Isigaba sakithi esaseGwanda njengazo phose zonke izigaba zemaphandleni, siyasilela kakhulu ngendawo zokuzithokozisa lokuzilibazisa; indawo lapho abatsha bengacitha khona isikhathi beziphumulela, kanye lokuthi labo abaleziphiwo zilolongwe ukuze zibasebenzele, okulakho ukuletha inthuthuko ezigabeni. Ngenxa yalesi sizatho, intuthuko yabatsha abahlala emadolobheni, lentuthuko yabatsha abahlala emakhaya yahlukene kakhulu; kanti abatsha labo abemakhaya balamatalenta abangamasebenzisa ukuthuthukisa izigaba zabo.

“Ugatsha lwezabatsha kumele lwakhe izindawo ezinengi ezigabeni zokuthi abatsha bacithe isikhathi bezilibazisa lokuzithokozisa; lalabo abalamatalenta kube yindawolapho amatalenta abo alolongwa khona ukuze abe yimisebenzi engaletha inguquko ezigabeni."

Omunye njalo untanga osebenza lenhlanganiso eye Community Youth for Development Trust, esabelweni seMatabeleland South, uNkosikanzi Bongiwe Dube, ukhuthaza uhulumende ukuthi ngabe uyanceda akhele abasakhulayo indawo zokuzilibazisa.

“Singananzelela kakhulu emaphandleni untanga uthi engaqeda uForm Four, mhlaumbe kuyaswelakala indlela yokuthi ayebhambili njani ngezifundo zakhe. Omunye uyabe eyehlulekile kodwa elesiphiwo osokuthunga, esokubaza kumbe esokuhlabela, kodwa sokuswelakala indawo lapho angasebenzela khona ukuze athole ukuncedakala ngaleyi misebenzi yezandla.

“Ontanga kungabe bayathola lezindawo, bangachitha isikhathi besenza imisebenzi yezandla. Zonalezo ongathi zikhona, zifuna ukuvhuzelelwa ukuthi ziphathise ontanga.”

Ummeli weHwange edale lephalamende, uMnu. Daniel Molokele uthi bona njengedale, bazakhuthaza ukuthi ugatsha olubona ngendaba zabatsha, lulungisise udubo lokusilela kwendawo zokuzilibazisa emaphandleni.

“Kuliqiniso ukuthi emaphandleni akula ndawo zokuthi abantu abatsha bengadlalela khona, bezama ukuchitha isikhathi, beziphumulela. Kwakunjalo ngesikhathi kusabusa abamhlophe, kwaqhubekela kwaba njalo ngemva kukazibuse. Thina njenge parliament sizakhuthaza ugatsha olubona ngendaba zabatsha ukuthi iphume leProgramme yokuvula lezi ndawo zokuzilibazisa ukwenzela ukuthi abatsha babe lendawo lapho abangaya khona ukuyazijabulela, beziphumulela. Yinto sibili eqakathekileyo emele iyenzakale.”

Umqondisi wezemidlalo kanye lokuthuthukiswa kwendawo zokuzilibazisa kugatsha lwendaba zabatsha, uDr. Eugene uthi sebekubonile ukuqhatheka kwalezi ndawo kungakho sebeqalisile ukwakha ukuze kungabi lesigaba esizasala singela.

“Liqiniso ukuthi izigaba ezinengi ezemaphandleni kazila ndawo zokuzilibazisa, yikho njengogatsha lwabatsha sisengxoxweni lamakhansili alezindawo, ukuthi batshiye izindawo zokuthi sakhe indawo zokuzithokozisa. Izigaba zonke zelizwe zizathola lezi indawo. Sikhuluma nje, eWedza Country Club, eMuchambuta eseChiredzi, kanye lase Rafamoyo, esabelweni seGutu, sesaqalisa ukwakha, kanye lokuvuselela inkundla zemidlalo, lendawo zokuzilibazisa.”

Kodwa abanye abacubungula indaba zabasakhulayo bathi udubo lokusilela kanye lokungatholakali kwendawo zokuzithokozisa lokuzilibazisela emaphandleni, yindaba engaqakathiswayo nguhulumende.

Bathi nxa uhulumende esehluleka ukwakha izikolo ezeneleyo emaphandleni, okwenza izifundi zihambe imango emide zisiya ezikolo ezikhatshana, pho indawo zokuzilibazisa zingakhiwa njani?

Kodwa nxa kukhangelisiswa, abasakhulayo basemadolobheni bakhanya behlezi kamnandi ngoba indawo zokuzilibazisa zinengi lapho abahlala khona. Lezi zihlanganisela amaCommunity Halls, amaLibraries, inkundla zemidlalo etshiyeneyo, kanye lezokubukela imifanekiso yamafilimu, amaMovie houses.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:15 0:00
XS
SM
MD
LG