amalinks wokungena

Breaking News

Bayabandlululwa Ezibhedlela Abalemikhuhlani Enjenge Ngulamakhwa


Ama antiretroviral drugs wokunyathezela igcikwane lengculaza. AFP PHOTO / SIA KAMBOU
Ama antiretroviral drugs wokunyathezela igcikwane lengculaza. AFP PHOTO / SIA KAMBOU

Inkulungwane lenkulungwane zabantu abaphila lezifo ezifana lengculaza bathi impilo yabo isengozini ngoba bayabandlululwa yizisebenzi zezibheldlela lemakilinika akoBulawayo.

Lokhu kuphume emhlanganweni wenhlangothi zabantu abatshiyeneyo abaphila lezifo ezimbalwa owenzelwe koBulawayo.

Obona ngezokuqhutshwa kwenhlelo kunhlangano le eye Voice of the Voiceless (VOVO), uNkosazana Milles Moyo, uthi kunzima ukuthola usizo esibhedlela ngenxa yobandlululo.

"Kulobandlululo lenzondo kuma key populations ezibhedlela ikakhulu kumikhuhlane yemacansini. Isikhathi esinengi abantu sebesesabela khatshana ukuyathola usizo ngakho iziphathamandla zezibhedlela sekumele bafundise ngamalungelo ama key populations hatshi ukubaninela kude".

Obona ngocwaningo eVOVO, uNkosikazi Sikhululekile Sibanda, uthi imikhuhlane yengulamakwa ibhahile ebantwini abakuhlangothi lolu.

"Udubo esilalo yikuthi imikhuhlane yemacansini ibhahile kumakey populations koBulawayo njalo eminye imikhuhlane iphansi kukalutshwana ukubathola beleminye imikhuhlane engelaphekiyo".

Omunye wabakulesi simo, uMemory Mpofu, uthi kubanzima ukuthola usizo ezibhedlela ngoba esibhedlela kuyabaphica ukuba baphila njani kodwa babonga iPoupulation Services Internations (PSI) ngokubamukela.

"Izibhedlela zikahulumende azisamukeli kuhle okwamanje sithola usizo ePopulation Services International ngoba ezibhedlela zikahulumende kunzima ukuthi basamukele.”

UNkosikazi Patience Dube oweCopper Live Child Network laye uthi abasakhulayo babhekane lodubo lwemikhuhlane yengulamakwa.

"Imikhuhlane yemacansini ayibambi abadala kuphela kodwa labasakhulayo, abantwana abanengi bazithola sebelemikhuhlane yemacansini ngoba kunzima ukuthola okokuzivikela kuthi sebebambe imikhuhlane le bayesabe ukuyadinga usizo ezibhedlela".

Uthi udubo lolu lungaphela uma inhlanganiso ezilwela amalungelo abasakhulayo zingaqhubeka zibafundisa ngengozi zokuya emacansini umuntu engavikelekanga lokuqakatheka kokulondoloza impilakahle.

"Uma singaqhubeka sisiba lenkulumo labatsha sixoxisana labo ngezemacansini ukuze bazi ukuba benangena enkingeni baqonda kuphi.”

Inengi labasakhulayo labadala eZimbabwe bayabanjwa yimikhuhlane ehlukeneyo yemacansini kodwa kubenzima ukuyathola usizo ezibhedlela ngenxa yobandlululo okubikwa lokhe lumemetheka ikakhulu kwabasebenza ezibhedlela zikahulumende lamakilinika okuyikwephula ilungelo labantu kwezempilakahle ikakhulu abaphla lesimo semikhuhlane efana lengculaza.

please wait

No media source currently available

0:00 0:05:44 0:00

XS
SM
MD
LG