amalinks wokungena

Breaking News

Zithwele Amagabha Avuzayo Iziphepheli Ezidabuka eZimbabwe Ezihlala eSouth Africa


FILE: Zinengi iziphepheli ezivela emazweni atshiyeneyo ezihlala kwele South Africa. (AP Photo/Nardus Engelbrecht)
FILE: Zinengi iziphepheli ezivela emazweni atshiyeneyo ezihlala kwele South Africa. (AP Photo/Nardus Engelbrecht)

Abadabuka eZimbabwe ababaleka kulelolizwe bayaphephela kwele South Africa bathi bamangaliswa yilabo abathi usuguqukile umumo ekhaya, okungenza ukuba babuyele eZimbabwe.

Ikusasa yezinkulungwane zezizalwane zeZimbabwe ebezifike zadinga incwadi zobuphepheli kwele South Africa isilenga ngomxeba.

Kusukela uMongameli Emmerson Mnangagwa engena esikhundleni ngo2017, inengi zalezi incwadi ziqale ukwaliwa emahofisini eziphepheli ngoba kuthiwa sekungene umbuso wentando kazulu.

Isizalwane seZimbabwe, uMnu. Nkosini Tshuma, uthi lumqondo wokuthi umumo usuguqukile eZimbabwe usudalele iziphepheli lezi uhlupho olunengi.

“Kulabaphathi bakhonalapha emzansi Africa abakholelwa ukuthi isimo sesingcono kakhulu eZimbabwe selokhu kwaphuma umuyi owayengumongameli uRobert Mugabe. Ngakho abanengi bayakhala kakhulu besithi incwadi zabo azisavuselelwa ezokuba yiziphepheli. Nxa befika khonangale besiyastempisa bayazithathelwa bengasazinikezwa bese bedephotshwa.”

UMnu. Vusumuzi Sibanda, umkhokheli wenhlanganiso yeAfrican Diaspora Global Network, uthi inengi labantu laba bazithole sebeselizweni ngokungekho emthethweni okuyinto enza kube nzima kakhulu ukuthi baphile.

“Lokhu kutsho khonake ukuthi sekunzima kuzizalwane lezi zaseZimbabwe la eSouth Africa ukuthi zithole umsebenzi lokuthi zisebenzise amabhanki kumbe zihole ngoba incwadi zabo seziphelelwe zinsuku. Kodwake silethemba ukuthi labo abakade bephelelwe zinsuku ngesikhathi secorona bazokwazi ukuthi bengeze lezi insuku ngoba sekusenziwa lokhu ku internet okwalesi isikhathi.”

Kodwa-ke njengoba ukuhlukunyezwa kwamalungelo alabo abangabonisolinye lohulumende kusanda eZimbabwe laba bantu sebezithole bephakathi kwetshe lembokodo. Bayesaba ukubuyela ekhaya kanti lapha eSouth Africa izicelo zabo zokuphephela ziyaliwa. UMnu. Bongani Mkhwananzi, isikhulumeli senhlanganiso yeZimbabwe Community in South Africa, uthi bazithole sebebhekane lamacala okuba selizweni ngokungekho emthethweni.

“Ezinye zezinhlupho esiyasizihambele yizolezi ezihlangene lokubotshwa kwabantu bebotshelwa amaphepha baze bayohlala kubo Suncity isikhathi eside lamanye amajele anjengabo Lowikop, Bosburg, sesithole imbiko yokuthi abantu bayabotshelwa amaphepha bahlale izinyanga. Zikhona inhlangano esezike zangenela kulokhu kodwa kukhanya yinto enzima ukuyilungisa.”

Ubunzima kwezomnotho lokukhwela kwenani labangasebenziyo osekukusilinganiso sokuphezu kwamatshumi amathathu ekhulwini - 32.5%, sekudalele iziphepheli lezi uhlupho ikakhulu labo abafike bayadinga incwadi zobuphepheli ngenhloso yokuzisebenzisa ukuthola imisebenzi lokuqhuba ezinye inhlelo zokuziphilisa.

Icoronavirus layo ibathwalele ubhulo njengoba ithe ngokufika kwavalwa amawofisi eziphepheli. Lokhu sekwenze ukuthi inengi lencwadi zokuphephela ziphelelwe yisikhathi.

Ngakwelinye icele ubunzima bempilo kuzizalwane zakwele South Africa sekwenze inengi lalezi ziphepheli zahlanyukelwa yizizalwane zakwele South Africa zisetheswa umlandu wokuqeda imisebenzi, inhlelo zokuziphilsa kanye lokuganga

Kunanzwa Usuku lweWorld Refugees Day eZimbabwe Lakwamanye Amazwe
please wait

No media source currently available

0:00 0:03:27 0:00

Kusukela ngomnyaka ka 2000, izinkulungwane zezizalwane zeZimbabwe zibalake elizweni ngesikhathi uhulumende ehlukuluza kakhulu abamabandla aphikisayo kulandela ukubunjwa kwebandla b le MDC.

Ukuwa kwezomnotho kubuye kwabangela ukuthi ezinye izinkulungwane zilandele.

Ugatsha lwendaba zasekhaya kweleSouth Africa luthi izicelo zokuphephela ziyahlolisiswa sikhathi sonke kukhangelwa ukuthi kambe lokho okwenza umuntu wabaleka elizweni lakhe kusasekhona kumbe hatshi. Luthi njalo lillobufakazi bokuthi inengi lalaba bantu abelencwadi zokuphephela akusizo ziphepheli kodwa bafuna ukusebenzisa incwadi zokuphephela ukuthola umsebenzi.

XS
SM
MD
LG