amalinks wokungena

Breaking News

Inkulumo yeGBV Kayiphathe Udaba Lokuhlukunyezwa Kwabantwana Abangabafana Labesilisa


16 Days of Activism Against Gender Based Violence
16 Days of Activism Against Gender Based Violence

Abenhlangothi ezitshiyeneyo zempilo bathi kumele kukhulunywe kakhulu langendaba eziphathelane lokuhlukunyezwa kwabantwana abangabafana labobaba ukuze ilizwe linqobe impi yokulwisana lokuhlukumezana phakathi kwabesilisa labesifazana, iGender Based Violence njengoba labo behlukunyezwa njengalokho okwenziwa abesifazane.

Lesi sicelo siza ngesikhathi eleZimbabwe limanyene lamanye amazwe womhlaba ukunanza insuku ezilitshumi lasithupha zokukhankasela ukuqedwa kodlakela eze 16 Days of Activism Against Gender Based Violence. Lonyaka lezi nsuku zinanzwa phansi kwendikimba ethi "Orange the World: End Violence Against Women Now".

Ummeli weNorton edale lephalamende, umnumzana Themba Mliswa uthi kumele luphathwe kabanzi udaba zokuhlukunyezwa kwabantwana abangabafana labesilisa nxa kuhlaziywa indlela zokuvikela udlakela olwe Gender Based Violence.

“Ibala elithi “Gender” kalitsho abesifazana kuphela, litsho abasefazane labesilisa. Sikhuluma ngentombazana sikhathi sonke, umfana ke?. Umntwana ongumfana laye uyahlukunyezwa osekubangela ukuthi abesilisa bahlukunyezwe, betshaywa ngabomkabo lapha emizini, akumelanga sikuvumele lokho. ”

Umnumzana Ziphongezipho Ndebele obona ngezokuqhutshwa kwenhlelo enhlanganisweni esebenzisana labesilisa eye PADARE/ENKUNDLENI laye ugcizelela ukuthi abafana bayahlukunyezwa.

“Even laku-counceling yethu emsebenzini sithola obaba ababuya bengani banengi abazodinga usizo, behlukuluziwe. Abanengi bakhona ungananzelela ukuhlukuluzwa kwakhona kuyabe ku-related to i-emotional abuse. Obaba abanengi, kutshengisa ukubana kabaripoti ama-cases abo awe violence. Njalo again, obaba abanengi balenhloni zokuripota ama-cases anjengokuhlukuluzwa ikakhulu mhlawumbe nxa ehlukuluzwe ngumuntu ongumama. Abanengi kuyamanzimela ukubana bahambe beyobika uhlupho olunje ngalonalolu. Esinye isikhathi bengaze babike, kuba nzima ukubana bancediswe. ”

Isiphathamandla senhlanganiso yamakholwa esiKristu eye Zimbabwe Council of Churches - unkosikazi Stella Nyathi uthi lanxa bekhona abesilisa abahlangana lodubo lolu, balihlekana nxa kuqaqhathaniswa lesilinganiso sabesifazana.

“ Isimiso sebandla, siyikuthi siloyisa ukumisa udlame kubomama lakubomantombazana njalo futhi sisithi hatshi, ekwendiseni amantombazana esesemancane. Mhlawumbe besekusiba lombuzo othi kungani kunanzeleleka abesintwana kakhulu ukudlula amadoda, nxa sikukhangela isikhathi esinengi kuvame kwabesintwana. Kubobaba kukalutshwana ukuthi kuzwakale, mhlawumbe kuyikuthi bayafukamela inhlungu zabo yini, asazi njalo but abesintwana isikhathi esinengi okwabo kuphuma obala masinya, kuvele, kuvele. ”

Omunye wabasebenzisana labanye abasinda kuzehlakalo zokuhlukunyezwa ( survivors ) unkosazana Thandiwe Moyo wakoBulawayo uchasisa ngezizatho asebethe bazizwa ngokukhulumisana labesilisa labesifazana.

“ Ngike ngaba leyinye i-session lapho ekade ngikhulumisana nje labantu nje ku-community, kade kungobaba labomama. Obaba babe bekhuluma besithi, kulabobaba abahlukunyezwayo. Uzathola ukuthi yibo bona laba obaba abayibo abavele behlukuluzwa ngabomama. Bebalisa nje izinto ezinengi ukuthi thina omama bayasincitsha even ucansi, so yona leyna kithi layo yi- abuse, yikho okwenza ukuthi sicine sibatshaya omama. Kodwa omama labo bekhuluma ukuthi, hayi, thina okwenza ukuthi senze njalo, indaba yikuthi endlini mhlawumbe kuyabe kungala kudla, izinto ziyabe zingahambi endlini, abantwana kabala kudla, abantwana baxotshiwe baxotshelwe i-school fees. So vele nxa umama ele-stress endlini, akulanto ehambayo, omama babesitsho njalo bephendula obaba ”

Emkhosini wokuphawula lumkhankaso owenzelwe emzini weEpworth kunsukwana ezisanda kwedlula, umsekeli womphathintambo wogatsha olubona ngendaba zabesifazane, amabhizimusi amancane laphakathi laphakathi, uNkosikazi Jennifer Mhlanga uthe uhulumende wakhe ukhuthaza ukusebenzisana ndawonye ukuluqeda loludubo lokuhlukumezana kwabesilisa labesifazane ngoba kungumlandu wakhe umuntu wonke ukukwenza lokho.

Udaba lodlakela lokuhlukumezana ngobulili olweGBV siluphiwa nguMavis Gama
please wait

No media source currently available

0:00 0:04:35 0:00
XS
SM
MD
LG