amalinks wokungena

Breaking News

Abazali Bakhuthazwa Ukuba Balimuke Imikhuhlane Engahlasela Abantwana Ngalesisikhathi Sezulu


Umkhankaso wokuvimba ukusabalala komkhuhlane oweBilharzia
Umkhankaso wokuvimba ukusabalala komkhuhlane oweBilharzia

Imikhuhlane yesihudo secholera, typhoid, bilharzia leminye etholakala emanzini ivame ukuhlasela abantu ikakhulu abantwana ngalesi sikhathi sokuna kwezulu lapho bewanatha, ukugeza kanye lokubhukutsha.

Unkosikazi Linda Nyoni ongumongikazi uthi imikhuhlane yemanzini itholakala lapho abantu besebenzisa amanzi angcolileyo lokutshiya ingcekeza phakathi.

“Imikhuhlane etholakala emanzini lemikhuhlane ethelelwana ngokunatha amanzi angcolileyo lokugenza namanzi angcolileyo lokubhukutsha ezizibeni ezilamanzi angcolileyo ezilamangciwane adalela abangela imikhuhlane. Abangelwa ngamagciwane ayabe ekhona emanzini angcolileyo, amagciwane angangena ngabantu bethambisela phakathi kwamanzi lawo kumbeya ingcekeza yangaphandle emanzini lawo, lantu abajika izinto ezingcolileyo phakathi kwamanzi lawo.’’

Unkosikazi Linda Nyoni qhubeke wachasisa ukuthi magcikwane adala limkhuhlane ahlala phakathi kweminenke ehlala emanzini.

“Imikhuhlane efane efana leCholera nxa ingcekeza yezambuzini ingagelezela emanzini iyadala imikhuhlane ,imikhuhlane enjenge bilharzia abantu abathambisela emanzini bakhona ukulahla amaqanda ebilharzia ahlala phakathi kweminenke phakathi kwamanzi okuyizibungwana lokhu kungena emuntwini oyabe egezele emanzini angcoliley okumbe oyabe ebhukutshe phakathi kweziziba lezo.Yimikhuhlane efana labo typhoid nxa unathe amanzi angcolileyo ngokufanayo njengecholera kuyabe kungeniswe ngamanzi ezambuzini kumbe abantu abayela ngaphandle duze lezambuzi lapho abantu abanatha khona amanzi.”

Unkosikazi Nyoni uthi lokhu kungavikelwa ngokunatha amanzi ahlanzekileyo kumbe ukusebenzisa imithi yamanzi ezabulala amagciwane lawo.

“Singakuvikela njani lokhu, singakuvikela ngokunatha amanzi ahlanzekileyo, singawahlanza ngokuwathela amithi esiwathi ngama water guard kumbe ijik. Singawabilisa njalo amanzi ukuthi sibulale lezi zinambuzane abantwana sibatshele ukuthi bangagezeli kumbe baye bhukutsha ezizibeni ezilamanzi amileyo ngoba yiwo ayabe ethwele ingcekeza. Njalo sikhuthaza wonke umuntu ukuthi ageze ngamanzi ahlanzekileyo bahambe ezibhedlela ayehlolwa ukuthi ngumkhuhlane bani abalawo emzimbeni besebenikwa amaphilizi afaneleyo.

Unkosikazi Sihle Zondo ongumongikazi uyaxhwayisa ukuthi umuntu ubonakala njani ukuthi uselomkhuhlane wesihudo.

Ungazizwa ikhanda selitshaya isisu sibuhlungu, isifuba kwesinye isikhathi siyakwanisa ukuthi sigcwalelane lokuhuda lokuhlanza yikho esibona ngakho ukuthi umuntu angabe esele typhoid. Lokhu kungenzakala kumele sihle siye esibhedlela sisaya esibhedlela khonalapho kumele sense amazi aletshukela lesawudo ukuthi angezelele amanzi lawa ayabe elahleka emzimbeni, kungafika esibhedlela yikho lapho okuthathwa khona ingcekeza leyana ukuze kubonakale ukuthi umkhuhlane yiwuphi.

Unkosikazi Debra Tshuma ongumzali uthi abazali kabaphatheke emikhankasweni eyayenziwe ngabezempilakahle ezikolo ukuthi bavikele abantwana nxa kulemikhuhlane ezamemetheka.

‘‘Ezikolo siyake sizwe kuthiwa abantwana bayahlatshwa kumbe banathiswa amaphilizi athile bevikela imikhuhlane okuhle engakunanzelelayo mina yikuthi inengi lethu asilalwazi kodwa abezempilakahle balalo ukthi basitshele nxa kukhona esingakwaziyo. imiphefumulo eminengi iyasizakala ngalokhu abyabe bekwenzile eminye imikhuhlane ibanganeno ngoba kuvikelwe kusesemasinyane. Mina ngithanda ukukhuthaza abanye omama ukuthi bengakuthathi kancane esikutshelwa ngabezempilakahle ngoba bayabe benceda thina esingela lwazi.’’

Abezempilakahle bathi abantu kumele bananzelele ukuthi basebenzisa amanzi ahlanzekileyo ngalesikhathi sokuna kwezulu, ukuze kwehliswe izinga lokumemetheka kwemikhuhlane evela emanzini ngoba iyabulala njalo ithelelwana. Kunjalo abantu labo kumele bafundiswe ukuthi imikhuhlane le ibonakala njani njalo imemetheka ngasiphi isikhathi.

please wait

No media source currently available

0:00 0:05:19 0:00
XS
SM
MD
LG