amalinks wokungena

Breaking News

I-Covid 19 Lockdown Ibikwa Isibangela Ukuqonga Kwenani Labantu Asebebanjwa Yimikhuhlane Yengulamkwa


Sexually Transmitted Infections
Sexually Transmitted Infections

Kulokwesabela ukuba umsebenzi wonke obusuwenziwe elizweni wokuthuthukisa impilakahle yamantombazana labesifazane kwezocansi lezokuhlela kuhle imuli, ungacina usiba yize ngenxa yokqhubeka kokonakala kwesimo somnotho welizwe lobunzima obudalwe yikuqhamuka kweCovid 19 okubangele ukubekwa kweziqondiso zokumelana legcikwane leli ezeLockdown.

Ukuvulwa kwezikolo ngoMpandula kudale ukuqhamuka kodubo lokungaziphathi kwabantwana ezikolo osekwethuse ababalisi labazali.

U-Nhlanhla Moyo wenhlanganiso yabasakhulayo eyeDot Youth uthi iLockdown yiyo engabe iqhelise ukungaziphathi lendubo ezihambelana lalumkhuba.

“Abantu abatsha besebetshona behlezi ezindlini njalo ngokuba ngabantu abatsha sibona indaba zocansi sezimemetheka kakhulu okokuthi lama STI lawo esememetheka kakhulu kibo kuma communities lapha njalo lokumithiswa kwabantwana abangamankazana ngoba benza lokhu bengenelisi ukufinyelela indlela zokuzivikela ngazo.”

Uthi udubo lobuyanga lokusilela kokudla ikakhulu ngesikhathi seLockdown kubangele inkinga ezitshiya amantombazana labesifazane bekusimo sokungenelisi ukuzivikela.

“Umuntu wesifazane uyabe ekhangela ukuthi ukudla kuvela ngaphi , so nxa umakhelwane esethe ukudla yena ulakho kodwa usefuna ucansi akuthole engenzani njengomuntu omutsha ukuthi ngilale ngidlile labantwana balale bedlile.”

Umnumzana Josam Mutemeri wenhlanganiso yezisebenzi zase mapulazini eye GAPWUZ uthi inengi lezisebenzi ikakhulu ezesifazane zikhala ngokuthi azilufinyeleli uncedo lokwelatshwa loba ukuzivikela kwezempilakahle.

“Akula ama sanitary facilities ngitsho lezambuzi ezifaneleyo okutshoya abanye abesifazane besebenzisa amahlamvu ezihlahla lakusikhathi nxa bekusikhathi sabo sokugeza .Ngitsho lamanzi bayabe bewaswela ahlanzekileyo okusebenzisa kwezempilakahle yabo njengabesifazane.”

U Andile Ndlovu wenhlanganiso yeYouth Dotcom uthi babona okudingakalayo kuyimfundiso engenza umuntu enelise ukuzivikela.

“Njengenhlanganiso okwamanje silohlelo oluthiwa ‘right here right now olubhekane labatsha ikakhulu kuzikolo esiluqubayo lathi singabatsha.”

Abantwana abedlula amakhulu amane 415 babikwa bemithiswe esabelweni seManicaland ngesikhathi seLockdown okugoqela labantwana abakumfundo yaphansi kaGrade seven abanye betshiya isikolo sebesiyakwendiswa.

Abazali abanengi basale bedidekile bengazi ukuthi bevumeze abantwababo ukubuyela ezikolo kumbe ukuba bezihlalele ezindlini besesabela ukuthi bangabamba izifo ezifana lengulamakhwa kumbe ukumithiswa phezu kokuthelelwa sona isifo seCoronavirus.

Abogatsha lwezemfundo batshele idale le phalamende kusikatshana esisanda kwedlula ukuba abafundi ababuyela ezikolo lokhe bebalutshwana njalo ababalisi abalokhe besasebenza bayenela ukulondoloza umumo umuhle ezikolo.

Inhlanganiso ezimela amalungelo abatsha kwezempilakahle yemacansini zithi ukungaziphathi kwabantwana ezikolo ngesikhathi sokungena kuhlandla lesibili sokubuyela kwabo ezifundweni ababalisi bekhalala umsebenzi sokubuyisele muva umsebenzi akade sebewenzile wokuvikela abesifazane kwezempikahle.

Udaba lwemikhuhlane yengulamakwa siluphiwa nguMark P. Nthambe
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:35 0:00
XS
SM
MD
LG