Umnotho Ongamanga Kuhle Uvimba Abanengi Ukwethekelelana Ngekhefu

Ngesikhathi sekhefu leKhisimusi lomnyaka omutsha kulapho okuvame ukuba lenjabulo, izihlobo zihlangana zivela emangweni etshiyeneyo zisithi mehlo madala kodwa inengi lonyaka lithi lokhu yisifiso nje ngoba azikho izimali zokwethekelela kanye lokuzikholisisa ngenxa yokungaqhubi kuhle komnotho okuya kusib akubi ngamandla eZimbabwe.

Lanxa nje kulokuxokozela kulensukwini emadolobheni aweZimbabwe, akufani lakweminye iminyaka lapho izisebenzi ziyabe seziholile iholo likaMpalakazi kanye lezimali ze bonus, zisiyale lale kuthakazelelwa ikhisimusi.

Lonyaka ikhefu leKhisimusi lize inengi labantu selalahlekelwa yimisebenzi, kuthi abasebenzayo, inengi alisatholi iholo ngemfanelo okwenza abantu babophele wonawo amadola abalawo bangawasebenzisi ngoba bengazi ukuthi ikusasa ibaphatheleni.

Ngalezizikhathi, kweminye iminyaka kuyabe sokugcwele izimota zalabo abasebenza phandle kwelizwe ikakhulu eZansi Africa kanye leBotswana kodwa lonyaka ukuwa kwemali zakulawo mazwe kubathene amadolo, kwabatshiya bengenelisi ukujabulisa izihlobo labangane njengenjwayelo.

UNkosikazi Janet Mauchaza, oyisisebenzi sikahulumende, udangele emphefumulweni ngesiphatho somqhatshi wakhe, athi kazi ukuthi uthi bathokozise izimuli zabo ngani nxa engaphumeli egcekeni nge bonus, osokusitsho ukuthi bangasebenzisi imali abalayo ngoba bengazi kumbe bazathola imali yini ngoZibandlela.

UNkosazana Emma Gasela, uthi okwalonyaka sokudlulile, usekhangelele ukuthi umnyaka ozayo uqale lokutsha mhlawumbe kungaba ngcono.

Ikhisimusi lonyaka uthi inzima ngoba abantu sebephelelwa lithemba lokuthi kuzaba lenguquko njalo bahlalele evalweni ukuthi mhlawumbe ngomnyaka ozayo kuzabanzima ngamandla.

Yena uthi uhlalele ethembeni lokuthi kuzaba lenguquko kuhulumende njangoba kulokulwisana ebandleni elibusayo okulakho ukuguqula ezombusazwe.

Lonyaka abathwaliswe nzima yinotho yelizwe ngabasebenza emazweni angaphandle alezimali ezingaqhubi kuhle nxa kuqathaniswa ledola leMelika.

Ukusetshenziswa kwedola kuleli, kwenza impahla idule kakhulu kulabo abahola ngama Rands kanye lama Pula.

UNkosikazi Tsepiso Sibanda, usebenza eZansi Africa, uze kukhefu lekhisimusi. Uthi lanxa imali ingeneli, lokhu akumelanga kwenqabele ukuthi abantu babonane bathakazelele ukuthi kufike lesisikhathi bephila, kungakhathalekile ukuthi baze bethwele amaqubaquba ezimali loba ezifela emlonyeni kumbe hatshi, ngoba okumqoka yikugcina ubuhlobo.

Impahla yakuleli iyabadulela, kodwa uthi ujabulela ukuhlangana lezihlobo azicine kudala okuyikho okumenze weza ekhaya lanxa imali ingeneli ngoba lesi yiso sodwa isikhathi asitholayo emsebenzini wakhe ukuzakwethekelela.

Labo abangenelisanga ukuyabona izihlobo bathi akusenani sebezadanela emafonini , bathembele lakumsakazo kaStudio Seven ukubingelela abangane lezihlobo kundawo ezitshiyeneyo zelizwe, besithi intaba ezikude zingumasithela.

IKhisimusi, elikhefu lokholo lwesiKristu, ithakazelelwa ngamakholwa lalabo abangasomakholwa kuhlanganiswa lekhefu lokuqala komnyaka.

Kwele Zimbabwe liphuma lendaba litshone lendaba, akwaziwa ukuthi u2016 uliphatheleni ilizwe kwezenotho kanye lakwezombusazwe kodwa okwalamhla sithi silifisela ikhisimusi enhle kanye lomnyaka ka2016 ogcwele intokozo lezibusiso.