amalinks wokungena

Breaking News

Uhulumende Umisa Ukuthengiswa Kwemithi Yendulo


Abathengisa imithi yendulo eyezihlala ezithaladeni eHarare
Abathengisa imithi yendulo eyezihlala ezithaladeni eHarare

Inyathelo likahulumende lokumisa ukuthengiswa kwemithi ezitaladeni lezindlini, lokulethwa kwemithetho yezinqumo okumele zilandelwe ekuthengiseni limithi sokwamukelwe ngembono etshiyeneyo ngabantu elizweni jikelele.

Ukuthengiswa kwemithi yesintu kanye lezihlahla ezithile ekwelapheni imikhuhlane sokuvamile eZimbabwe kulandela ukuqonga kwendleko yokuhlawulela ukwelatshwa ezibhedlela ikakhulu kunengi labantu elingasebenziyo elingela ama medical aid osokulethe imbuzo kuzulu ukuthi imithi le ilungele umzimba na.

Inengi lemithi le ithengiswa ezitaladeni kumbe ngabantu abazihambela ngandlu ngandlu bengela zincwadi ezibavumela ukwenza lokhu.

Inhlanganiso ekhangelaa ngokusetshenziswa kwemithi yokwelapha eZimbabwe, iMedicines Control Authority of Zimbabwe ithi akuseyikuvunyelwa ukuthengisa limithi umuntu engelamvumo.

Umthetho lo, uSection 18 (1)Statutory Instrument 97 of 2015, uthi akulamuntu ovunyelwa ukuthengisa imithi kumbe izihlahla zesintu ezidinga ukwelapha kumbe ukuvuselela umzimba engela mvumo evela ku MCAZ.

Isakhamuzi, uMnumzana Richard Mahlangu, uthi yonke nje imithi ivela ezihlahleni , kodwa kuqakathekile ukuthi uhulumende abeke imigoqo ukuze abantu bazi ukuthi umuthi abawuthengayo ulaziphi izihlahla ezisebenzani.

Yena, uthi uthemba akhula layo ontolwane labosihaqa kodwa le eza ivela kwamanye amazwe kayithembi kangako kungakho kumele idlule ezandleni zogatsha lwezempilakahle ihlolisiswa ingakavunyelwa ukuthengiselwa uzulu nguwonke nje.

Umongikazi, uNkosikazi Nobuhle Mathe, uthi kakhuthazi ukuthi abantu basebenzise imithi le nxa begula bengayanga esibhedlela.

"Imithi esetshenziswa esibhedlela iyahlolwa ukuthi isebenza njani emaphatshini, esibindini kanye lakuzinso ngoba eminye imithi ilakho ukulimaza lezizitho nxa abantu bangananzeleli, athi yikho kuqakathekile ukuthi umuntu angaphongunatha yonke imithi ayinikwayo ngabantu abangafundelanga ukwelapha".

Imithi le ingaba ilentengo ephansi njalo abantu beyisebenzisa becabanga ukuthi iyavikela imikhuhlane kodwa uthi kuqakathekile ukuthi bazi ukuthi ilungiswe ngubani kuliphi ilizwe.

"Imithi le, abayithengisayo bathi iyaqeda imikhuhlane yegazi, eyetshukela, iyagezisa isisu, icwazimulise ijwabu lokunye okunenginengi".

Omunye wabenza ibhizimisi le nguNkosikazi Rita Nkomo. Ukulethwa kwemithetho le uthi kuzabaphazamisa kubhizimisi ngoba abanengi babo abalandawo lapho abathengisela khona okuyikho okwenza bahambe ngazindlu ngazindlu.

Yena ugcizelela ukusebenza kwayo athi akudali nhlupho ezinengi eziphathelane lokungenzakala nxa uyinatha, ezivame ukuba khona kumithi etholakala ezibhedlela lasemavinkilini athengisa imithi - amapharmacy.

Isakhamuzi, uNkosikazi Melody Nkala, uthi inyathel leli likahulumende yikungenela nje empilweni zabantu okungadingekiyo ngoba lemithi yesibhedlela isuka ezihlahleni ezitshiyeneyo.

"Kudala abantu bebevele bephila ngemithi yonale, abantwana bakhule beqiniswa ngentolwane lesihaqa kungakho uthi kaboni lutho olumangalisayo ngemithi le".

Owake wasebenzisa imithi le kudala, isakhamuzi uNkosikazi Hilda Nkolomi, uthi kakhuthazi ukuthi abantu basebenzise limithi ngoba akulalwazi olunengi ngayo, abayithengisayo labo abazi lokuthi kahle kahle yizihlahla bani.

Imithetho le emitsha ithi akulamuntu ovunyelwa ukuthengisa limithi ingabhalwanga ukuthi ilani phakathi , inathwa nxa kutheni, kunathwa enganani njalo ilakho ukuhlupha nxa kutheni.

Akusavunyelwa njalo ukuthi abathengisayo bamemezele lokhu abakuthengisayo (advertising), bengela mvumo evela kuMCAZ.

please wait

No media source currently available

0:00 0:04:40 0:00
Lapho esitholakala khona

XS
SM
MD
LG