Inkulungwane lenkulungwane zabantu ngoLwesithathu bezithe gwaqa eSelborne Park Seventh Day Adventist Church zivalelisa umuyi uMnu. Cyril Ndebele.
Izikhulumeli ebezimele amabandla anjenge Zapu, inhlanganiso ezizimeleyo labanye abathize bathe uNdebele wayeyindoda emadodeni elobuntu kanye lomusa njalo ebihlala imela iqiniso ngaso sonke isikhathi.
Obemele uMongameli Robert Mugabe, uMnu. Mphelekezela Mphoko, ongomunye wabasebenza lomuyi uthe iwofisi yakhe ibikhethe uNdebele ukuba akhokhele inhlelo zokukhumisana umlotha ngoba imbali yakhe iseluleka isiyafika eqala ukumazi eNgilandi emmele ibandla leZapu kanye laseEurope, eveza ukukhalipha kundaba zokuthula kanye lokuthethelelana.
Wengeze esithi uNdebele wasebenza kusivumelwano sezombusazwe eseLancester House esaletha uzibuse eZimbabwe njalo ngesikhathi sokumanyaniswa kwebandla leZapu leZanu.
UNdebele wakhethwa ngumuyi uDr. Joshua Nkomo ukuba ngomunye wabahlanu abasebenza kakhulu ukuba lesi sivumelwano siphumelele.
UNkosikazi Treggy Bhebhe, okhulumele izakhamuzi zeWoodvile, uchaze umuyi njengomuntu obeqotho njalo elesihelo wathi bazakuyacela imvumo ukuba kube lomgwaqo walumuzi ozabizwa ngokuthi yiCyril Ndebele Road.
Umongameli weZapu, uMnu. Dumiso Dabengwa, emazwini akhe endunduzo uchaze umuyi njengendoda emadodeni ebingathabisi muntu ngamanga njalo eyasebenza ngobuqotho kubandla leZapu kanye lokusebenzela isizwe.
Icinathunjana likamuyi, uVusisizwe Ndebele, obehlala loyise waze wabona lapho etshona esibhedlela, uthe njengemuli balahlekelwe kodwa ubuqotho lokwethembeka abakufundiswa ngabazali bakhe njengemuli bazabambelela kikho ngoba uyise ubengumuntu oqotho njalo osebenza gadalala ngazo zonke izikhathi yikho wakhetha ukutshiya eNgilandi ezohlala laye ekhaya.
UNkosikazi Sekai Holland, owayengumphathintambo kahulumende obona ngezokukhumisana umlotha, ucele uhulumende ukuba angaguquli inhlelo ebesezihlelwe ngumuyi ngoba lomongameli uyatsho ukuba phakathi kwamakhomishini akhona ekaNdebele yiyo ebisebenza kuhle ilandela isisekelo sombuso.
UMnu. Jabulani Sibanda, omunye wabalwa impi yenkululeko, uchaze umuyi njengomuntu owayengela nkethabetshabi njalo esazi umthetho.
Umuyi owathwetshulwa yingwe eLower Gwelo ngo Mpalakazi zinhlanu ngo1933, ubeseleminyaka engamatshumi ayisifica minwe mibili lantathu (83) njalo utshiye umkakhe, uNkosikazi Venetetta Ndebele, labantwana abahlanu, amantombazana amabili lamajaha amathathu labazukulu abambalwa njalo ubekhonza eSabatheni eseSelborne Park koBulawayo.