amalinks wokungena

Breaking News

Seziqalile Ukuthola Ama-US$75 Izisebenzi Zikahulumende weZimbabwe


Izisebenzi zikaHulumende seziqale ukuthola imali yazo ngedola leMelika emabhanga kodwa azikabi lolwazi lokuthi limali izasebenza njani. Amabhanga avula ama-Account awemali yakwamanye amazwe awe Nostro, kodwa awanikezanga abantu ama-Card ankona.

Ngaphambilini, uHulumende wazise izisebenzi zakhe ukuba kazisoze zenelise ukubamba imali le ezandleni kodwa zizasebenzisa amacard ezizawaphiwa ngamabhanga, ukubhadalela indleko.

Ngenyang’edluleyo kaNhlangula uhulumende uthembise izisebenzi zakhe ukuthi uzazipha amadola eMelika angaphezu kwamatshumi ayisikhombisa -USD75, okuyimali yokuziphathisa ngalesi sikhathi sokumelana leCovid 19. Inengi liqale ukuthola imali le ngeviki edluleyo kodwa balokhe bengakenelisi ukuyisebenzisa ngoba amabhanga engabanikezanga amaCard.

Izisebenzi zikaHulumende ezinengi ezigoqela ababalisi labongi zibikwa seziqalile ukubona limali emafonini kodwa azilalwazi lokuthi zizayisebenzisa njani. Ezinye izisebenzi ezilokhe zingakayitholi zicabangela ukuthi mhlawumbe yikwehlukana kwamabhanga.

Isikhulumeli senhlanganiso yababalisi bemaphandleni, iAmalgamated Rural Teachers Union of Zimbabwe (ARTUZ)umnumzana Nation Mudzitirwa uthi kuzaba nzima kumalunga abo ukusebenzisa amaCard ngoba emaphandleni kungela Network.

“Ababalisi abanengi bayakhala kakhulu ngoba lobu yibusela obusegcekeni yikurojwa okwenziwa ngumqhatshi erobha izisebenzi zakhe. Ngoba i-Nostro account leyi vele kayisebenzi emakhaya ngoba akula network, izitolo ezinengi vele azila maSwipe machines. Yes ingenile, anbanye bayibonile, kodwa ukuthi bayisebenzise akwenzi ngoba kufunkala amaBank Cards, amanye amaBanks athi ayaphuma after three weeks or one moth ama card wonalawa. Thina akade sikukhuluma from kudala yikuthi umqhatshi anikeze izisebenzi i-hard cash not ubusela bokubanika imali engasebeziyo lapho abahlala khona.”

Umbalisi ofundisa eBinga umnumzana Machona Munkuli uthi imali le abakayiboni kodwa bayezwa ukuthi isingenile.

“Akulalutho vele asikayiboni imali yakhona yonaleyo, siphonguzwa kuphela ukuthi kulemali engenileyo ku-Account. Lokuthi isebenza njani, asikwazi ukuthi isebenza njani. Khathesi sesi-Receive i-message ukuthi ama-Card sizawathola after a month. Sokunzima vele ukuthi sibekwazi ukuthi kwenzakalani lapha, we are very confused.”

Unkosikazi Florence Mdlawuzo uthi uHulumende lokhe eqila izisebenzi ngokuzipha imali ezingeke zenelisa ukuyisebenzisa.

“Lapha vele lokhe kusobala ukuthi lokhe siphiwa iRTGS, lokhe siphiwa iBond elingathengi lutho. Ngoba kambe ungatshelwa njani ukuthi, hayi imali yakho leyi yi US Dollar kodwa awukwanisi ukusebenzisa iUS dollar kumele uyintshintshe futhi ibe liBond. Vele lapha lokhe siqilwa nje, siphiwa imali leyi iliBond. Ngabe uHulumende uyasipha nje iUSDollar, umuntu azibambele esandleni, uhambe uyethenga lapha ofuna ukuthenga khona ngemali yakho yonaleyi, iliDollar.”

Imali le ithenjiswe izisebenzi zonke zikaHulumende kungakhathalekile ukuthi zikuluphi uhlangothi lukaHulumende njalo zizaphiwa okwenyanga ezintathu.

Umnumzana Paul Dube ongumongi uthi imali sebeqalile ukuyibona loba nje abanye bengakayiboni kusiya ngokwehlukana kwamabhanga.

“Siyabonga kakhulu ukuba uhulumende seqalile ukusipha limali. Osekusele nje kuphela yikuthi sanelise ukuyithole emabhanga. Ngibonengani abanengi bethu sebeyamukele limali, lobanje ezinye zingani ziyaphuza ukungena mhlawumbe yikwehlukana kwamabhanga, kodwa ke ngibona inengi lethu seliyamukele limali. Sekungangokuthi uhulumende umile ngesithembiso sakhe sokusipha limali.”

Inengi lezisebenzi lalabo abahola imali yepentsheni lichaze ukuthi alila lwazi ngokusebenza kwaleyo mali, kuthi amanye amabhanga abanikeze indlela yokuba bakhethe ukuyithola ngedola leZimbabwe ngesisindo salelo langa nxa liqathaniswa leleMelika ukuze benelise ukuthenga ngayo ezitolo.

Imizamo yokuxhumana labogatsha lukaHulumende olukhangela ngezisebenzi zikahulumende yehlule. Kodwa umphathintambo walolugatshauSikhwicamfundo Paul Mavima, utshele iphephandaba leSunday news ukuthi akula Ndlela evunyelenwe ngayo labezitolo ukuthi imali le ingasetshenziswa njani kodwa wathi amabhanga aseqalile ukupha abantu amakhadi emali.

Abenhlanganiso yabanini bezitolo eye Confederation of Zimbabwe Retailers bona bathi basalinde ukuthi uhulumende aphe iziqondiso ezokuthi abathole imali le bazakwenelisa njani ukuthi bayisebenzise bethi okwamanje kuyinto entsha kuye wonke umuntu.

XS
SM
MD
LG