amalinks wokungena

Breaking News

Ziyanda Izehlakalo Zokuhlukuluzana Ngendlela Engela Kutshayana i-Emotional Abuse.


Padare/Enkundleni Men's Forum
Padare/Enkundleni Men's Forum

Umhlobo wokuhlukumezana kungela kutshaywa abayithi yiEmotional Abuse, ubikwa uyiwo obesemqongweni ukwedlula eminye imihlobo yokuhlukumezana kwabesilisa labesifazane ngalumnyaka ka2021 esesiwugqiba.

Ukuqhamuka kobhubhane lweCOVID-19 kubikwa kubangele ukuqansa kwezehlakalo zokuhlukumezana kwabesilisa labesifazane kwabathetheneyo loba abahlala bonke.

Abenhlanganiso ekhuthaza ukudalwa kwamathuba okusebenzisana kuhle kwabesilisa labesifazana ukwehlisa udlakela phakathi kwabo eye Padare/Enkundleni Men's Forum on Gender bathi upenyo olwenziwe yikomiti eyeZimbabwe Vulnerable Assessment Committee ( ZimVac ), ngalumnyaka ka 2021, iveza ukuba isimo sokuhlukumezana kungela kutshayana, eye emotional abuse, yiso ebesekubanga laphezulu.

Obona ngokuqhutshwa kwenhlelo enhlanganisweni eye Padare/Enkundleni Men's Forum, umnumzana Ziphongezipho Ndebele ulandisa kabanzi ngalokho.

“Even siphakathi kweCOVID, imali yonke kayingahambi iyekhangela iCOVID. Kulamanye ama issues anjengokuhluluzana emakhaya adinga ukuba sike siwakhangele, okudinga ukubana sincedise abantu because abantu bayafa ngokuhlukuluzana, abantu bayalimala ngokuhukuluzana, asingabakhangeli nje, asifake ama-resources ukuthi ama service providers njengamapholisa lamanye njenge social services, bakwanise ukuthi bengezwa i-case iripotwa, bekwanise ukuyafika masinyane kungakabi lomonakalo omkhulu.”

Ukuze lunqotshwe udubo lolu, uNdebele uthi kumele uhulumende engeze imali azabela inhlanganiso zabasebenzisana labahlukunyeziweyo, abesilisa labesifazane kukhangelwa kuphela ubhubhane lweCOVID-19.

“Yikho engikucelayo ikakhulu kuhulumende wethu oweZimbabwe ukubana kasincediseni abantu abancedisa abantu abahlukuluziweyo, ukuze abantu bakwanise ukuripota. Njalo nxa kuvuma kuvuma, sibe lama self shelters, kuzo zonke izindawo, kuhlanganisela i-shelter yabomama leyabobaba, kuwo wonke ama-districts esilawo lapha eZimbabwe, sibe la-shelters wona lawo ukuthi umuntu engahlukuluzwa, akwanise ukuyahlala khona acatshe, kuze kube safe ukuthi abuyele ngekhaya.”

Abamabandla esiKhristu, abumba umanyano oweZimbabwe Council of Churches ZCC bathi lanxa beqhuba inhlelo zokusiza inhlangothi ezitshiyeneyo zempilo, olokuhlukumezana kwabesifazane lolwabesilisa, bavame ukugxila ekuncedeni abesifazane.

Kodwa uNkosikazi Stella Nyathi webandla le Church of Christ in Zimbabwe elilingelinye lamalunga aweZCC uthi lanxa kukhona ukuhlukunyezwa kwabesilisa, isilinganiso esikhulu sababhekane lalolu dubo ngabesifazane.

Kungalesi sizatho ke unkosikazi Nyathi esithi bona njengebandla bagxile kakhulu kunhlelo eziqondiswe kwabesifazane lamantombazana lanxa ekuvuma ukuba abesilisa labafana labo, bezidinga lezinhlelo.

“Isimiso sebandla, siyikuthi, siloyisa ukumisa udlame kubomama lakubomantombazana njalo futhi sisithi hatshi ekwendisweni kwamantombazana besesebencane.”

Uhulumende uthi ubhubhane lwe COVID-19 lubikwa selubuyisele muva inhlelo zokulinganiswa kwamathuba phakathi kwabesilisa labesifazane, ikakhulu ekwenqabeleni izehlakalo zokuhlukumezana kwabesilisa labesifana kohlobo lwe-emotional abuse.

Lokhu kuvezwe ngumphathintambo wendaba zabesifazane, lentuthuko yamabhizimusi amancane laphakathi laphakathi, uNkosikazi Sithembiso Nyoni.

“Asibambaneni sivikele abantwana, sikhulise abantwana kuhle, ukwenzela ukuthi, ikusasa lethu phela, lisezandleni zabo. Njalo umntwana oyinkazana, yinhlanyelo yesizwe, uma singabaphatha kubi, lesizwe asisoze siphatheke kuhle, asisoze sibe lekusasa enhle.”

Abomanyano wenhlanganiso ezilwela ilungelo labesifazane lamantombazana ye Women’s Coalition of Zimbabwe ( WCoZ ) bathi inhlolisiso esithe yenziwa kweleZimbabwe, iveza ukuba owesifazane oyedwa loba intombazana phakathi kwabathathu ( 1 in 3 women ) abakuminyaka esukela kwelitshumi lanhlanu kusiya kwengamatshumi amane lathoba munwe munye ( 15-49 ) kungasebake bahlangana lomhlobo wokuhlukunyezwa ngokwendlela yasemzimbeni i-physical violence, kuthi oyedwa phakathi kwabane, 1 in 4 women, kungasebahlangana lezehlakalo zokuhlukunyezwa ngokocansi.

Abenhlanganiso ebona ngendaba eziphathelane labesifazane lamantombazana, kumanyano wamazwe womhlaba, eyeUnited Nations bathi lanxa kukhona okunengi osekuthe kwenziwa njalo okusayenziwa ukupha amandla kumantombazana labesifazane, kulutshwana osekuthe kwenziwa ehlangothini lokubambisana labesilisa labantwana abangabafana edabeni lodlakela oluqondiswe kwabesifazane.

please wait

No media source currently available

0:00 0:05:09 0:00
XS
SM
MD
LG