amalinks wokungena

Breaking News

Omama koBulawayo Bakhuluma Ngosuku Lwabesifazana


International Women’s Day
International Women’s Day

Ngesikhathi kunanzwa ilanga eleInternational Women’s Day emhlabeni jikelele abesifazana abaphatheka kwezombusazwe lokulwela amalungelo oluntu koBulawayo bathi lokhu bebhekane lemigoqo lenkinga ezinengi ezilakho ukulungisiswa nguhulumende.

Olwela amalungelo oluntu koBulawayo, uNkosikazi Patricia Tshabalala uthi omama kwezombusazwe bayahlukuluzwa.

“Omama kwezombusazwe abanakwa kakhulu bayahlukunyezwa, bayahawuliswa kodwa besikhangele njalo kulabomama abaya empini balwela ilizwe abanye bafa kabuhlungu kodwa lalamuhla abanakwa. Lalamuhla omama bayangena kwezombusazwe kodwa abanakwa njalo bafuqelwa khatshana behlukuluzwe kakhulu sithi lokho akuphele ngoba bayahlukuluzwa bethethiswa bebizwa amawule bathethiswe bekhutshwa ukuba bangabusi sicela baphiwe labo amathuba okubusa lokukhokhela.”

Ukhansila kaWard 17, uNkosikazi Sikhululekile Moyo ukhuthaza omama ukuzinikela ukuphatheka.

“Lamuhla lilanga labomama, asisukumeni siphatheke kwezobukhokheli lapho esikhona kungaba semsebenzini, kwezepolitiki endaweni zethu ezehlukeneyo ngithi asisukumeni sime njengabomama.”

Ilunga ledale lephalamende ePumula, uNkosikazi Sichelesile Mahlangu kunengi okubhekane labesifazane ngesikhathi seCovid 19 Lockdown.

“Ngipha inhlonipho kubomongikazi abenelise ukuma loba bengela okokuzivikela ukubamba iCovid kodwa bamile lezigulane. Abantwana abangamankazana ngalesiskhathi behlulekile ukuthola okokuzivikela ukubamba izisu, usizi bacine bezithwala inengi selikhpha izisu ngendlela ezingayisizo. Ngilusizi ngoba bonke ubunzima buphenduka bubhekane lowesifazana njalo ngalesisikhathi sehlulekile ukuthi sithengise impahla zethu ezehlukeneyo okucine kungezelela ubunzima esibhekana labo emulini.”

Umqoqi wenhlanganiso ye Womens Media for Development Foundation iMakhosikazi Media, uNkosikazi Sibusisiwe Bhebhe uthi abesifazan balendima enkulu abayidlalayo kuntuthuko yelizwe.

“Ngikhuthaza omama ukuba bahlole lapho esivelekhona, lapho esikhona lalapho esilangazelela ukubakhona ukuze silungiselele abantwabethu njengalokho abazali bethu basilungiselela ukuze senelise ukuzimela okwamanje loba kusaselokusikhamayo. Ngelanga lethu leli kusiyaphela inyanga sicela labobaba bajabule lathi baphinde baphatheke ekulweleni amalungelo abesifazana Labantwana abangamankazana ngoba belesandla ekwehlulekeni lekuphumeleleni kwabo.”

Obona ngokhutshwa kwemibiko enhlanganisweni yeWomen In Leadership Development, uNkosikazi Bridget Ndlovu ukhuthaza uhulumende ukuba agcwalise okumunyethwe yisisekelo sombuso welizwe.

“Lamhlanje sigubha umkhosi weInternational Womens Day lokukhuthaza inkokheli zethu ukuba zigcwalise imibhalo ekusisekelo sombuso kusahluko 17 l0 80. Ezikhuluma ngokuthi uhulumende ulomlandu wokupha amathuba alingeneyo kwabesilisa labesifazana njalo sizaqhuba inhlelo eziqondisa ekuthini omama bapahtheke kunhlelo zobukhokheli.”

Lonyaka leli langa linanzwa phansi kwendikimba yomhlaba ethi “ Women in Leadership: Archieving an equal future in a Covid-19 World”, kuthi eyelizweni isithi “ Women’s rights to decision making vital in the fight against Covid-19 pandemic”.

Emizameni yokugcwalisa lezi ndikimba inhlanganso yeEuropean Union isifake inkulungwane ezingamatshumi amabili lanye amadola eMelika, US$21m ezasebenza kunhlelo zakuqala zokuzama ukumelana lokuhlukuluzwa kwabesifazana lamantombazana eZimbabwe.

Uhlelo lwabe EU olweThe Spotlight Initiative luqhutshwa phansi kolokulwisana lodlame oluqondiswe kwabesifazana lamantombazana kunhlelo zeSustainable Development Goals-5 eZimbabwe.

XS
SM
MD
LG