amalinks wokungena

Breaking News

Uncwaningo Lodlakela Lwanyakenye kweleSouth Africa Luveza Amaphutha kaHulumende


Ingcitshi ebeziphiwe umsebenzi wokucubungula imbangela yodlakela oluqhamuke kweleSouth Africa ngo Ntulikazi nyakenye zithi uhulumende lamapholisa behluleka ukumisa loludlakela. Lokhu sekulethe ukukhathazeka okukhulu kuzizalwane zakwamanye amazwe ngesikhathi kusanda inzondo yokucaswa ngobuzwe kweleSouth Africa.

Loludlakela lwathatha insuku eziphose zifike ezilitshumi izizalwane zakweleSouth Africa zingena ezitolo zidiliza imidulu lamafasitela zitshontsha yonke impahla ethengiswa ezitolo. Lubikwa lwabangela ukufa kwabantu abedlula amakhulu amathathu lengxenye (354) kwatshabalala izakhiwo lempahla okubiza imali edlula amabhiliyoni amathathu amadola.

Lokhu kwenzela kulandela ukubotshwa lokuvalelwa ejele kowayengumongameli wakweleSouth Africa umnumnzana Jacob Zuma.

Iqula lengcitshi lezi lithole futhi ukuthi ukulwisana ebandleni leAfrican National Congress kwaba yimbangela enkulu yaloludlakela njengoba labo abasekela umnumnzana Zuma kwakungathi balwisana lohulumende ngaloludlakela.

Ithi lokhu kulwisana kwachaphakela futhi kungatsha zomvikela ezacina zidonselana zingenzi lutho ngokuqeda loludlakela.

Ingcitshi kwezombusazwe unkosikazi Lindy Heinecken utshele iVOA ukuthi kulobufakazi bokuthi abezomvikela abasekela umnumnzana Jacob Zuma bagodla ulwazi ngaloludlakela okwabangela ukuthi amapholisa ehluleke ukuzilungiselela.

Kutholakale njalo ukuthi ikhansili yezomvikela ekhokhelwa ngumnumnzana Cyril Ramaphosa layo yehluleka ukubona, ukwenqabela lokumisa loludlakela.

Amabandla ezombusazwe athi bonke labo abehluleka ukuvimba loludlakela kufanale babotshiswe bajeziswe.

Lumbiko usulethe ukwesaba kuzizalwane zakwamanye amazwe kweleSouth Africa. Isikhulumeli sebandla leThe Patriotic Front umnumnzana Mxolisi Ncube uthi besabela ukuthi amapholisa azakwenelisa na ukumisa udlakela lwexenophobia nxa lungaqhamuka njengoba ziqhubeka zisanda kakhulu inkulumo zokuthi abokuza kabaxotshwe kweleSouth Africa.

“Lokho ngikutsho ngoba sesike sakubona ngaphambilini ukuthi uhulumende uyahlala kuze kwedlule inyanga abantu behlaselwa, abanye betshiselwa izindlu, izitolo abanye bebulawa engenzi lutho. Amapholisa lawo etholakala abandakanya egugangeni lokho kumbe evikela labo abagangayo. Kungaba nzima kakhulu ebantwini bokuza njengoba uhulumende uvele akasabafuni.”

Kodwake isikhulumeli senhlanganiso ye Zimbabwe Community in South Africa umnumnzana Bongani Mkhwananzi uthi ulethemba lokuthi iSouth Africa ilawo amandla okumisa udlakela nxa ifisa ukwenza lokho.

“Nxa kungenzeka lokho uthole ukuthi izizalwane zokuza azivikelekanga kuyabe kuyikuthi bayekethisile nje hayi ukuthi baswela ikhono necapacity yokuthi bakwenze lokho. Siyayizwa i expert panele isithi iSouth Africa ibingekho ready kodwa uyabona ukuthi lawo ngama internal issues ayengenani lecapacity yokureactor.”

Ingcitshi ebezicwayisisa loludlakela sezikhuthaze uhulumende ukuthi asebenze gadalala ukuqeda ubuyanga lokusweleka kwemisebenzi njengoba lokhu kungezinye zezizatho ezenza inengi labantu laphatheka ekuthatheni impahla ezitolo ngodli.

Udaba locwaningo lodlakela kwele South Africa siluphiwa nguThuso Khumalo
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:29 0:00
XS
SM
MD
LG