amalinks wokungena

Breaking News

Ikhansili YakoBulawayo Inquma Ukuthengisela Abahlezi Ezindlini Zayo zeEmganwini


Ikhansili yakoBulawayo isithethe isinqumo sokuthengisela uzulu izindlu akade ehlala kuzo ebhadala nyangazonke ezeMillenium Housing Scheme elokitshini le Emganwini ngemva kweminyaka elitshumi lambili kulokuxabana ngalezizindlu.

Izakhamizi ze Emganwini bezileminyaka zikhonona ngokuthi ikhansili isileminyaka elitshumi lambili ibabhadalisa imali yezindlu lezi kodwa ibancitsha ama title deeds isithi izindlu ngezekhansili.

Izindlu lezi zakhiwa ngo 2002 ngemali eyavela kuzizalwane ze Autsralia ukuphungula udubo lohlupho lwezindlu ebantwini ababehlala e Sidojiwe Flats.

Kulokunika uzulu izindlu lezi, ikhansili yenza ama rentals okwavusa ukukhonona lokhu kuzakhamizi zisithi ikhansili ayilalungelo lokwenza lokhu ngoba ayikhiphanga mali ekwakhiweni kwezindlu lezi.

Kulandela isimiso sikahulumende nyakenye ukuthi amakhansili wonke kanike uzulu ama title deeds kuzindlu ahlala kuzo ebhadala ekhansilini, ikhansili yakoBulawayo inqume ke ukuthi uzulu wonke osezindlini lezi Emganwini owenelisa ukubhadala athole ama title deeds kuthi labo abehluleka ukuzithenga baqhubeke bebhadala nyangazonke.

UNkosikazi Olivia Moyo, oleminyaka ekulezizindlu uthi bayamukela isinqumo sokubanika ama title deeds ngoba ukuthi babhadale nyanga zonke kuphela nzuzo abayitholayo akula ngqubelaphambili.

Khona vele ukubhadalisa izakhamizi ezikulezizindlu impilo yazo yonke kungela ma title deeds, uthi akuqedi udubo lokuswelakala kwezindlu kulelidolobho njalo ikhansili kwakuvele ingamelanga isebenzise imali evela kwamanye amazwe ukuzithuthukisa yona kodwa ukuguqula impilo yezakhamizi lezi ezavela endaweni ye Sidojiwe flats.

Lanxa ikhansili inqume ukunika abantu beMillenium Housing Scheme amatitle deds, lokhu akugoqeli abantu be Iminyela, Mabutweni, Makokoba le Mzilikazi labo abalokhu bebhadala kukhansili kuzindlu bengela matitle deeds.

Ikhansili ithi udubo olukhona yikuthi lezizindlu zihlala imuli ngambili ngantathu okuba nzima ukuthi kunikwe bani amatitle deeds kususwe bani asiwe ngaphi.

Umeli kaward seven kukhansili, egoqela i Makokoba lemzilikazi, uMnumzana james Sithole, uthi udaba lokuswelakala kwezindlu ludaba olumqoka oludinga ukukhangelisiswa ukuze izakhamizi zingaqhubeki zihlala endaweni ezinjenge Makokoba lapho okulemuli ezinengi ngandlunye.

Uthi abantu laba baya besanda kulindawo okuletha imikhuhlane njalo kususe abantu isithunzi ngoba abazali labantwana behlala balale bonke ekamelweni elilodwa.

Uthi ikhansili lohulumende kumele yenze imizamo yokupha lezizakhamizi izindlu lama title deeds ngoba besebenza nzima ukubuthelela imali yokubhadalela izindlu abahlala kuzo kodwa uhlpho yikuthi imali yokwakhela abanye izindlu ezintsha kayikho ukuze kwehlukaniswe izimuli.

UMnumzana Melusi Mahlangu, isakhamuzi, uthi ikhansili kumele idinge amanye amasu kanye lezimali ezivela kwamanye amazwe ukwakhela uzulu izindlu njengalokhu okwenziwa ngaphansi kohlelo lwe Millenium Housing Scheme.

Uthi lo ngumsebenzi okumele ungenelwe languhulumende ngoba uzulu kalamali yokwakha ngakho ikhansili ayimelanga ibe isakha izindlu iphinde ibhadalise uzulu ukuhlala kuzo ingaphi abantu ama tititle deeds.

Uthi ikhansili ingazimisela ukwakha izindlu kuzavuselela lomnotho welizwe ngokupha abantu imisebenzi.

Inhlanganiso ezikhangela amalungelo oluntu zihlezi zikhuthaza ukuthi uhulumende lengatsha ezitshiyeneyo ezinjengamakhansili kumele ziqakathekise ama property rights ukuze abantu babelakho ukubalesi qiniseko sendawo abahlezi kuzo kulandela udubo olwalethwa yikususwa kwabantu lokudilizelwa izindlu ku Operation Murambatsvina. Amakhansili afana leHarare leGweru lawo alokhu elezindlu lapho uzulu abhadala khona kodwa engela ma title deeds okungaziwa ukuthi azalandela nini isinqumo sikahulumende sokupha uzulu amatitle deeds la.

XS
SM
MD
LG