amalinks wokungena

Breaking News

Iphalamende yeZimbabwe Ikhuthazwa Ukulondoloza Ukulandelwa Kwesisekelo Sombuso Welizwe


Zimbabwe Parliament
Zimbabwe Parliament

Abenhlanganiso ezizimeleyo, ezisebenzisana lozulu kunhlangothi ezitshiyeneyo zempilo zithi amalunga edale lephalamende kungumlandu wabo ukulondoloza isisekelo sombuso welizwe esavotelwa nguzulu, ukuze kwenqabelwe ukuguqulwa kwaso mahlayana ngabasembusweni.

Lokhu kuphume emhlanganweni obe uqoqwe ngabenhlanganiso ezimeleyo eye International Republican Institute (IRI) yona esekela inhlanganiso ezinengi kwele ZImbabwe emsebenzini wokukhuthaza ukulondolozwa kombuso okhululekileyo wentando kazulu.

Lumhlangano ukhangele kakhulu indlela idale le phalamende yeZImbabwe elisebenza ngayo kakhulu ekulolongweni kwemithetho yelizwe engaphambani lesisekelo sombuso.

Inhlanganiso ezizimeleyo zikhuthazwe ukuba zibone ukuba amalunga edale lephalamende aqhub a umsebenzi wabo kungela kweyamela icele loba ukungenela kukahulumende esebenzisa imithethwandaba.

Omunye wabangene lumhlangano uMnu Mbuso Fuzwayo, uthi kumele amalunga edale lephalamende abe kwazi ukuthi umsebenzi wabo ngowani sibi sibili.

Abameli bethu kabameli abantu bamela amabandla abo. Kumele indlela esenza ngayo iguqulwe ukuze bammeli isisekelo sethu, basivikele njalo bavikele lozulu we ZImbabwe”

Uqhubeke esithi udubo olukhona okwamanje ngolokuthi iphalamende ye Zimbabwe ipha amandla amanengi kumabandla ezombusazwe.

“Engikufundileyo yikuthi abammeli siyabavotela, kodwa ngesizatho sokuthi bavela ezinhlanganisweni, abakwenzayo kuvelela kuhulumende. Inengi labo kungabantu abasuka kumabandla athize”

Lokhu kugcizelelwe ngu Mnu Marvelos Khumalo okade ekhona laye kulo umhlangano emele inhlanganiso ye Crisis in Zimbabwe Coalition esithi okuhluphayo yikuba uzulu kalalwazi ngo msebenzi wephalamende.

“Kufuze sizwisise ukuthi iphalamende isebenza njani, ukuze seelise ukuba singakwenza kanjani ukuguqula umsebenzi wethu. Kumele idale lephamende lenelisi ukuvikele izifiso zethu njengo zulu we ZImbabwe”

Omunye njalo okade esemhlanganweni munye, uNkosikazi Moasibatsile Nare yena ukhala ngokungananzwa kwamazwi abesifazana kwezentuthuko yelizwe.

“Omama labo kumele bathole amathuba alingana labobaba. Kulokuthi baphiwe abathupha awe PR, sifuna ukuba bathole abathuba alinganayo lawabobaba ngoba lokhu yikho kuphela okungenza ilizwi labo lizwakale”

Kodwa umsekeli wabatsha kuZANU PF, uMnu Mabutho Moyo yena uthi akaboni okusolisayo ngokusebenza kwephalamende ye Ziimbabwe.

Idale lephalamende lisolwe kakhulu ngabanengi kumaviki asanda kwedlula ngemva kokupasisa umthetho wokuguqula isisekelo sombuso oweAmendment Bill number 2, olokhe udala ukuxokozela kuhlangothi lwemithethwandaba kuze kube manje. Lokhu kugoqela isahlukho esiphe amandla kuMongameli Emmerson Mnangagwa okukhetha abahluleli bemithethwandaba yaphezulu, okwenze wengezelela uJustice Luke Malaba eminye iminyaka emihlanu esebenza yena sokumele aye kumhlalaphansi. Lokhe kuludaba egudwini ngoba kunje lusemithethwandaba kulenhlanganiso ezise loludaba emithethwandaba.

Ngo Mqgibelo odluleyo umthethwandaba oweHigh Court unqume uvimba uMalaba ukuthi aqhubeke ngomsebenzi, kodwa umphathintambo wezemithetho uvuke ngolaka wakhweza olwakhe udaba emthethwandaba weSupreme Court ephikisa isinqumo seHigh Court.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:15 0:00
XS
SM
MD
LG