amalinks wokungena

Breaking News

Sebevimba Ukumemetheka Komkhuhlane weCoronavirus Ngamabhodi Abomama


Omunye wabantu abasebenzisa amabhodi abomama edolobheni lako Bulawayo. (Umfanekiso: Bathabile Masuku)
Omunye wabantu abasebenzisa amabhodi abomama edolobheni lako Bulawayo. (Umfanekiso: Bathabile Masuku)

Kulabanye abantu eZimbabwe asebesebenzisa amabhodi abesifazana ukuzivikela kumkhuhlane weCoronavirus COVID-19 ngenxa yentengo ephezulu yama masks.

Uhulumende oyekethise kancane iziqondiso zohlelo lokuvalela abantu ezindlini uthethe isinqumo sokuthi abafisa ukuhamba emphakathini kumele bagqoke ama masks sonke isikhathi.

Abaswelayo bathi kabayenelisi ukuthenga ama masks ngakho-ke sebesebenzisa amabhodi abesifazana abawanikwa ezindlini.

Omunye wabo nguMnu. Godknows Magutshwa, ohlala koBulawayo.

“Ama mask thina sabona lokhu kungcono sibili ngoba kuyakhudumala kule comfort. Siyathatha nje sikhathe phakathi laphakathi nje kuphela sibe sesifaka intambo zakhona ezokubopha emabeleni la. Asisebenzela kuhle vele ukwedlula la athengwa ebantwini, vele sithatha ama braa kamama.”

Banengi abenza lokhu edolobheni leli njengoba kungaphumeki phandle kwezindlu umuntu engafakanga emakhaleni okokuzivikela.

Esinye njalo isakhamuzi sakoBulawayo, uMnu. Mthandazo Nyoni, uthi sekunzima ukuphuma phandle.

“Sekunzima kakhulu ekuphileni kwethu ngoba akusaphumeki phandle ngenxa yokuthi uma uphuma kufuze ube lemask. Ama mask la ayadula ngoba aqala ku$1.20 kusiya kuUS$2. So, kithi kucina sekunzima. Ezitole nxa ungena sekufuze ube le mask ma ungelayo ngeke ungene. Sekunzima kithi ngoba leyo mali eyama mask asilayo. Njalo nxa utholakala phandle ungelayo imask uyabotshwa kumbe ubhadale ifine ye500 Bond ngapha kungela muntu osebenzayo so imali yakhona le eyama mask asilayo.”

Abanye bayazihambela bengelawo ama masks. Odabuka eKezi esabelweni seMatabeleland South, uWhiteman Moyo, uthi isiqondiso sama mask kasilandelwa ngokupheleleyo.

“Isigqoko sobuso sihluphile ngapha ngoba uma uthi uyafika kweyinye indawo uthola i20% igqokile eyinye i80% ayifakanga. Vele nje into le okuthiwa yimask abantu abakayibambi, bahamba ubuso vele busegcekeni vele kabagqize qhakala ikakhulu amadoda bakhanya nje bemsulwa abantu beNkosi bengathi nje bathi sifakelwani izayeke. Indaba yemask le iyahlupha, okuyikho okwenza ukuthi abantu bangawagqoki yikuthi abala lwazi.”

Othelakala engagqokanga imask uhlawuliswa nguhulumende amadola alikhulu - ZWL500.00.

UNkosikazi Matilda Siziba, othunga izembatho zobuso, uthi bona sebethole eyinye indlela yokwenza imali ngesikhathi selockdown.

“Thina sesithole eyinye indlela yokuthi siziphilise ngokuthunga ama mask siwathengise. Khathesi nxa singawathunga siwathengisa nge35 bond cash, kuthi ke nxa umuntu ebhadala nge EcoCash okunye kuya nge design yemask ngoba silawo futhi awe US$1 lawe US$2. Kithi sibili kuyasisiza ngoba imali yokuthenga okokudla asisayisweli ngokuthengisa ama mask.”

Omunye oyisakhamuzi sakoBulawayo, uMnu. Lizwe Gumede, uthi inengi kalazi umsebenzi wemask.

“Abantu abakwazi ukuthi asebenza njani kumbe agqkwa njani ama mask. Uyabona abantu beyithwele kuphela, kibo yikho okuqhakathekileyo, kodwa ayisikho kuzivikela. Abanye uyabathola basebenzinse loba yiliphi ilembu, kumbe ama braa. Akusakhanyi ukuthi okuyikho okuqakathekileyo yikuphi,yikuthi uyithwele kumbe uzivikele. Kwesinye isikhathi umuntu uvala ikhanda hatshi ikhala lomlomo. Abantu kufanele bafunde ukuthi i face mask ngeyokuvikela umuntu ekubambeni igcikwane le Corona ayisiyo yokugqokela ifashion. ”

Abantu eZimbabwe sebelesikhathi eside bevalelwe ezindlini uhulumende ezama ukunqabela ukumemetheka kwegciwane leCoronavirus COVID-19. Umkhuhlane lo usugulise abantu abedlula amatshumi amathathu lesikhombisa – 37. Phakathi kwabantu laba sokubhubhe abane kwasila abalitshumi lantathu -13.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:31 0:00


XS
SM
MD
LG