amalinks wokungena

Breaking News

EleSouth Africa Lethula Imigoqo Emitsha Yokwenqabela Ukumemetheka KweCoronavirus


Umongameli Cyril Ramaphosa
Umongameli Cyril Ramaphosa

ISouth Africa isiyethule imigoqo emitsha elawula impilo kazulu kulandela ukukhwela ngesivuvu kwenani labahlaselwa ngumkhuhlane weCovid-19, okuyinto esilethe ukukhathazeka kakhulu kuzizalwane zeZimbabwe ezisebenza kweleSouth Africa.

Umongameli wakhweleSouth Africa umnumnzana Cyril Ramaphosa wethule inqwaba yemigoqo esithi engekela ukwenza lokho ihlandla lesibili leCovid-19 eselihlasele ilizwe lingadala umonakalo umkhulu kakhulu.

“Singekela ukubopha ziqine banengi abazakhala zome ngomnyaka omutsha.”

Ngokutsho kwale imigoqo akusavunyelwa ukuthi kutholakale abantu abedlula ikhulu bebuthene phakathi kwesakhiwo. Abaqhuba imihlangano phandle abavunyelwa ukwedlula amakhulu amabili lengxenye.

Wonke amakhumbi olwandle lendawo ezigcwala izethekeli esabelweni se Eastern Cape sekuvaliwe ngoba lesi sabelo kuyiso esihlaselwe kakhulu yicoronavirus.

Indawo ezifanayo edolobheni leDurban esabelweni sakwaZulu Natal zizavulwa kodwa ngeKhisimusi langelanga lakuqala lomnyakomutsha ziyabe zivaliwe.

Akulamuntu ovunyelwa ukutholakala ephandle kusukela ngehola letshumi lanye ntambama kusiyatshaya ihola lesine ekuseni.

Utshwala sebuzathengiswa kuphela kusukela ngoMvulo kusiyangolweSine phakathi laphakathi kwehola letshumi ekuseni lelesithupha ntambama.

Umongameli Ramaphosa uthi abazatholakala bengagqokanga ama amask, njalo bengalandeli imigoqo yokusanithayiza lokungasondelelani bazawukhomba olotshwala.

“Ozatholakala esephula imithethole uzagwetshelwa ukuyahlala ejele.”

Lesi simemezelo sesitshiye izizalwane zeZimbabwe zingazi ukuthi zibambe kuphi ziyeke kuphi. Abanye bathi sebesesaba ngitsho lokuphumela phandle kodwa kuzafuze baphume ngoba kufuze baphile. Abanye bathi kabasakwazi ukuthi benzeni ngenhambo abebezihlelile ukuya ekhaya ngalelikhefu lekhisimusi.

Kodwake isizalwane seZimbabwe njalo engumgcinisihlalo weAfrican Diaspora Global Network umnumnzana Vusumuzi Sibanda uthi lesisimemezelo kufanele sithathwe njengesixwayiso esikhulu.

“Empeleni ma kuyikuthi icovid iyakhuphuka ngale indlela kusobala ukuthi abantu abaningi abeZimbabwe labo bazazithola sebelalo umkhuhlane. Ikakhulu abavakatshayo njengoba kungama holiday kanje abantu besiya ekhaya kutsho khona ukuthi bazozithola bewuthwala lumkhuhlane usiya ezweni leZimbabwe lapho esibona khona ukuthi isimo lendlela zokunakakela abantu akukho.”

Isiphathamandla sebandla leZapu umnumnzana Future Msebele uthi sekusezandleni zomuntu ngamunye ukubona ukuthi uyazivikela yena lezihlobo zakhe.

“Asizameni ukuthi labo abaphoqeleke ukuthi bahambe emakhaya bathathe amatests njalo babe careful bathathe imigomo ekhulunyiweyo ukuthi abantu bahlale begeze izandla babe kahle, konke lama mask. Kodwa ma kusenza ngabe siyahlala labo abaphandle kwelizwe ukwenzela ukuthi zingafiki sesingabantu esithelela abantu bekhaya imikhuhlane kumbe singafiki sithathe imikhuhlane khonangale sithelele imuli zethu.”

Emalangeni asanda kwedlula inani labahlaselwa yicoronavirus ngosuku selidlalela kwabazinkulungwane eziyisitshiyagalombili (around 8,000). Lelinani beliphansi kwabazinkulungwane ezimbili (below 2,000) ngenyanga ephelileyo. Asebefile bona sebesedlula izinkulungwane ezingamatshumi amabili lantathu (over 23,000).

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:09 0:00
XS
SM
MD
LG