Inengi lezizalwane zeZimbabwe ezihlala kwele South Africa zithi zibhekane lengxaki yokulungisa incwadi zokuhambisa ezama passports, ngoba kutholakala lezo ezibiza amadola eMelika angamakhulu amathathu 318 US dollars kuphela, okuyimali ephezulu kakhulu kulabo abaleholo eliphansi.
Lokhu kutsho ukuthi umdeni wabantu abane udinga imali edlula inkulungwane zama Rands alitshumi lasitshiyagalombili, 18 thousand rands ukuthi athole lezincwadi.
Uhulumende weZimbabwe ubikwa esithi lezo ezibiza amadola angamatshumi ayisithipha 60 dollars le 200 dollars azikalungiswa.
Lokhu kwenzakala ama passports atholwa ngabanengi eSouth Africa ngomnyaka ka 2010 kulungiselelwa incwadi zokusebenza kumbe ukufunda kulelolizwe ngokusemthethweni ezama permits zizakuma ukusebenza ekupheleni kwawonalo umnyaka.
Kudingeka ukuthi umuntu abe le passport esebenzayo ukuze athole lincwadi.
UMnu. Ngqabutho Sibanda, umgcinisihlalo wemhlanganiso ye Zimbabwe Community in South Africa uthi basakhulumisana lohulumende weSouth Africa ngokuthi incwadi lezi zizalungiswa futhi yini.
Utshele uSithandekile Mhlanga weStudio 7 ukuthi okudanisayo yikuthi eHarare zilungiswa ngoluhlu lwe alphabet yamabizo, okubangela ukuthi abantu bemelele isikhathi eside.