Owayengumongameli wakwele Melika uMnumnzana Barack Obama ngoLwesibili wethule isifundo ngoMandela emkhosini we Nelson Mandela Annual Lecture ongenwe zinkulungwane zabantu eJohannesburg.
Enkulumeni yakhe uMnu. Obama wethule ukukhathazeka ngalokhu athi yikubuya kabutsha kwemkhuba emidala eyayilwiswa ngumuyi uMandela.
Uthe kulobufakazi bokuthi luyanda ubandlululo kugoqela kwele South Africa laseMelika.
UObama ukhuthaza inkokheli zamazwe ukuthi zihambe emanyathelweni kaMandela.
“UMadiba wakhokhela leli lizwe ngokukhulumisana, loba kwakunzima, kwaxolelwana, kwaba lokhetho olukhululekileyo. Sonke sabona umusa wakhe exolela izitha zakhe kanye lokuhlakanipha kwakhe etshiya isikhundla sokuba ngumongameli.”
UObama uthi kuyadanisa ukuthi umnotho waliminyaka uqhubeka usiba sezandleni zabalutshwana kanti labo abanothileyo kabalandaba ukuthi abayanga baphila njani.
Uphinde wasola ukugxamukela kweMelika eMiddle East leminye imikhuba yamazwe abalisa iRussia leleChina esithi yizinto okufuze ziqatshelwe.
Ubuye wethula isixwayiso esithi kulusizi ukuthi sekuvuka ezombusazwe zokwethusela abantu, ukugumula abantu emisebenzini konke kusenzeka ngendlela elesiqubu esikhulu.
“Ngiyakholelwa kuphupho likaMandela. Ngiyakhokhlelwa kunkululeko elokulingana komuntu wonke kungakhathalekile umbala loba umhlobo wakhe. Enkululekweni eyeyeme ekulinganene kwabantu njengokudalwa nguNkulunkulu.”
Izizalwane zeZimbabwe zemukele ngenjabulo amazwi kaMnu. Obama.
Umeli weMDC Alliance kwele South Africa, uMnu. Austin Moyo, uthi kunengi okumkhuthazileyo ngamazwi kaOBama.
“Bengilesifiso sokuthi mhlawumbe uzakuthi fahlafahla ngeZimbabwe. Noma kungasenzakalanga lokho kodwake ube lamagama ambalwa achaze ukuthi abantu abatsha sekuyisikhathi sabo manje ukuthi mabathathe izintambo zombuso babuse. Isikhathi sikabhudi omdala siphelile.”
La ngamazwi agcizelelwa ngunobhala webandla le Zimbabwe Communist Party, uMnu. Ngqabutho Mabhena.
“Iyinkulumo elesisindo ngesizatho sokuthi ukhulumile wachasisa ukuthi ohulumende abangaphikiswayo benza kube lula ukuthi kube lecorruption emazweni abawabusayo kuyinto futhi eyenza ukuthi ilizswe lingathuthuki.”
Izikhulumi zonke zibonge uMnu. Obama zisithi kunengi akwenzileyo okuphe intsha ye Africa inkuthazo enkulu ngekusasa.