amalinks wokungena

Breaking News

Chamisa: Kayivezwe iVoters Roll Sibone Ukuthi Imumetheni


Citizens Coalition for Change Leader Mr. Nelson Chamisa
Citizens Coalition for Change Leader Mr. Nelson Chamisa

HARARE - Umkhokheli webandla eliphikisayo eleCitizens Coalition for Change (CCC), uMnu. Nelson Chamisa, uthi ibandla lakhe lidinga ugwalo lwabalelungelo lokuvota i-Voters Roll.

UChamisa wethule amazwi la eHarare ngesikhathi esethulela intathelizindaba uhlelo lwebandla lakhe lokuthuthukisa umnotho, oluphansi kwesihloko esithi ‘Zimbabwe Agenda 2023’.

Uthe bafisa ukuluhlolisisa ugwalo lolu olusezandleni zeZimbabwe Electoral Commission eyala ukuluvezela uzulu.

UChamisa uthe, “Ebesikufuna ngalolugwalo lwabalelungelo lokuvota yikuthi siluphenye. Ngoba umthetho uthi i-Voters Roll kumele itholakale njalo ihlaziywe. Kutsho ukuthini lokhu, bengingumphathintambo we-ICT, kumele sikwazi ukungena kulo, sibona ukuthi aluphazanyiswanga yini loba alukhohlisi.”

Uphinde wakhuthaza uzulu weZimbabwe ukuthi asebenzise ithuba lokubhalisela ukuvota elizaqhutshwa yiZEC kunsukwana ezilandelayo.

“Kufanele sinqobe ngokwesibanga esiphezulu kakhulu, kodwa bakhona abathi akulamahluko lanxa singavota, umehluko ukhona. Silakho ukulunqoba lolukhetho uma sonke singaphatheka kulo. Ukulunqoba kabanzi ngeke kwavumela amathuba wokukhohliswa loba ukuqilibezelwa, loba ukuba khona kwamaqhinga amabi uma singavota ngobunengi bethu. Sizokwazi ke ukuba lamanani aphezulu njalo senze ubekhona lowo mehluko.”

Ukukhalaza kuka Chamisa edabeni lweVoters Roll kuza ngemva kokuba umthethwandaba weHigh Court usanda kulahla isicelo sommeli weHarare North edale lephalamende, uMnu. Rusty Markham, sokuba uzulu atholiswe lolugwalo ebulenjini i-Electronic Voters Roll.

Kodwa esinye uMnu. Joseph Tshuma, okudale leZanu PF Central Committee, uthi kabasiboni isizatho sokuthi ivezwe leyo Voters Roll.

“Kuba yingozi ukubana kukhitshwe i-Electronic Voters Roll kodwa kusalungiswa ukubana kube lalawana esiwathi ngama-hard copiers eVoters Roll kumbe ama-soft copies ankhona akhitshwayo avele ehlala ekhitshwa yiZEC ngazikhathi zonke. Siyakwazi ukubana nxa uyiCandidate emncintiswaneni wezokhetho ulemvumo yokubana uhambe uthole lawo ma-copies. Njalo futhi umuntu nje loba ngubani laye ulayo imvumo yokubana ahambe eZEC ayethola ama-copies lawo.”

UTshuma uthi abeZEC basebenza ngokuqondiswa ngumthetho olawula ezokhetho owe Electoral Act.

“Pho-ke abangeke baphula lowo mthetho ngoba i-Electoral Act leyi, ikuConstitution yeZimbabwe. Ngakho kuqakathekile ukubana kunanzelelwe ukubana iZEC ihlala igcina kumbe sithi ihlala ihamba iphakathi kwemithetho leyo eyanqunywayo ukubana isebenze ngayo., ayingake yasebenza ingaphandle kwaleyo mithetho. So lokhu okwenziwe ngumhlonitshwa uMarkham bekuvele kuyisimanga njalo ngiyabona kuyikudlalisa nje isikhathi esedale elozomthethwandaba kulokuthi ngabe umelele i-58 days nxa ngingaphambanisi kade eyiphiwe yiZEC ukubana basalungisa ukubana kukhitshwe lolugwalo olweVoters Roll ngendlela epheleleyo njalo ngendlela efaneleyo.”

AbeCCC baveze njalo ukuba abazamela uzulu kulolukhetho lwalonyaka bezovela ebantwini hatshi ibandla okuyindlela engconywe kakhulu ngeyinye ingcwethi kwezombusazwe, oyisiphathamandla senhlanganiso yeZimbabwe Democracy Institute, uMnu. Bekezela Gumbo.

“Yilo ikusasa labantu beZimbabwe elokuthi ke abantu bekhokhelwe ngumuntu wabo abamkhethayo owendawo yabo bengakhethelwa ngabakhulu phezulu, owazi inkinga zabo lokwazi ukuthi batsheba ngani. Thina khathesi eTsholotsho siyabe sikhuluma ngedelele, umuntu lowana uyasitshela ukuthi hambani liyethenga inyama thina sitsheba ngedelele. So kufuneka umuntu okwaziyo ulimi lwabantu, inkinga zabo kanye lama-preferences, into abazifunayo ngaleso sikhathi, kufuneka umuntu ophila labo kuCommunity owazi izindingeko zabo. Ngibona engani oChamisa lapha babuye lento entsha okumele ukuthi amaZimbabwean amanengi ezame ukuyihluzisisa eyizwisise ukuthi iya ngaphi. Yinto entsha ehlukeneyo lokufakelwa abantu ukukhokhelwa, abakhokheli abangazakaliyo.”

UChamisa utshele intathelizindaba ukuba ibandla lakhe lingeke laveza elikwenzayo ukulungiselela ukhetho lwalonyaka kodwa esithi bazanqoba nxa luqhutshwe ngokukhululekileyo.

UMongameli Emmerson Mnangagwa ngakwelakhe icele utshele umhlangano owenziwe kumaviki amabili edluleyo wokuhlaziya ngezikwelede zeZimbabwe ukuthi ukhetho luzaqhutshwa ngokukhululekileyo ngoba ilizwe livele lihlezi liqhuba lolukhetho ngendlela ebalulekileyo.

XS
SM
MD
LG