amalinks wokungena

Breaking News

Uzulu Uthakazelela Ukuvulwa Kwemingcele


 Plumtree border
Plumtree border

Uzulu ophila ngokuthengisa koBulawayo wamukele ngenjabulo ukuvulwa kwemingcele yeZimbabwe lamazwe angomakhelwane ethi kuzakwehliisa inhlupho ababhekane lazo zokuvinjwa umsebenzi wokuzinakekela okwenzakale ngesikhathi ilizwe livaliwe ngenxa yobhubhane lwe Covid 19. Kodwa abanye bathi basevalweni ngoba lokhu kuzaba lakho ukumemethekisa umkhuhlane we Covid 19.

lmingcele yokungena lokuphuma emazweni angomakhelwane agoqela iSouth Africa, Botswana, Zambia lamanye ivulelwe uzulu ngoLwesibili mhla ka 01 Mpalakazi, lokhe yavalwa ngoMbimbitho lapho kuqhamuka umkhuhlane we COVID-19.

Imingcele evuliweyo esemhlubulweni wezansi yemaMatabeleland ngeye Plumtree kanye le Beitbridge njalo ivulelwe uzulu ohamba ngezimota zakhe lohamba ngenyawo hatshi amabhasi.

Abaphila ngokuthengisa bathi linyathela elihle leli ngoba sokubanika amathuba wokuyawoda bezosebenza, ikakhulu khathesi sokungenwa esikhathini seKhisimusi.

Unkosikazi Madade Ndlovu olilunga lenhlanganiso yabaphila ngokuthengisa eye Bulawayo Vendors Traders Association uthi ngesikhathi kuvalwe imingcele bekunzima ukuthi baziphilise.

“Mina njengomama ophila ngokuthengisa uhlupho silalo kakhulu amaboarder siyakwazi ukuthi ayavulwa namhlanje kodwa inengi sibelohlupho lokuthi ngesikhathi seCovid kwaba le lockdown indleko zethu zadleka kakhulu okokuthi khathesi kunzima ukuthi siqalise umsebenzi wethu lowu imali akula. Khathesi kulomthetho wokuthi khathesi nxa ufuna ukucrosser iboarder kufuze ubhadale i60US yoku tester thina njengamanye cross boarder traders ngibona engathi yimali enengi kakhulu ngabe Uhulumende uyasilungisela endabeni yonaleyi yomthetho lowu yokuthi imali ibencane.”

Laloba abaphila ngokuthengisa bejabulela ukuvulwa kwemingcele, inengi labo likhala ngendleko zokubhadalela ukuhlolwa iCOVID 19 lokuthola isithupha esichaza ukuthi kabala gcikwane leli, elingamadola eMelika angamatshumi ayisithupha- US$60. Isithupha lesi kuyabe kumele sibe lensuku ezintathu -72 hours ukuthi samukelwe.

Wengeze uNkosikazi Ndlovu ethi indleko zokuqhuba ibhizimusi khathesi azisafani lakuqala kungakaqhamuki iCovid 19, seziqonge okumangalisayo.

“Kulemali leyi okuthiwa yiTax yama informal traders engange 30US dollars a month kambe mbani ongayibamba yonaleyi imali kulohlupho olukhulu kakhulu. Uhulumende usidulisele kakhulu thina ama informal traders itax yakhona inkulu kakhulu yimali ebhadalwa ngenyanga hayi langengomnyaka so ha ngibona angani sokuyikuthi sihlale phansi singasebenzi. Uhulumende engasizwela njengamanye informal traders asenzele kube lula kuthi imali le ye COVID ayehlise ibeyimali etholakala lula ebhadaleka lula ukuthi sinuga default phela.”

Omunye njalo okhala ngale indleko nguNkosikazi Sanelisiwe Dube wakoBulawayo.

“Ukuthi amaboarder avulwe kuyajabulisa kodwa silovalo lokuthi amacases eCovid njengoba eqansa kangaka akusoze kwenze ukuthi kuvalwe futhi masinyane ngoba kuyingozi okungumkhuhlane lokhu njalo kuyesabeka ngendlela okumemetheka ngayo nxa sekukhona ukuthi nga imali yamatest iyehliswa ngoba inengi lizabalekela ukutester becine befohla benjalo.”

Imizamo yokuxhumana lomphathintambo wezamabhizimusi amancane laphakathi laphakathi uNkosikazi Sithembiso Nyoni yehlule ngoba ubethi usemhlanganweni.

IZimbabwe yavala imingcele ngenyanga kaMbimbitho ivikela ukumemetheka komkhuhlane weCOVID19. Ngesikhathi imingcele ivaliwe bekuchapha imota ezinkulu ezamagonyethi, izizalwane zeZimbabwe ebeziphenduka zivela kwamanye amazwe, lezidumbu kanye lezisebenzi zikahulumende ebezisenza umsebenzi kahulumende yizo zodwa ebezivunyelwa ukuchapha.

Isikhulumi sogatsha olukhangele ngezokungena lokuphuma kwabantu elizweni olwe Immigration uNkosikazi Memory Mugwagwa utshele iphephandaba leHerald ukuthi balomsebenzi omkhulu ukuthi babone ukuthi konke kuhamba kuhle njalo izisebenzi zonke ezazimisiwe emsebenzini sezibiziwe zahlolwa ukuthi ziqale umsebenzi.

Udaba lokuvulwa kwemingcele yeZimbabwe siluphiwa nguBathabile Masuku
please wait

No media source currently available

0:00 0:04:41 0:00
XS
SM
MD
LG