amalinks wokungena

Breaking News

Kulungiselelwa Umkhankaso OweNational Schools Shut Down NgoMvulo


Monday National Schools Shut Down
Monday National Schools Shut Down

Ezinye inhlanganiso ezizimeleyo ezisebenzisana lozulu ezinjengomanyano owe Crisis in Zimbabwe Coalition ( CiZC ) zithi ziyawusekela umkhankaso lo.

Abakhokhela umkhankaso wokuhlala ngekhaya kungayiwa emisebenzini, ezikolo lemakolitshini, owe National Schools Shut Down okhangelelwe ukwenziwa ngoMvulo mhla ka 9 Nkwenkwezi bathi amalungiselelo asekusibanga esiphezulu njalo kungela kubuyela emuva lanxa sekulemibiko yokuthi abezomvikela sebelulungiselela labo ukuwuvimba.

Eyinye yenjongo yokuqhuba lumkhankaso yikuba uhulumende ahloniphe okumunyethwe yisisekelo sombuso, ukuthi atholise imfundo kungela nhlawulo kanye lokuthi iholo lababalisi libuyele kulokho elaliyikho khona ngomnyaka ka 2018.

Isikhulumeli enhlanganisweni yomanyano wenhlanganiso ezisebenzisana lozulu owe Crisis in Zimbabwe Coalition ( CiZC ) umnumzana Obert Masaraure uthi bayawusekela umkhankaso lo.

“ Ama-Trade Unions asephakathi kokukhankasa kuzulu, abaphila ngokuthengisa labo besenza esifanayo, kuyiso leso lakubongi, sekungumkhankaso wabantu. Uzulu ufuna buphele ubuyanga, usediniwe ngezithembiso ezingafezekeyo ezenziwa ngabasembusweni, esediniwe yikuhlukunyezwa. Abantu baqeda amahola amahlanu belindele ukuthola okungabathwala, okuyinto ephazamisa imisebenza njalo labanye bayahlukunyezwa kuleyo mizila.”

Omunye wabaphatheke kumikhankaso yokulwela ilungelo loluntu, umnumzana Charles Nyoni ngomunye wabasekela lumkhankaso kodwa elokuthandabuza ukuthi uzaba lezithelo na.

“Kodwa ke, umele sikhangele ukuthi, iminyaka edlulileyo, kuke kwaba lawo lawa ama-shutdowns, kuyini okwantshintshayo ngemva kokwenza leyo shutdown njalo lapha sikhangelele ukuthi kutshinsheni.?. Ngoba ukucina kwakho ngokokuthi, uzulu uphila ngokusebenza into ayidlayo langa ngalanga. Nxa sesicela uzulu ukuthi avale ayenze i-shutdown siyabe sisithi uzulu uzophila ngani, kuzatshintshani nxa singaba le-shutdown?. Ngoba mina ngobona ngani vele silokhe silokhe sifuna ukwenza i-plan eyodwa kodwa sikhangelele ukuthi kube lama-results atshiyeneyo.”

U-Nyoni uthi kumele kudingwe ezinye indlela zokutshengisela hatshi le eyokuhlala emakhaya athi ayisasebenzi njengoba inengi labantu sekungabaphila ngokuzisebenza.

“ So, mina vele, angiboni ukuthi abantu abakhuluma ngokuthi kumele kube le-shutdown, bacabangisisile indaba le kakhulu ngokwayo. Ngoba uhulumende uzimisele ukuthi uzajezisa bonke laba abazatshengisela njalo abazakwenza i-shutdown. So, singahlala ezindlini zethu esingayithi ngeyinye i-lockdown esiyabe sesiziphe yona, siyabe sesiphila ngani, sisidlani thina vele singelalutho olokuthi ngingayekela ukuya lapho engisebenza khona ukuthi ngithole idola lami vele angila kuphila, angila kudla. Iqakathekile lendaba ukuthi kumele siqale sibonisise ukuthi iyophela kanjani njalo after mhla ka 9, kuzakwenzakalani mhla ka 10 lomhla ka 11 kusiya phambili?. ”

Esikhathini sangemuva umongameli Emmerson Mnangagwa wakubeka sobala ukuba bonke abaphatheka kumikhankaso etshiyeneyo yokutshengisela ukukhonona kwabo bazojeziswa kanzima okugoqela ukubotshwa.

Isikhulumeli samapholisa u-Assistant Commissioner Paul Nyathi utshele iphephandaba leNewsday ukuba amapholisa akazi lutho ngokuba khona komkhankaso wokutshengisela njengoba yonke imibuthano kumele yaziswe abasesipholiseni.

Kodwa abaqoqa umkhankaso wokuhlala emakhaya ngoMvulo bathi kasikho isizatho sokukwenza lokho njengoba loluhlelo lungasilo lokufola ezitaladeni kodwa ukuzihlalela emakhaya ilanga lonke abantu bengaqhubi imisebenzi.

Abakhokhela lumkhankaso bathi kunengi okumqoka bafuna kulungisiswe ukuze ziphele indubo ababhekane lazo elizweni. Lokhu ngokugoqela ukulungisiswa kohlangothi lwezokuthwalwa kwabantu emadolobheni, ukusilela kwemali, ukuqedwa kobunzima uzulu ababhekane labo ekuphileni kwakhe, ukwehliswa kwezimali ezihlawuliswa kuzigaba zonke zemfundo, ukutholakala kwempahla yokusebenzisa ezibhedlela, ukuguqulwa kwendlela abekomishini ebona ngezokhetho eyeZEC esebenza ngayo kanye lokukhuphula iholo lezisebenzi lemali ezitholwa ngasebatshiya umsebenzi baya ekuphumuleni abakupension.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:51 0:00
XS
SM
MD
LG