Odabuka eZimbabwe Ohlala eBhilithane Uqhuba Ihlelo Zokuthuthukisa Uzulu

Your browser doesn’t support HTML5

Odabuka eZimbabwe Uthuthukisa Abahlala koBulawayo leMguza

UNkosazana Patience Ndebele, isizalwane seZimbabwe esihlala kwele Bhilithane, wabumba inhlanganiso ye-Inspire Women, Men and Children ukuthi baphathise abafelokazi, omama labantwana abaswelayo labobaba abangasebenziyo ukwenzela ukuba bazincedise kunhlelo zokuzinakekela bona lemuli zabo.

Abesifazana bafuna ukupheka ezifela emlonyeni. (Photo: Ezra Tshisa Sibanda)

Inhlanganiso le isebenza isePhelandaba koBulawayo lase Mguza

Kulinhlanganiso uzulu ufundiswa imisebenzi yezandla ancediswe langezinto zokuqala bhizinisi.

UNkosazana Gift Muteletwa, umqondisi walinhlanganiso uthi inhlonso kaMaNdebele ngeyokuthuthukisa abesifazana, abantwana labesilisa.

“Waqalisa uhlelo lolu esenzela ukunceda omama labanye abantu lapha koBulawayo. Kulama skills amanengi ongawathola la. Kuleye baking, kule cookery abathanda ezokupheka, kule skin care and make up nxa uthanda ukucombacomba abantu and then sile dress making as well le-home decor. I-dress making liyabe lifunda ukwenza ama uniforms leziketi lama shirt lama blouse."

A woman learning to cook cup cakes in Zimbabwe's second largest city, Bulawayo.

Uyaphambali uNkosikazi Muteletwa echaza kabanzi ngolwazi abalupha abafundela imisebenzi kulinhlanganiso.

"Lapha senza ama vocational skills training. Lapha ukuthi ubuye lapha eInspire akudingi ukuthi ubelemfundo kumbe ama degree kumbe ama O Level, even uForm 2 kumbe wacina kuGrade 7 kumbe kuGrade 2 buya."

Bakhona abafundela ukupheka amakhekhe, uNkosazana Nonhlanhla Lungi, ngomunye wabo.

"Lapha ngilande ukuzofunda, hayi sengithole okunengi sibili. Ngibuye lapha eInspire ngingakwazi lutho sibili kodwa hayi ngokuba lapha sengilolwazi lami sengikwazi ukuthi lami ngizaphuma phandle ngiyozisebenzela njengabanye omama.”

UNkosazana Faith Mlalazi ukhuthaza abanye omama ukuthi bazefunda labo.

A woman at work in Bulawayo, Zimbabwe, learning how to cook domestic and commercial cakes and others foodstuffs

"Ngibuye ngingakwazi ukubhekha kodwa okwamanje sengikwanisa . Ngiyakhuthaza omama abanengi ukubana bebuye bezoncedakala lapha eInspire. Mina khathesi le sokuyi week 5, week 5 sengikwazi ukubhekha sibili. Kade ngingakwazi but hayi sengikwazi sibili. Siyakhuthazana ukuthi abantu bebuye bezobhekha lapha eInspire bayancedisa kakhulu."

Inengi labafundela imIsebenzi yezandla ngabesifazane.

UNkosazana Chelesile Nyathi uthi omama kabazenzele bengameleli obaba ukuthi babancedise.

"Kuqakathekile kakhulu ukuthi umuntu ongumama azenzele angabelethi izandla . Abelento ayenzayo phakathi komuzi abe encedisa ubaba encedisa abantwabakhe. Kuyadingeka kakhulu ukuthi impilo ibenhle phakathi komuzi nxa ubaba lomama bekwanisa ukuphalala bekwanisa ukuthungatha imali ukuze bancedise imuli yabo ithuthuke, lemuli iyanelisa ukuthi ikope khonokhuyana okwenziwa ngabazali babengabantu abangasoze badubeke.kusasa ngoba bayabe bengahlalanga phezu kwezandla."

Sebepheka ezifela emlonyeni abesifazana abafundiswa yinhlanganiso yeInspire. (Photo: Ezra SIbanda)

Omunye walabo abafundisa ukubhekha amakhekhe nguNkosikazi Mary Lindi.

"Ngibafundisa ibaking lo laba abakhona sebele 5weeks so they are almost done sokusele one week more to go. So, besuka lapha mele behambe beyezenzela bevule ama business abo bepheke bebhekhe benze imali bengahlali phezu kwezandla. UNkulunkulu wathi ubusisa imsebenzi yezandla yabantu."

Kuthiwa vuka uzenzele, akulankwali eyaphandela eyinye. Abe Inspire Women, Men and Children bafundisa abantu ukuthi bangazinceda kanjani empilweni, benze imali bengabi lokhu bekhala sikhathi sonke besithi isimo sombusazwe loba esomnotho asimanga kuhle elizweni ngabe uhulumende uyangenela loba ukumelela ukufunzwa kuphela zinhlanganiso ezizimeleyo.