amalinks wokungena

Breaking News

Osomabhizimusi Abathuthukayo Bathi Uhulumende Kumele Ebagcinele Imali Yezikwelede KuBudget ka2019


Sokukhulunywa ngesikhwama sikahulumende ezasetshenziswa ngomnyaka ozayo.
Sokukhulunywa ngesikhwama sikahulumende ezasetshenziswa ngomnyaka ozayo.

Abamabhizimusi amancane laphakathi laphakathi kwele Zimbabwe bathi kumele uhulumende aqakathekise uhlangothi lwabo nxa esethula uluhlu lwendleko zakhe zomnyaka ozayo, iNational Budget ka2019, okumele yethulwe ngenyanga ezayo.

Bathi bafisa uhulumende abasize ngezikwelede zemali ukuze benelise ukuqhelisa amabhizimusi abo.

Kulandela ukuvalwa kwamankampani amakhulu eZimbabwe lokusilela kwemisebenzi, inengi labantu selasungula amabhizimisi amancane lidinga indlela yokuziphilisa kodwa inengi lawo selimadolonzima ngokusilela kwemali elizweni.

Uhlangothi olubona ngokukweledisa amabhizimusi amancane laphakathi laphakathi olwe SMEDCO lukhanya lukhulelwa yikwanda kwalawo mabhizimusi.

Uhulumende uthi isilinganiso sabamabhizimusi athuthukayo selisedlula amatshumi ayisikhombisa ekhulwini -70%, amabhizimusi wonke elizweni.

Othengisa impahla yendlini efana lezitulo kanye lemibheda edolobheni le Harare, uMnu. Mandu Magagula, uthi ukuswelakala kwemali yokuthi bangezelele amaplanka wokulungisisa impahla kubabuyisela muva.

Abanye abantu abahambe emihlanganweni yekuhluza ibudget yomnyaka ozayo.
Abanye abantu abahambe emihlanganweni yekuhluza ibudget yomnyaka ozayo.

“Uyabona ukuthi udubo esilalo thina yikuthi amabhizimusi amancane anjengawethu lawa asakhulayo yindaba zemali. Asilamali yokuqalisa kumbe imali yokuthuthukisa amabhizimusi ethu ngakho nxa uhulumende engasiphathisa ngokuthi kube lemali ekwanisa ukutholakala itholwe ngamabhizimusi amancane kungasiphathisa sibili ukuthi amabhizimusi ethu athuthuke ngoba khathesi uhulumende ungani ukhangelele amabhizimisa amakhulu, yiwo angani athola imali thina abamancane asitholi. Ngibona angani khonokho kuyasiphambanisa kakhulu,”

Kodwa amabhanga amakhulu wona ayiwo amele akweledise amabhizimusi abikwa engabheki abamabhizimusi amancane bekhetha amankampani amakhulu kuphela.

Ibhanga lelizwe ele Reserve Bank of Zimbabwe (RBZ) lithi ngomnyaka odluleyo amabhanga eZimbabwe akweledise amabhizimusi amancane laphakathi laphakathi isilinganiso sokune ekhulwini - 4%.

Kodwa ababona ngezenotho bathi ukuswela usizo lwemali kuhulumende sekwenze inengi labosomabhizimusi amancane liyeboleka imali emabhanga amancane ama Micro Finance Institutions, wona abolekisa ngomthelo ophezulu.

UMnu. Thulani Sibindi, othengisa imitshina yokuchola idobi emzini weMbare, uthi inengi lalawa mabhanga amancane avele esebenza okungekho emthethweni ngakho umthelo ozalwa yizikwelede abazithatha kuwo uphezulu.

“Ungakhangela ukuthi intengo yokuboleka imali kumabhanga amancane abolekisa imali iphezulu kakhulu sibili, babizela imali engaba linani elingamatshumi amathathu ekhulwini (30%) yemali abayabe bekuboleke yona ekupheleni kwenyanga. Lokhu akusisi ndawo njengathi thina abantu bamabhizimusi amancane sibona sifika ekuphelelweni sibili ukuthi pho ukuthi amabhizimusi ethu ame, siyayithola ngaphi leyo mali.”

Udaba Esilethulelwe NguGibson Bhebhe
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:42 0:00

Kodwa abanye bathi bakhathele ngenhlaulo yengwalo okumele bazithole kukhansili lakwezinye ingatsha zikahulumende ukuthi basebenze okusemthethweni.

Bathi lokhu yikho osekubangele inengi labo bengayibhalisa amabhizimisi abo besesaba ukwazakala.

Uzulu ukhangelele ukuthi uhulumende uzakwehlisa isilinganiso semali yendleko zakhe ukwenzela ukuthi imali alayo yenele inhlelo zakhe zonke hatshi ukuqhubeka eboleka imali.

XS
SM
MD
LG