UBiden Uthi eleMelika Lizajezisa eleChina Linganika Ilizwe leRussia Izikhali Zokuhlasela Kwele Ukraine

  • Gibbs Dube

UMongameli Joe Biden lomkhokheli wakwele China, uMnu. Xi Jinping baxoxisana enkundleni yokuxhumana.

UMongameli Joseph Biden wakwele Melika kubikwa ukuba namuhla utshele umkhokheli wakwele China, uMnu. Xi Jinping, ukuthi engangeneli impi kwele Ukraine eqalwe ngele Russia, elingafuni ukuba ilizwe leli lingene kumanyano weNorth Atlantic Treaty Organization (NATO).

Ababili laba batshayelane ucingo bakhuluma kabanzi ngempi le kulandela isicelo sika Mnu. Vladmir Putin wakwele Russia esokuthi eleChina limnike izikhali zokulwisana lamasotsha akwele Ukraine.

IReuters ibika ukuba ababili laba bakhulume kabanzi ngokungenzakala nxa eleChina lingangenele empini le.

UBiden kubikwa ukuba utshele uXi Jinping ukuthi uzafakela ilizwe lakhe labosomobhisimusi izijeziso zenotho nxa enganika eleRussia izikhali.

EleRussia libhomba ngamandla emadolobheni lobanje lalo selifelwe ngabakhokhela ibutho abathathu – ama-generals – empini le eqhamuka ngenyanga ephelileyo.

Umanyano weUnited Nations uthi kulabantu abedlula izigidi ezintathu – 3 million asebebaleke kwele Ukraine bayaphephela kwamanye amazwe.

Inhlanganiso le ithi eleRussia, elibhomba izakhiwo ezigoqela izindlu zikazulu, selihlasela elizweni lonke lihlose ukususa uhulumende kaMongameli Volodymyr Zelenskyy embusweni.

Kusenjalo, ziqhubekela phambili inkulumo zakwele Ukraine lele Russia ngokumisa impi le osokubulewe abantu abanengi.

UMnu. Sipho Ngulube, olandela kakhulu okwenzakala kwele Ukraine, uthi kuzakuba lokugedla kwamazinyo eleChina linganika eleRussia izikhali.

Abamabandla ezombusazwe kwele Zimbabwe athi akhathazekile ngempi ekhona phakathi kwele Russia leleUkraine esithethe imiphefumulo yabanengi abanengi kweleUkraine njalo inengi labo kungabesifazane labantwana.

UMnu. Believe Gaule, okubandla elibusayo, uthi kulakho ukuqhamuka impi yomhlaba wonke jikelele kwele Ukraine.

“I-third world war ingaba khona khonapho ngoba ungakhangela iRussia isitshengisa amandla ayo ukuthi amandla ayo anganani njalo amazwe anjengabo China azithulele nje okukhangela ukuthi vele akusoli khonokho okwenziwa yi-Russia … So, kuyabahlupha khonokhuyana yikho okwenza i-Russia ilwe. So, impi leyi, hayi, izadala umonakalo omkhulu.”

UNkosikazi Rosline Gwese, isikhulumeli sebandla ele Labour Economists and African Democrats, uthi umanyano weEuropean Union kumele ungatshotshozeli impi le.