amalinks wokungena

Breaking News

Sifuna Ukuhlonitshwa Njengezisebenzi


Teachers on World Day for Decent Work
Teachers on World Day for Decent Work

Inkuthazo yabe ARTUZ yenziwe ngesikhathi eleZimbabwe limanyana lamanye amazwe womhlaba NgoLwesihlanu, ukunanza usuku oluqakathekisa izisebenzi ukuba zihlonitshwe emsebenzini olwe World Day for Decent work.

Harare................Abenhlanganiso elwela ilungelo lababalisi abafundisa emaphandleni ye Amalgamated Rural Teachers Union-ARTUZ bathi ilungelo lezisebenzi elihloniphekileyo kufanele likhuthazwe njalo lijabulelwe ngumuntu wonke, lisebenzele ukuqinisa intuthuko yezisebenzi.

Inkuthazo yabe ARTUZ yenziwe ngesikhathi eleZimbabwe limanyana lamanye amazwe womhlaba NgoLwesihlanu, ukunanza usuku oluqakathekisa izisebenzi ukuba zihlonitshwe emsebenzini olwe World Day for Decent work.

Isikhulumeli seARTUZ umnumzana Thembakuye Moyo ulandisa kabanzi ngaloludaba lwemisebenzi ehloniphekileyo.

“Uhulumende nxa lamuhla kuthiwa lilanga le-decent work, eZimbabwe kutsho ukuthi sisaselomango omude, omude kakhulu ukuthi size siyehlangana lomsebenzi ongabizwa kuthiwe yi-decent work nxa sikhangele iholo, sikhangele ama-liviving conditions, sikhangela ama-working conditions akhona eZimbabwe, kunzima. Ungani lilizwe elisempini thina sile-42years sathola uzibuse, umholo abawuholayo, uzwisa usizi.”

Umnumzana Victor Dube waseHarare ukhala ngokungasahlonipheki kwemisebenzi eyenziwa ngabantu elizweni.

“Ngoba iholo labantu selilutshwana kakhulu. Okukhona khathesi yikuthi sibone, sihlale phansi, sibonisane labo abakhweza izinto laba ukuba behlale phansi labantu abathengayo ukuthi bengahlangana ngaphi.”

Ingcwethi kwezombusazwe njalo ephatheke kumisebenzi yokucubungula ezombusazwe enhlanganisweni ye Zimbabwe Democracy Institute – ZDI, umnumzana Bekezela Gumbo upha umbono wakhe phezu kwaloludaba.

“Kumele sinanzelele ukuthi i-regime esilayo injani njalo iphila ngani. Sesilama-research amanengi esayenzayo sikhuluma ukuthi ama-institutions lawa wonke they are captured.”

Kungxoxo ayenze lalumsakazo, umphathintambo wogatsha olubona ngezisebenzi zikahulumende lenhlalakahle kazulu umnumzana Paul Mavima uthi lanxa uhulumende engazange alunanze lamuhla lolusuku ngokusemthethweni, uphakathi kokwenza amalungiselelo ukukwenza lokho kunsukwana ezilandelayo.

“Kodwa silezinhlelo esesizihlelile zokulunanza lolusuku lapho sizokwethula khona uhlelo lwethu lwemisebenzi elesithunzi elizweni lakithi lona oseluvele selukusibanga esiphezulu.”

Abongi benanza usuku olweWorld Day for Decent Work
Abongi benanza usuku olweWorld Day for Decent Work

Izisebenzi eZimbabwe zihlezi zikhala ngeholo eliphansi eselingasela sithunzi njalo lingahambelani lentengo yempahla edingakalayo empilweni yomuntu yansuku zonke, zisithi ngabe kuyabuyelwa kuholo ezazilithola ngoMfumfu womnyaka ka 2018 lapho zaziholiswa ngemali yakweleMelika kodwa uhulumende labamankampani asebenza ezimele besithi abakwanelisi lokho ngesimo somnotho esiselizweni.

Abasungula lolusuku ngomnyaka ka 2008, abenhlanganiso elwela ilungelo lezisebenzi umhlaba wonke abe-International Trade Union Confederation (ITUC) bathi lonyaka lolusuku lunanzwa kulokuphazamiseka kwesimo sezisebenzi okubangelwe yikuqhamuka kobhubhane lwe COVID-19 kanye lempi ekhona phakathi kwele Russia leleUkraine kwabangela ukusilela kokudla kwamanye amazwe kwenza labamankampani basebenzise lelithuba ukuthola inzunzo ethe xaxa kungahloliwe.

XS
SM
MD
LG