amalinks wokungena

Breaking News

Abezempilakahle: Ukutshisa Okwedlulisa Amalawulo Kulakho Ukuletha Imikhuhlane


Ukutshisa kwelanga okudlulise amalawulo, kubikwa kulakho ukubangela imikhuhlane ehlukeneyo efana lokusilela kwamanzi emzimbeni, imikhuhlane yejwabu enjenge mvukuzane, ukuqaleka okubizwa ngokuthi yiheat stroke leminye eminengi nengi.

Abezempilakahle baxwayisa uzulu ukuthi ahlale ezivikele emikhuhlaneni engabangelwa yikutshisa okukhona kulezi nsuku eZimbabwe, lezulu lingani kuhle ngenxa yodubo lokuguquka komkhathi emhlabeni jikelele.

Udokotela Mthabisi Bhebhe uchaza ukuba ukutshisa kwelanga kuhlasela ijwabu labantu ikakhulu abamhlophe kanye labamnyama abasilela okwenza ukuthi ijwabu libe lombala iMelanin abaphila leAlbinism.

“Ilanga ngokwalo li causer izinto ezinengi kujwabu lethu. Ungatshiswa lilanga kakhulu ulakho ukuthi ufe ngenxa ye condition okuthiwa yi Heat stroke. Kodwa generally i langa li affecter i skin kakhulu, kodwa abantu abanyama ngenxa ye melanin enengi siivikelekile ekutshiseni kwelanga kakhulu. Kodwa laba abale skin esikhanyayo lama albino i melanin yabo inlutshwana kakhulu, so ukutshisa kwelanga kakhulu uyaba affecter kakhulu ijwabu labo.”

Uyaqhubeka njalo uBhebhe ethi ilanga lilakho njalo ukudala umkhuhlane wemvukuzane.

“Ungatshiswa lilanga uba lama precancerous conditions, okutsho ukuthi yimikhuhlane nje ongakwanisa uku causer i cancer. Ilanga njalo lilakho uku causer i cancer ikakhulu kubantu abale albinism lama khiwa, kuyakwanisa ukuba yi melanoma lamanye ama cancer amanengi. So thina singazi gcina njani ukuthi singatshiswa lilanga, kulama sun screen lotions angasetshenziswa, kuhlala emthunzini njalo ugqoke ingwani, uthwale i umbrella, kanye lokugqoka izigqoko ezi cover umzimba wonke.”

Umongikazi Sibonokuhle Nyirenda uthi omunye umkhuhlane obangelwa yikutshisa, yikuqaleka okubizwa ngokuthi yiheat stroke. Uthi lokhu kuvikeleka ngokunatha amanzi kanye lokuqgoka ingowane ezivalela ilanga.

“Ama diseases esilawo enziwa yikutshisa yi heat stroke, nxa ungahamba elangeni iskin siyareactor elangeni. I heat stroke yenziwa yikuthi umuntu yabe sengasela manzi emzimbeni enziwe yikutshisa.Kutsho ukuthi iblood pressure iyayehla nxa amanzi egazini esemalutshwane. Umuntu engaba le heatstroke kumbe aqaleke kumele ahanjiswe emthunzini, elaliswe phansi inyawo zakhe zikwezwe phezu kwestulo ukuthi igazi liyekhanda. Nxa silamazi aqandayo siwafake entanyeni ukuze itempereature yehle”.

Unkosikazi Samantha Zulu isakhamuzi sakoBulawayo uchasisa ngeminye imikhuhlane edalwa yikutshiswa kwelanga okudlulisileyo, enjengo kusilela kwamanzi emzimbeni.

“Ukutshisa kwelanga kudala imikhuhlane eminengi kuzulu. Kulezi insuku abantu batshaywa ngamakhanda angapheliyo, sukufanele sihlale sinatha amanzi amanengi ngoba sesisengozini yokubanjwa yi dehydration. Abanye ngaba bulawa yinyongo, behlanza kokuphela ngenxa yelanga leli elitshisa kakhulu. Abantwana kulezi insuku baphuma umungula ngenxa yelanga leli, ngapha lamanzi awatholakali ko Bulawayo lokhu kusifaka engozini enkulu njengezakhamuzi.”

Unkosikazi Nobuhle Nkomo olikhosikazi elilengane esamunyayo uchaza ukuba ukutshisa kwelanga kuhlesele njani ijwabu lomtanakhe.

“Ukutshisa kwelanga kulemikhuhlane eba khona ehlasela abantwana. Mina ngikubone kowami umtwana ngikhuluma nje, umtanami ule 3 months khathesi njalo ulomzimba okhulu, lokhu kwenza intamo yakhe ibe lama vinqo vinqo. Umtwana sele heat rash engapheliyo, especially entanyeni usengani yaxathuka vele. Ngimhambise eclinic bangitshela ukuthi lilanga bangikhuthaze ukuthi ngimgqokise impahla ezilula njalo ngimunyise kakhulu ukuze angabi dehydrated njengoba engenelisi ukunatha amanzi. Uyathola umtwana ekhala ezama ukuzenwaya nge rash leyi, ngithwele nzima sure.”

Uhlangothi lukahulumende olucubungula ngezomkhathi olwe Meteorological Services Department soluvele lwazisa uzulu ukuthi ilizwe leZimbabwe lizahlaselwa yikutshisa okwedlulisileyo lonyaka lezulu lalo lingasoze line kuhle.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:44 0:00
XS
SM
MD
LG