amalinks wokungena

Breaking News

Abasakhulayo Babikwa Beyibo Abakhokhele Umkhankaso Wokhetho lweZambia Lonyaka


Zambia Election
Zambia Election

Abasakhulayo baseZimbabwe bakhuthazwa ukuba baphatheke enhlelweni eziphathelane lokhetho ukuze amabandla aphikisayo lawo anqobe kukhetho olwenziwa phambu komnyaka ozayo ka2023 njengalokho okwenzakala ngosowabo bakwele Zambia lonyaka.

Linkuthazo yenziwe zingcitshi ezicubungula ezombusazwe ezehlukeneyo ebe zilandela ukhetho lwakwele Zambia lapho umanyano wamabandla aphikisayo okhokhelwa ngu Mnu. Hakainde Hichilema onqobe elibusayo ele Patriotic Front elikhokhelwa ngu Mnu Edgar Lungu ngesilinganiso esikhulu.

Omunye wabaye kweleZambia, ukuyabona ukhetho luqhutshwa, uNjabulo Ncube, oyintathelizindaba owenhlanganiso eye Zimbabwe National Editors Forum uthi bafunde ngokuqakatheka kokuphatheka kwabatsha kwezokhetho.

“Ukhetho luhambe kuhle, besikhonangale eZambia ukuba ibone ukuba kuhamba kuhle. Into eiyobonileyo yikuthi ontanga yibo abaphume phandle bayavota, nxa abatsha bengaphuma akula okwehlulayo”

Lokhu kusekelwe ngenye ingcitshi esebenzela inhlanganiso ye Media Instutute of Southern Africa MISA uMnu Nqaba Matshazi.

“Engikubonileyo yikuthi akulanto engamisa abantu abazimiseleyo. Endaweni ezinengi abantu bebekhululekile bekulokuthula okukhulu ikakhulu eLusaka lapho esikade sikhona. Bekungafani le Zimbabwe”

Umsekeli wesikhulumeli se MDC Alliance uMnu Felix Magalela Mafa uthi labo njengebandla babe lezifundo kwele Zambia.

“Sifunde ukuthi iZambia election commission, amaphiliso lamasotsha alandela umthetho welizwe hatshi ibandla elithize. Sekuyiminyaka engamatshumi lanhlanu uMongameli Hichilema enqotshwa waze wangena embusweni”

Kodwa umsekeli womsebenzi wabatsha ku ZANU PF uMnu Mabutho Moyo uthi okwenzakale eZambia akaboni kusenzakala eZimbabwe.

“Ngamaphupoho lawa. I Zimbabwe asiyo Zambia, ibandla elaletha inkululeko ye Zambia kudala lakhitshwa. IZambia sisilelizwe elivele libuswa ngamabandla aphikisayo kakusoze kwenze ukuba bakhiphe I ZANU PF”

Ikhomishini ebona ngezokhetho kulelo lizwe eye Electoral Commission of Zambia, yazise namuhla ekuseni ukuthi uHichilema uthole amavoti ayizigidi phose ezintathu, 2,8 million, kwathi obenguMongameli Edgar Lungu wathola izigidi phose ezimbili, 1,8 million.

Lokhu kutsho ukuthi uHichilema, owebandla leUnited Party for National Development, unqobe uLungu, owebandla lePatriotic Front, ngamavoti afika phose isigidi-1 million.

U-Lungu ubikwa esevumile ukuba unqotshiwe kukhetho esithi uzancedisa ekuqhubeleni intambo zombuso kuHichilema lanxa eke wethula imbiko yokukhonona ukuthi ukheho aluqhutshwanga ngemfanelo ngemva kokubulawa kwabasekeli bakhe abathathu.

UHichilema yena uthembise ukuba uzabusa ngendlela emanyanisa uzulu.

XS
SM
MD
LG