AbeCrisis in Zimbabwe Coalition sebenelise ukhulumisana labezinye inhlanganiso zikazulu kweleBotswana, kanye lenkokheli yomanyano wamazwe angezansi kwezwekazi le Africa eyeSADC leyamazwe awe Europe eye European Union.
Umnunzana Blessing Vava, isikhulumi senhlanganiso ye Crisis in Zimbabwe Coalition, uthi kuqakathekile ukuthi umkhono wangezansi kwezwekazi leAfrica uqale ukukhulumisana phezu kwengxaki ezibhekane leZimbabwe.
Uthi akulangeyinye indlela amazwe angaqhubeka ekhangela eceleni phezu kodaba lweZimbabwe ngoba, lawo kuwasinda ukugcina izizalwane zeZimbabwe ezibalekela ukubhidlika komnotho.
UVava uthi isinqumo esithethwe yilizwe leSouth Africa lokuthi udaba lweZimbabwe kumele lucubungulwe ukuze kutholakale indlela engaphathisa, yisiqalo esihle esizancedisa ukufuqa injongo yabo njengenhlanganiso.
"Ungezwa eleSouth Africa selikhuluma, khumbula ukuthi eleSouth Africa yilo ilizwe elikhulu kwezokuthenga lokuthengiselana leZimbabwe, njalo lingumaqhuzu kwezomnotho, hatshi eSADC kuphela kodwa laku African Union. Ngakho iSouth Africa ingavula umlomo, abantu bayalalela.
Umqondisi wenhlanganiso ye Election Resource Centre, umnunzana Tawanda Chimhini uthi sekunzima ukuthi abantu abakuluhlu lwangezansi kweAfrica, abagoqela inhlanganiso ezinjengeSADC, baqhubeke belandula ukuthi akulangxaki eZimbabwe.
"Okusegcekeni yikuthi kulobufakazi obungadingwayo obuphuma phakathi kwelizwe leZimbabwe obukhomba ukuthi eleZimbabwe liphakathi kwengxaki. Esikhathini esidluleyo, bekunzima ukuthi uthole abantu bevumelana ukuthi ngempela eleZimbabwe lisenkingeni engathandabuzwayo."
Unkosikazi Alice Mokgwe, umqondisi wenhlanganiso ebona ngamalungelo oluntu kweleBotswana, eyeDitshwanelo uthi njengomakhelwane, bayayisekela imizamo ye Crisis in Zimbabwe Coalition.
"Ukubamukela (abenhlanganiso ye Crisis in Zimbabwe Coalition) kungumlandu wethu ngenjenhlanganiso ekuSADC, njalo njengomakhelwane. Kulesitsho kulimi lwesiTswana esithi, uma indlu kamakhelwane isitsha, kutsha leyakho."
OweZimbabwe ohlala kweleBotswana uthi okwenziwa yinhlanganiso ezifana leCrisis in Zimbabwe Coalition, kuqakathekile ukuze kuthele umfutha kunkulumo zokuzama ukulungisisa ingxaki ezikhona eZimbabwe.
"EleSouth Africa selidaye ibhola ukuthi kuqalwe inkulumo phezu kodaba lolu, okutshengisa ukuvuma ukuthi kulengxaki okumele zilungisiswe. Kuqakathekile ukuthi kudingwe indlela engafaki amabandla ezombusazwe kuphela, kodwa kudingwe lembono kuzulu ukuthi kungaqhubekelwa phambili kanjani."
Amalunga enhlanganiso yeCrisis in Zimbabwe Coalition, afike eGaborone ngoLwesibili, ekhangelelwe ukuqgiba uhambo lwabo ngoLwesine.
Inhloso yaloluhambo yikwethekelela amazwe amanengi angezansi kwezwekazi leAfrica, bejonge ukulumathisa umlilo ozaqala inkulumo zokudinga indlela yokukhipha iZimbabwe kungxaki ezikiyo okwamanje.
Abantu eZimbabwe bakhala ngokuhlukunyezwa ngabezomvikela abagoqela abebutho, kanye lamapholisa, udubo lwenkohlakalo, intengo yempahla ekhuphuka mihla ngemihla ezitolo, ukudula kwamafutha ezimota, ukungatholakali kwemali emabhanga lokuswelakala kwamandla kagetsi elizweni.