amalinks wokungena

Breaking News

I-ZEC Ithi Isisungula Inhlelo zeMfundiso Ephathelane Lokuvota eZimbabwe


ZEC
ZEC

Ikomishini ebona ngezokhetho eyeZimbabwe Electoral Commission(ZEC) yethula isinqumo eyayisifakile lapho kuqhamuka iCovid-19 nyakenye, sokumisa inhlelo zokufundisa uzulu ngokuvota kanye lokubhalisa ukuthi abe lelungile lokuvota.

Ekhuluma emhlanganweni oqoqwe ngabenhlanganiso eyeWomen In Leadership Development ngoLwesibili, uKhomishina Qhubani Moyo weZEC, uthe sebephindela emsebenzini wokulungiselela ukhetho oluzayo.

"Lamhlanje ikhomishini ikhuphe umbiko wokwethula isinqumo esasisithethe sokumisa ukufundisa kumbe ukubhalisela ukuvota ngakho abantu sebengahamba ezigabeni zethu bayebhalisa ukuvota kodwa asikaqali ukwenza amaby-election ngoba uhulumende kakakhuphi umbiko mayelana lokuhlangana kwabantu abanengi sisamemele ukuba umongameli asiphe amalanga okhetho ngoba nguye yedwa olelungelo lokwena lokho."

UMoyo uphinde wakhuthaza abantu ukuba baqhakathise ukubhalisa ukuze bathole ilungelo lokuvota.

"Sesiqalise ingxoxo mayelana lokuhlelwa kakutsha imigcele yezigaba leziqinti zokuvota ezweni njalo izenziwa idelimitation izenziwa ngemva kokuba iZimbabwe Statistics Agency isiqede indaba yecencus okwamanje sesilungiselela, abantu kumele babekwazi ukuthi isigaba silabantu abanganani ngakho sikhuthaza abantu ukuba bayebhalisa ukuze bengakhali ngokuthathelwa amaconstituency ngoba bebalutshwana."

Kusenjalo, uHon. Sichelesile Mahlangu obeIilunga ledale lePalamende emmela umuzi wePumula koBulawayo, uthi okukho emthethweni ukuxotshiswa kwakhe kuleli dale libandla elikhokhelwa nguNkosikazi Lucia Matibenga lePDP.

"Engingakutsho manje yikuthi ukumiswa kwami akukho emthethweni ngoba umuntu ongimisileyo asazani, wayengekho kuPDP kuyisimanga kimi ngoba isiekelo selizwe asikuvumi lokhu. Umuntu ongimisileyo kuthiwa nguBenjamin Rukanda osuka eMasvingo."

UDokotela Godern Moyo ongene umhlangano walamuhla uthi kulesahluko sesisekelo sombuso welizwe esisetshenziswa kubi zinkokheli zamabandla ezombusazwe.

"Isahluko sesisekelo esibiza abantu ukuthi baphume siphathwa butshapha ngoba inkokheli zamabandla ziyasisebenzisa ukususa labo abasebenzela uzulu ngoba isisekelo lesi sadalelwa ukuba sisebenzele uzulu hatshi ihlekana elithile elilenzondano."

Ukhansila Lilian Mlilo laye owaxotshwa ukubangukhansila kaWard 12 uthi ngabe ukhetho lwenziwa masinya ukuze abantu bathole abameli.

"Umhh amarecalls lawa asisebenzisa nzima akusasebenzeki thina samiswa abantu abasela bantu ababamelayo isifiso sami yikuthi kwenziwe amaby elections mansinya ukuze abantu bathole abameli."

Osakhulayo uGifford Mehluli Sibanda uthi ukuxotshwa kwamalunga edale akhethwe ngabantu yikululazwa lokungahlonitshwa kwesisekelo sombuso welizwe.

"Amarecalls yikusebenzisa umthetho okungalunganga ukuncindezela abantu. Uhlupho yikuthi isisekelo siqondile kodwa uhulumende uyephula isisekelo lesi okudala lokwephulwa kwamalungelo oluntu."

Isakhamuzi sakoBulawayo, uMnu Alick Ndlovu uthi ukuxotshwa kwabantu edale kubadanise kakhulu ngoba izigaba leziqinti zisala zingela bameli.

"Amarecalls asidanise kakhulu asethuse kakhulu ngoba umuntu uma ekhethiwe uyabe esiyamela abantu edale, lokhu okokuthi abantu abambalwa bayahlala emawofisini bexoxe umuntu okhethwe ngabantu asikusekeli lokho."

Inhlanganiso elwela amalungelo oluntu, eyeWILD ibibize umhlangano wokuhlaziya udaba lokuxotshwa kwamalunga edlale lephalamende lapho uzulu aveze ukukhathazeka okukhulu ngoba abaxotshwayo akubizwa ukhetho ngemva kwensuku ezingamatshumi ayisithoba munwe munye-90 okubangelwe yikuqhamuka kobhubhano lweCovid-19.

Abe Zimbabwe Electoral Commission bachasisele lumhlangano ukuba sekulezikhexe ezilikhulu lasithupha edale lephalamende lakumakhansili okumele kwenziwe ukhetho bethi bona njengekomishini balungele ukuqhuba ukhetho yiloba yisiphi isikhathi kodwa amandla akumongameli Emmerson Mnangagwa ukuba atsho amalanga okhetho.

XS
SM
MD
LG