amalinks wokungena

Breaking News

U-Mnangangwa Umanyana Lenkokheli Yamazwe Womhlaba Esililweni sikaKaunda eZambia


Umongameli Emmerson Mnangagwa
Umongameli Emmerson Mnangagwa

Umongameli Emmerson Mnangagwa umanyene leyinye inkokheli yakwamanye amazwe, NgoLwesihlanu eLusaka, kweleZambia esililweni sikamuyi owaba ngumongameli wakuqala weZambia ekhululekileyo, umuyi umnumzana Kenneth Kaunda.

Ekhuluma eNkundleni yeLusaka Showgrounds lapho obekubuthene inkokheli yamazwe ehlukeneyo ebizovalelisa uKaunda, uMongameli Mnangagwa uchaze umuyi njengomuntu owayefuna intuthuko, ukuthula kanye lokubambana kwabantu bezwekazi leAfrica.

"Udokotela Kaunda kazange akholwe ukuthi ilizwe leZambia likhululekile ngesikhathi amanye amazwe angakaze athole uzibuse. Uphile impilo yakhe ekugcwaliseni izisekelo zenhlanganiso eye African Union, ayegxile ukubambaneni, ukubandawonye lokuzibusa."

Olwela amalungelo oluntu njalo engumqondisi we nhlanganiso ezimeleyo eyeHabakkuk Trust, umnumzana Dumisani Nkomo uthi umuyi uKaunda kahlonitshwanga okwaneleyo eZimbabwe.

“Kufanele uKenneth Kaunda ahlonitshwe kodwa nxa sikhangela isimo seZimbabwe sibona ukuthi uKaunda kazange ahlonitshwe ngendlela okumele ahlonitshwe ngayo. Nxa sesikhangela kuground ngaphandle kwestreet esisodwa eHarare, koBulawayo akula ngitsho esisodwa akula ndawo ehlonipha uKaunda eZimbabwe kodwa uKaunda leZambia bahlupheka kakhulu belwela I Zimbabwe. Amabutho eZIPRA ayeseZambia lamawofisi. Nxa sikhangela ukuhamba khonangale akwenelanga”

Olwela amalungelo abathengi engumqondisi we National Consumer Rights Association (NACORA) umnumzana Effie Dlela Ncube uthi uKaunda waphathisa kakhulu empini yenkululeko yeZimbabwe.

“Kuqakathekile ukuthi ngikhuthaze ukuthi sililele uKaunda isihlobo sethu esikhulu owasigcina ngesikhathi silwela impi yenkululeko ngendlela enkulu kakhulu.Sengitsho kanjalo kangikhumbuze lo ophumayo uPresident wakithi esiya khonale ukuthi isililo seGukurahundi sikhona ngapha emuva asikho eZambia kuphela abantu bavinjelwe ukulilela izihlobo zabo lapha ekhaya lokhe bebotshwa kumele akulungise khonokho hayi ukuthi abheke eZambia.”

Isakhamuzi sakoBulawayo unkosikazi Cora Ndebele okhangele ukuqhutshwa kwenhlelo kunhlanganiso ye1893 Mthwakazi Restoration Movement uthi omongameli kumele bathathe izifundo kuKaunda.

"Sizwile ukuthi uMongameli wakuleli uyeZambia ukuyakhala uKenneth Kaunda uformer president weZambia ongomunye owalwela inkululeko yeAfrica kanzima. Kuhle ukuthi uED ayekhala uPresident osebenzele iAfrica kanzima ngensuku kusalwelwa inkululeko. Kodwa esithanda ukukwazisa ama President ahambe ayakhala uKenneth yikuthi kufuze bezihlolisise babone ukuthi lokhu abakulwelayo ukuthi iAfrika ithole inkululeko yikho yini, ikhona yini inkululeko eAfrica bazibhekisise ukuhamba kuka Kenneth kubeyisikhumbuzo kibo ukuba le imisebenzi eyasetshezwa nguKenneth iyatholakala yini."

Ekhuluma eseHarare umongameli webandla eliphikisayo eleMDC Alliance umnumzana Nelson Chamisa, uthe ukutshiya umsebenzi okwenziwa nguKaunda ngemva kokudliwa ekhethweni ngu Fredrick Chiluba ngo 1991 kutshengisa ukuthi umbuso uyadedelwana.

“Silahlekelwe yindodana eAfrica ebesimi emahlombe akhe njengama Africa.Okumqoka okumele sikunanzelele yikuthi uPresident Kaunda ubhubhe esesibhedlela esiselizweni lakhe,ukuthi wayesesibhedlela elizweni lakhe kutsho okukhulu ngokuthi wayengumuntu onjani owayethanda ilizwe lakhe leAfrica. Ngokwenza njalo usifundise okukhulu njengabakhokheli."

Kubikwa kulokungezwanani phakathi kwemuli kaKaunda kanye lohulumende mayelana lendawo lapho azabekwa khona. Imuli kaKaunda ithi ifuna abekwe epulazini lakhe eceleni kukaNkosikazi wakhe abahlala bonke okweminyaka engamatshumi ayisithupha lasithupha (66). Uhulumende uthi ufuna abekwe eEmbassy Park eLusaka.

UKaunda wayengumongameli weZambia owokuqala ngemva kokuthola uzibuse ngomnyaka ka1964, njalo wazalwa mhlaka 28 Mabasa ngo 1924. Ubhubhe ngeviki ephelileyo eseleminyaka angamatshumi ayisitshiyagalolunye lasikhombisa (97). Ukhangelelwe ukubekwa mhlaka 7 Ntulikazi.

XS
SM
MD
LG