amalinks wokungena

Breaking News

Umanyano weSADC Ukhuthazwa Ukuba Ungenele eSwatini Okukhahlanyezwa Amalungelo Kazulu


Unobhala weMDC Alliance obona ngobudlelwano baleli bandla lamanye amazwe, uNkosazana Gladys Hlatshwayo. (VOA)
Unobhala weMDC Alliance obona ngobudlelwano baleli bandla lamanye amazwe, uNkosazana Gladys Hlatshwayo. (VOA)

Abebandla eliphikisayo eleMDC Alliance bathi kumele umanyano wamazwe angezansi yezwekazi le Africa oweSADC uphume lendlela zokulungisisa inhlupho ezise Eswatini.

Bathi njalo baqoqa ukuthumela incwadi ezigodlweni zabammeli balelo lizwe emhlabeni jikelele yokusola ukubulawa okwenziwa abantu abatshengiselayo befuna umbuso wentando kazulu.

Unobhala weMDC Alliance obona ngobudlelwano baleli bandla lamanye amazwe, uNkosazana Gladys Hlatshwayo, utshele intathelizindaba ukuba bakhathazekaile ngocuku oluse Eswatini.

Uthe ibandla lakhe liyazwisisa ubuhlungu obulabantu abatshengiselayo befuna umbuso okhululekileyo ngoba ngempilo yanamuhla kungasavumi ukuthi abantu baqhubeke bebuswa ngamakhosi bengazikhetheli uhulumende abamfunayo.

“Sasithwele nzima ngokwehluleka kweSADC ukukhuluma labantu abanengi Eswatini, kodwa siyathaba ngamazwi ka Mongameli we Botswana awokuthi iSADC izakhuluma labantu bonke abalwela amalungelo oluntu”

Uqhubeke esithi okukhulu abakufunayo yikuba amasotsha abuyele enkambeni esithi bezwa ubuhlungu ngalokho okwenzakala ESwatini.

Abantu be Eswatini sebelamaviki betshengisela besithi bafuna ukhetho lokubuswa nguhulumende wentando kazulu kodwa uhulumende waleli lizwe wala esebenzisa udlakela.

ISADC yabeka isinqumo sokuba izalungisa indubo ezikuleli njalo yathuma iqula elalibaphathintambo bakahulumende abagoqela uNkosikazi Naled Pandor wakwele South Africa lo Mnu Frederick Shava we Zimbabwe emizameni yokuba ngomlamulankunzi e ESwatini.

Umsekeli kaMongameli weMDC Alliance uMnu Welshman Ncube laye ubikwa enze umhlangano labebandla lePUDEMO esizwa indubo zabo laye wakhuthaza iSADC ukuba imele iyenze konke okusemandleni ayo ukuqeda indubo zeSwatini.

UNkosikazi Hlatshwayo uqhubeke esithi uhulumende we Eswatini ufana lowe Zimbabwe.

“Siyakwazi ukuba abantu abaseduze kwe Nkosi ye eSwatini phila ngcono, kodwa abantu abanengi baphila nge nqweqwe zomlolo elizweni leli”

Isikhulumeli se ZANU PF uMnu Tafadzwa Mugwadi uthi ele Zimbabwe kalilani lalokho okwenzakala ku ZANU PF.

Uqhubeke esithi iMDC Alliance ikhululekile ukwenza ekufunayo esithi lokhu kakulani lebandla le ZANU PF.

Kusenjalo, kumbiko okhitshwe liqula le Afro barometer elicubungula ngezombusazwe, abantu abanengi abayisilinganiso sokungamatshumi amahlanu lambili 52% bathi kabavumelani le ndlela uMongameli Mnangagwa enza ngayo amabhizimusi.

Bathi udubo oluselizweni lubangelwa yikwehluleka kuka hulumende we ZANU PF kulezijeziso zomnotho zona ibandla le ZANU PF ethi zenza uzulu adubeke.

Ingcitshi kwezombusazwe esebenza lenhlanganiso ye Zimbabwe Democracy Institute (ZDI) uMnu Bekezela Gumbo uthi abantu kabathabanga ngendlela umkhonomi ophethwe ngayo.

“Ngibona engani khathesi ubaba uMnangagwa kumele ekulalele lokhu. Indlela afuna ukukhumisa abantu umlotha ngayo kayisiyo, kumele abantu abakhumiswa umlotha kube ngabanytu abasuka kunhlangothi ezehlukeneyo”

Abantu abafika isilinganiso samatshumi ayisikhombisa lanhlanu-75% bathi bafuna ukuba kube lokukhumisana umlotha okuguqela umuntu wonke.

Ingcitshi uNkosikazi Precious Mpala uthi uzulu we Zimbabwe kakhululekanga ngombuso okhona.

“Umbono lo kuqakathekile ukuthi amabandla onke azwakale amazwi awo. Kusuka kube sengathi iPOLAD isekela amabandla athize. Okwakhathesi sizwa ilizwe le ZANU PF kuphela, asizwa okutshiwp ngamanye amabandla”

Inhlanganiso ye Afro Barometer icubungula ezombusazwe kuleli lakwamanye amazwe afika amatshumi amathathu lane 34 kwele Africa ikhangela imibono kazulu ngezokhetho, ezomnotho lokunye.

XS
SM
MD
LG