amalinks wokungena

Breaking News

U-Auditor General Uthi Amankampani kaHulumende Aqhubeka Etshaphaza Imali


Zimbabwe Government
Zimbabwe Government

Umbiko owethulwe ngabehofisi ebona ngokusetshenziswa kwemali kahulumende, ekaAuditor General, uveza ukuba amankampani kahulumende aqhubeka esebenzisa imali ngendlela engayisiyo njalo esehluleka ukutsho ukuthi imali kazulu isebenze njani.

Akusikho kwakuqala loludaba lokutshaphazwa kwemali kulamankampani okuyikho osokudale ukuthi abantu baqale ukuvusa inkophe.

Inhlangothi ezehlukeneyo ziveze ukudana ngombiko ka Auditor General unkosikazi Rheah Kujinga okhomba ukungathuthuki kumbe inguquko kungatsha zikahulumende ngenxa yenkohlakalo ekhona. Bathi lokhu kungokunye kwezizatho zokungathuthuki komnotho welizwe.

Ingcwethi ezicubungula ezombusazwe njalo engumqondisi wenhlanganiso elwela amalungelo abathengi eyeNational Consumer Rights Association umnunzana Effort Ncube uthi kumele kube lezijeziso eziqinileyo zokujezisa amankampani ephula umthetho.

“Amankampani kahulumende aqakatheke kakhulu ekuthuthukiseni ilizwe ekuqatshweni kwabantu ekuthini ezomnotho zizinze ngendlela efaneleyo. Indlela asebenzisa ngakhona imali iqakathekile ekuthini ezomnotho zisebenze ngendlela efaneleyo kodwa esikubonayo eZimbabwe ama parastatals la awasebenzisi imali ngendlela efaneleyo Auditor General uyakutsho lokho umnyaka ngomnyaka kodwa abatshintshi kodwa into esidingeka manje yikuthi kube lezijeziso eziqinileyo ezizaphiwa lawo makampani aphula umthetho.”

Umnunzana Stevenson Dlamini, ingcwethi kwezomnotho, ongumqeqetshi ekolitshini eleNUST, eliko Bulawayo, uthi kumele kube lozimiseleyo kuhulumende ukuthi kuqondiswe ukungaphathwa kuhle kwezimali lempahla kwezinye ingatsha zikahulumende.

“Lokhu ayisikho kokuqala nxa silonda imbali yakithi kwakuvele ukuthi umbiko ovela ku auditor general eveze ubugwelegwele lokungaphathwa ngendlela esemthethweni kwezimali lempahla kugatsha zikahulumende. Kubanzima ukuthi lokhu kuqondiswe njani ngoba yinto esileminyaka ihlala ivezwa,ngoba okubalulekileyo yikuthi nxa kuphuma imibiko enjalo kube lokubonakala kwenguquko kuzo ingatsha lezo.”

Umnunzana Thembelani Dube unobhala wenhlanganiso yezakhamizi, eyeBulawayo Progressive Residents Association uthi kumele kuqakathekiswe okuphuma ehofisini kaAuditor General.

“Okukhulunywayo nguauditor general iminyaka yonke kuphenduka kube yinganekwane ngenxa yokuthi akukho lokukodwa okulandelwayo,ngakho bukuze kwenzakale khonokho ayabe ekukhulumile kulandelwe kumele ukuthi angakhuluma lezo zinto okumele zilungisiswe okhangelane lalawo maparastatals kube yiyo I priority.”

Umnunzana Elliot Manyika isakhamuzi sakoBulawayo uthi abonayo sebekujwayele ukuthi abathathelwa amanyathela loba ukujeziswa.

“Lolu luhlupho olukhona eZimbabwe lapho esibona khona kusuka le abuse of ama public funds njalo lokhu yinto ehlala isenzakala iminyaka leminyaka ibanjwa ku audit general report but inkinga esuka ibekhona akula lutho olwenziwayo ngala maparastatals or ama government departments ayabe envolved. ”

Umbiko kaAuditor General ukhomba ukuba kugqitshwa umnyaka ka2022, isilinganiso sezinto ezalungiswa ngokugcweleyo zingatsha zikahulumende zingamatshumi amane lengxenye ekhulwini (45%), kuthi obekungakalungiswa kuphosa kube ngamatshumi amathathu ekhulwini (29%). Kuthi ke izinto ezingazange zike zilungiswe zingamatshumi amabili lasithupha ekhulwini (26%).

Lumbiko ukhuthaze njalo iziphathamandla zengatsha lezi ukuba zikhangelisise ngokujulileyo lokhu okusilelayo, ukuba kuqondiswe ukuze kuthuthukiswe ukusebenza kwenhlelo zikahulumende.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:34 0:00

Forum

XS
SM
MD
LG